İstikrar

Piyasaya giriş şartlarının değiştirilmesi, kuralsız oyuncuların lisans iptallerinin yapılması, yeni başvurularda EPDK’nın ince eleyip sık dokuması gibi unsurlar petrol piyasasında oyuncu sayısındaki istikrarsızlığı engelledi. Son bir yıl içinde yeni dağıtıcı girişi olmazken, dağıtıcı sayısı 36’da sabitlendi.

Piyasaya giriş şartlarının değiştirilmesi, kuralsız oyuncuların lisans iptallerinin yapılması, yeni başvurularda EPDK’nın ince eleyip sık dokuması gibi unsurlar petrol piyasasında oyuncu sayısındaki istikrarsızlığı engelledi. Son bir yıl içinde yeni dağıtıcı girişi olmazken, dağıtıcı sayısı 36’da sabitlendi.

EPDK verilerine göre petrol piyasasında en son dağıtıcı lisansını 12 Ağustos 2021 tarihinde Es Es Akaryakıt aldı. Geçtiğimiz yıl Ekim ayında 41 olan dağıtıcı sayısı, yeni girişlerin olmaması ve lisans iptalleriyle 36’ya geriledi. Böylece bir dönem dağıtıcı sayısının 110’un üzerine çıktığı petrol piyasası daha stabil ve istikrarlı bir hal aldı.

Bugüne kadar tam 217 tane dağıtıcı lisansı verildi. Bunlardan 180 tanesinin lisansı iptal edildi ya da sonlandırıldı. Bir şirketin lisansı şu anda geçici olarak durdurulmuş durumda. Geçmişte EPDK tarafından gerçekleştirilen birçok lisans iptali yargıdan dönerken, son yapılan yasal düzenlemelerle EPDK’nın eli güçlendi. Yalnızca geçen yıl, gerekli şartları sağlayamayan ya da kuralsız faaliyet gösteren 40 civarında şirketin lisansı iptal edildi.

Bütün amaç, kurallı, düzenli, disiplinli, rekabetçi bir piyasa. Bunun yolu da bu kriterlere sahip oyunculardan geçiyor. Tabii ki serbest piyasadan yana olan hiç kimse piyasaya yeni oyuncu girişinin engellenmesini istemez. Ancak petrol piyasası gibi, suistimale son derece açık bir faaliyet alanı da başıboşluk kabul etmez. Şu anda yapılan da bu. Gerek EPDK kararlarının gerekse yasal düzenlemelerin temelinde hep bu var.

NELER YAPILDI?

• Asgari ödenmiş sermaye miktarı 20 milyon TL’ye çıkarıldı.

• Kanun’da yapılan değişiklikle asgari satış şartı ve bayi ağı kurma uygulamalarının önü açıldı. Böylece dağıtıcı lisansı sahiplerinin, lisans alınmasını takip eden ikinci takvim yılında asgari 20.000 ton, üçüncü takvim yılında asgari 30.000 ton, dördüncü takvim yılında asgari 40.000 ton, beşinci takvim yılından itibaren ise yıllık asgari 60.000 ton beyaz ürün (benzin ve motorin) satışını gerçekleştirmesi zorunlu kılındı.

• Dağıtıcı lisansı sahiplerine, lisansının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde en az 10, altı ay içinde en az 25 ve bir yıl içinde en az 50 istasyonlu bayinin bulunduğu bayilik teşkilatını oluşturma zorunluluğu getirildi.

• Dağıtıcılar arası akaryakıt ticaretine yeni kısıtlamalar getirildi.

• Otomasyon şirketlerinin yetkilendirilmesine ilişkin karar çıkartıldı. Bu düzenleme ile akaryakıt hareketlerine ilişkin sıkı disiplin getirildi.

• Akaryakıt satışlarına ilişkin irsaliye ile faturanın aynı anda düzenleme zorunluluğu getirilerek, irsaliyeden 7 sonra fatura düzenleme uygulamasından kaynaklanan vergi kaçakçılığına son verilmiş olacak.

• Lisans başvuru, tadil ve süre uzatımı işlemlerinde, lisans sahibinin Sosyal Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile Gelir İdaresi Başkanlığına, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş vergi borcunun bulunmaması şartı getirildi. Kanunun çıkmasından bugüne kadar, 789 adet lisans sahibinin Gelir İdaresi Başkanlığına olan 52 milyon TL’nin üzerindeki vergi borcunun tahsili sağlandı.