Yenilenebilir enerji projelerinde risk yönetiminin önemi artıyor

Son yıllarda artan petrol fiyatlarının bir sonucu olarak ortaya çıkan alternatif enerji arayışları tüm dünyayı meşgul ederken, başta güneş enerjisi ve rüzgâr enerjisi olmak üzere yenilenebilir enerji üretimi titizlikle yönetilmesi gereken bazı riskleri de beraberinde getiriyor. Enerji üretimi için yenilenebilir kaynakların kullanılması, risk yönetiminde veri ve analitiğin önemini arttırıyor.

Yenilenebilir enerji kaynaklı üretime yapılan yatırımlarda ülkeler arası rekabet artarken, dünyada ortaya çıkan doğal afetlerin yarattığı riskler yapılan yatırımları önemli ölçüde tehdit ediyor. Yenilenebilir enerji sektörünün iklim kaynaklı riskler ve doğal afetler karşısındaki hassasiyeti, sektörün kâr marjını ve güvenilir finansman çabalarını da olumsuz etkileyebiliyor. Risk, reasürans, emeklilik ve sağlık alanında hizmet veren Aon, doğal afetlerin yenilenebilir enerji uygulamaları üzerindeki olumsuz etkisinin ve beraberinde ortaya çıkan risklerin veriye dayalı analizlerle ele alınmasını öneriyor.

Yenilenebilir enerji projeleri için kilit çözüm risk yönetimi

Yenilenebilir enerji uygulamaları deprem, sel, fırtına, yer kayması, kasırga vb. birçok doğal afet kaynaklı riskler nedeniyle ciddi finansal kayıp riski ile her an karşı karşıya. Bu riskler karşısında, projelerin sürdürülebilir olması ve istikrarlı bir kazanç sağlaması için profesyonel risk yönetim uygulamalarına başvurulması gerekiyor. Aon Türkiye İnşaat, Enerji, Denizcilik, Havacılık ve Plasman’dan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özgür Erdem, yenilenebilir enerji sektöründe risk yönetiminin önemine dikkat çekerek şunları söyledi: “Doğal afet ve iklim kaynaklı risklerin yenilenebilir enerji yatırımları üzerindeki etkisinin incelenmesinde tarihsel verilerin önemine dair farkındalık giderek artıyor. Ancak bu farkındalığın, yapılan yatırımlarla paralel olarak artmadığını görüyoruz. Yenilenebilir enerji yatırımlarının karlılığının her an doğal afet ve iklim kaynaklı risklerin tehdidi altında olduğu gerçeğini göz önüne aldığımızda, riski önlemek, maruz kalınan risklerin sigorta ile koruma altına alınmasını sağlamak, olası kayıpları belirlemek ve olası riskleri azaltmak adına risk yönetim uygulamalarının doğru kurgulanması önem arz ediyor. Yenilenebilir enerji tesislerinin tasarımı, inşası ve işletilmesinin her aşamasında geçmiş verilere dayalı, ileriye dönük ve analitik bir risk yönetim yaklaşımına başvurulması, öncelikle doğal afet kaynakları risklerin öngörülerek hesaplanabilmesini mümkün kılarak, bu risklerin etkin ve verimli bir şekilde tanımlanmasını, yönetilmesini ve transfer edilebilmesini sağlayacak ve yıkıcı etkileri en aza indirecek çözümlerin geliştirilmesine katkıda bulunacaktır. Yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımları tehdit eden diğer faktörler arasında yer alan iklim ve teknoloji seçimi kaynaklı risklere karşı da yine veri ve analitiğe dayalı profesyonel çözümler geliştirilmelidir. Özetle, yenilenebilir enerji sektöründe risk yönetiminin bel kemiğini veri ve analitiğin oluşturacağını ve sektörün gücünü risk yönetiminden alacağını söyleyebiliriz.”

Yenilenebilir kaynaklardan enerji kullanımında iddialı hedefler

Yenilenebilir enerji hem özel hem de kamu sektörünün enerji planlamalarının merkezinde yer alıyor. Özellikle devletler fosil yakıtların çevresel ve toplumsal maliyetlerini düşünerek yenilenebilir enerji kaynaklarını geliştirme konusuna önem veriyor. Örneğin, Avrupa Birliği, üye ülkelere toplam enerji tüketimlerinin yüzde 20’sinin yenilebilir enerji kaynaklarından oluşması hedefini  getiriyor. Bu hedef, hükümetlerin yenilenebilir enerji uygulamalarını hızlandırmasında büyük rol oynuyor. Bu bağlamda, Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) 2050 yılında küresel ölçekte yüzde 100 yenilenebilir enerjiye geçişi hedefliyor. Türkiye’de ise 2023 enerji stratejisi kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payının yüzde 30’a çıkarılması ve ulaştırma sektörü ihtiyaçlarının yüzde 10’unun yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanması hedefliyor.

Rakamlarla Türkiye’de yenilenebilir enerji

Dünyadaki jeotermal enerji kaynaklarının yüzde 8’ine sahip olan Türkiye, birçok ülkeye oranla yenilenebilir enerji kaynakları açısından zengin bir ülke olarak nitelendiriliyor. International Energy Agency’nin 2016 verilerine göre, Türkiye’nin 67 terawattsaat hidroelektrik üretimiyle dünyadaki hidroelektrik üretiminin yüzde 1,6’sını karşılıyor. Aynı verilere göre, dünyanın beşinci en büyük hidroelektrik üreticisi olan Türkiye, ülke genelindeki toplam elektrik üretiminin yüzde 24,5’ini hidro kaynaklardan üretiyor. 2015 yılı itibarıyla Türkiye’nin toplam enerji kaynaklarının yaklaşık olarak yüzde 32’sini yenilenebilir kaynakların oluşturduğu görülüyor.

Dünya yenilenebilir enerjiye yatırım yapıyor

Bloomberg NEF’in verilerine göre 2017 yılında dünyada güneş enerjisine 161 milyar dolar, rüzgar enerjisine 107 milyar dolar, akıllı enerji teknolojilerine 49 milyar dolar, biyoenerjiye 7 milyar dolar ve diğer temiz enerji kaynaklarına 10 milyar dolar yatırım yapıldı. 2004’ten 2017’ye global temiz enerji yatırımı kümülatif olarak 2,9 trilyon dolara ulaştı.

International Energy Agency’nin Renewables 2018 raporu verilerine göre önümüzdeki beş yıl içinde dünyadaki enerji tüketiminin yüzde 40’ını yenilenebilir enerji kaynakları oluşturacak. Dünya çapında yenilenebilir enerji tüketimi 2017’de yüzde 5 artış gösterdi. Bu artış, toplam enerji tüketiminden 3 kat daha hızlı oldu. 2017 yılında dünyadaki enerji tüketiminin yarısı biyoenerji kaynaklarından karşılandı. Biyoenerjiyi sırasıyla rüzgar, güneş fotovoltaik ve hidro kaynaklar izledi. Benzer şekilde rapora göre, 2018-2023 arasında yenilenebilir enerji kaynakları arasındaki en büyük büyüme de yine biyoenerji segmentinde yaşanacak. Öte yandan, yenilenebilir teknolojilerin global enerji talebini karşılama payının ise 2023’de yüzde 12,4 seviyesine ulaşması bekleniyor.