Enerji yeşillenirken

Avrupa Yeşil Mutabakat Belgesi uyarınca ihracatta olası sınırda karbon pasaportu engeline takılmasının önüne geçilirken, yeşil elektrik ticareti ve tedariği önem kazanacak.

Bunların hepsi enerji kaynaklı sera gazı salımlarında azalma ve ülkemizin iklim direncine katkı demek.

Değerli Okuyucularım,

Enerji 3D (Digital; Dağıtık; Düşük Karbon) ile değişmek için dönüşürken, enerji piyasamız ve enerji medyamız da yeşilleniyor. Yenilenebilir kaynaklı elektrik ve motor biyoyakıtlarının mevzuatta yeri, küresel gidişata uyumlu belgelendirmelerle ilerliyor.

Ülkemizin enerji mevzuatı çalışmalarını, görev almış olan son beş Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, üç Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı dönemlerinden bu yana takipteyim.

Nice kıymetli enerji teknokrat ve bürokratı tanıdım. Bakan Fatih Dönmez’i, Başkan Mustafa Yılmaz’ı kürsüde ilk dinlediğim günler, yaptıkları teknik latifeler bugün gibi aklımda. 18 Mart 2015’te Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ) göreve başlayınca, Bakanlık, EPDK ve EPİAŞ ile enerji sektörümüzüm üçgen gücü oluştu. O vakitler Bakan Dönmez Müsteşar ve EPİAŞ Yönetim Kurulu Başkanı idi.EPİAŞ’la ilk görüşmemi şehrin en iyi kahvesi eşliğinde enerji ve sertifikasyon konuşma davetime icabet eden, Strateji Geliştirme Direktörü Ekrem Arıkan ile 2015’te yaparak, heyecanla geleceği dinlemiştim. Sonra beklemeye başladım.

 İstanbul Enerji Ticareti ve Tedariği Zirvesi, ISTRADE 2016’da ardından, bu köşede “Yeşil tedarik zinciri için enerji piyasasında belgelendirme gerekmektedir. EPİAŞ enerji verimliliği konusunda “Beyaz Sertifika”, yenilenebilir kaynaklı elektrik için “Yeşil Sertifika” verilmesinin itici gücü olacaktır. Bir diğer önemli konu da karbon piyasasının kurulmasıdır” diye yazmıştım.

EPİAŞ’ın enerji sektörümüz dışındaki ilk temsîliyeti, endüstrinin çok sayıda alanından ve enerjiden katılımcı olan, İTÜ’de Nisan 2016’da gerçekleştirdiğimiz, konusunun lider etkinliği III. İstanbul Karbon Zirvesi’nde olmuştu. “Yeşil Büyüme: Türkiye İçin Seçenekler” oturumunda zamanın Piyasa Operasyonları Direktörü Fatih Yazıtaş EPİAŞ’ı tanıtarak, Beyaz Sertifika, Yeşil Sertifika, Karbon Piyasası konularını sunmuştu. EPİAŞ Genel Müdürü Ahmet Türkoğlu son iki zirvemizi katılımıyla onurlandırdı.

2021 mühim bir yıl oluyor. İklim Değişikliği Kanunu ve Emisyon Ticareti Sistemi Yönetmeliği geliyor. 14 Kasım 2020’de yürürlüğe giren EPDK’nın Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti (YEK-G) Belgesi Yönetmeliği uyarınca YEK-G Sistemi’ni EPİAŞ işletecek ve yenilenebilir kaynaklı elektrik sertifikalandırılacak. Haziran 2021’de devreye girmesi planlanan sistemle, piyasada yeni bir ürün, üstelik yeşil bir ürün, yeni yatırım alanı ile gelir olacak. En önemlisi de düşük karbon ayak izli üretim yapmak isteyen sanayicimizin yeşil elektrik girdi seçeneğinin belgelenmesiyle, Avrupa Yeşil Mutabakat Belgesi uyarınca ihracatta olası sınırda karbon pasaportu engeline takılmasının önüne geçilirken, yeşil elektrik ticareti ve tedariği önem kazanacak. Bunların hepsi enerji kaynaklı sera gazı salımlarında azalma ve ülkemizin iklim direncine katkı demek.

Haziran ayındaki Avrupa Konseyi toplantısında ülkemizle iş birliğini geliştirmek üzere diyalog başlatılacak, başlıklarda halk sağlığı ve iklim de var. Türkiye Avrupa Birliği (AB) üyesi olmayabilir, lakin ihracatımızın en büyük kısmı AB’ye. Bu nedenle AB ve yanı sıra küresel gelişmeler sanayicimizce eksiksiz takip edilmeli. Bu takipte enerjinin yeşilleşmesi gereken iki izdüşümü var: Enerji üretimi ve tüketimi.

Avrupa Yeşil Mutabakat Belgesi ve 2050’de karbon nötr kıta olma hedefi hep önümüzde duracak. Avrupa Yeşil Mutakabat Belgesi İklim; Temiz ve Güvenli Enerji; Sürdürülebilir ve Akıllı Hareketlilik; İklim Liderliği; Ortak Hareket temel amaçlarını içeriyor. Hedefler AB için mühim bir fırsat diye nitelendiriliyor. Kanaatimce bizim sanayimiz için ve özellikle enerji sektörümüz için de büyük fırsat var. Sağlığımız, yerküremizin sağlığı, ekonomimiz toparlanırken, tek yol yeşil toparlanma. Bu toparlanmada YEK-G Belgesi mühim.

Küresel ve ülkemiz sera gazı salımındaki enerji payı, rakamları ortada. Yeşil toparlanmada enerjinin tartışılamaz zorunlulukları var. Çok çalışmak gerek.

Enerji medyasının da değişmek için dönüşümü, yeşilleşmesi önemli. Enerji medyamızdaki yeşilleşmenin en güzel örneği Enerji Petrol ve Gaz ile Gas&Power gazetelerinin yanına 2010’da katılan Green Power gazetesidir.

Bugün sektörel dergilerde, e-yayınlarda, youtube kanallarında, podcast’lerde enerji ve yenilenebilir kaynaklı enerji ile çevre ve iklim değişimi etkileşimi giderek daha çok ön planda.

Sosyal medyada Bakanlığımız ve Bakanımızın infografik ve video kullanımı ile yüksek yaygın etki yaratma iyi örneği yol gösterici. TRT Radyo 1, Açık Radyo programlarında yeşile önem veriyor. PetroTurkTV’de de yeşilin yeri var. Ulusal TV kanallardaki tek program ise Enerji Gelecek. BloombergHT’de her pazartesi 13:00’da yayınlanan, Gülşah Ertürk, Özlem Dinç Aytekin ve Derya Adin’in hazırladığı programda teknik katkım var. İlk programa teşrifi münasip gören Bakanımız Fatih Dönmez ile enerji kazanarak devam eden yayınlar, kaçıranlar için youtube’ta (https://youtu.be/p4298drIU0g). Konusunda yetkin konuklarla ilerleyen programda, EPİAŞ Yönetim Kurulu Üyesi ve Enerji Ticareti Derneği (ETD) Başkan Vekili Mustafa Karahan enerji piyasamızı değerlendirip, YEK-G Sistemi bilgisini vererek ETD amaçlarını açıkladı.

 Üreterek gelişecek biricik ülkemizde yurttaş enerjimiz, enerji sektörümüz, enerji medyamız önemli. Yeşillenerek toparlanma ve büyüme mümkün. Başaracağız. Başarmalıyız.Enerjinize, çevrenize ve ikliminize iyi bakınız değerli okuyucularım.