Araç değer kaybı davaları

Araç değer kaybı davaları, Yargıtay kararları çerçevesinde son günlerde oldukça popüler olan tazminat davalarındandır. Konuyla ilgili hukuk büromun sitesine yazmış bulunduğum makaleyi herkesin faydalanması amacıyla burada da paylaşmaktayım (Orijinal hali Araç Değer Kaybı Tazminatı Davaları )

Araç Değer Kaybı Tazminatı Davaları trafik kazaları sonucu sigorta şirketinden hasar bedelini tahsil etmiş olmasına rağmen araçta oluşan değer kaybının tazmini için açılan bir tazminat davası çeşididir. Bir diğer ifadeyle 2. el araç piyasasında araçtaki oluşan hasar nedeniyle oluşan değerdeki düşmenin sorumlulardan istenmesidir.
Uygulamada kaza nedeniyle araçta değer kaybı oluşması Emsal Yargıtay Kararları neticesi sonrasında talep ve tahsil edilebilir hale gelmiştir.

Uygulamaya örnek Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2009-9892 Esas, 2010-3124 Karar sayılı emsal kararında belirtildiği gibi; “… araçta meydana gelen değer kaybı gerçek zarar kalemleri arasında bulunmaktadır. Bu durumda mahkemece, davacı aracındaki değer kaybından davalı sigorta şirketinin de limiti dahilinde sorumlu olacağı gözetilerek…” denmekte olup, sigorta firmalarından, sigorta tahkim komisyonundan ve mahkemeden değer kaybı tazminatı davası açma hakkı edinilmiştir.

Araç Değer Kaybı Tazminatı tutarı; Kara Araçları branşında faaliyet gösteren sigorta eksperleri tarafından düzenlenecek araç değer kaybı raporu ile tespit edilebilmektedir. İhtilaf halinde dava açılması halinde mahkemece bilirkişi tayini yoluyla da tespit yapılmaktadır.

Öncelikle aracın kazadan önceki piyasa değeri belirlenir (Aracın kilometresi, yıpranma oranı, marka ve model bilgileri ile varsa önceki kaza ve hasarları da değerlendirilir) Tamir esnasında hangi parçaların değiştirildiği, hangi parçaların onarıldığı ve boyandığı, hasar tutarı ve niteliği gibi bilgiler araçta meydana gelen değer kaybının belirlenmesinde dikkat edilen konulardır. Trafik kazası nedeniyle araçta meydana gelebilecek hasarın büyüklüğü ile aracın uğradığı değer kaybı doğru orantılıdır. Hasar sebebiyle aracın piyasa değeri 60 bin TL’den 50 bin TL’ye düştü ise aradaki 10 bin TL’lik fark aracın uğradığı değer kaybıdır.

Trafik kazasında karşı tarafın kusur oranına göre değer kaybı talebinde bulunulabilir. Örnek olarak, kaza sonucunda araçta 10 bin TL’lik değer kaybı oluştuysa kusur oranı hesabıyla değer kaybı talep hakkı hesaplanır;
Sizin kusurunuz;
% 0 ise 10.000 TL
% 25 ise 7.500 TL
% 50 ise 5.000 TL
% 75 ise 2.500 TL
%100 ise 0 TL (Kusurun tamamı size ait ise herhangi bir değer kaybı talebi hakkınız yoktur.) şeklinde hesaplanır.

ARAÇ DEĞER KAYBINI KİM ÖDER, TRAFİK SİGORTASI KARŞILAR MI, ARAÇ DEĞER KAYBI DAVASI KİME AÇILIR?

Araçtaki hasara neden olan sürücü veya araç sahibi değer kaybından sorumlu olmakla birlikte araç zorunlu trafik sigortasına sahip ise trafik sigortası şirketi poliçe limitleri dahilinde ödemekle sorumlu olacaktır. Araç sigortasız ise sürücü ve araç sahibine karşı dava açılacaktır.

Araç Değer Kaybını Kim Öder? sorusuna kısaca cevap vermek gerekirse; Hasara neden olan aracın sigortası şirketidir. Ondan tahsil edilemeyen miktar için sürücü ve araç sahibine dava açılabilir. (Sigorta firmaları genelde değer kaybına ilişkin talepleri poliçe teminatı kapsamında olmadığı gerekçesiyle reddetmektedir. Ancak değer kaybı tazminatı talepleri Yargıtay kararları çerçevesinde sigorta poliçesi teminatı kapsamında olup, sorumlulukları ise limit ile sınırlıdır) Değer kaybı, sigorta şirketinden yazılı olarak talep edilip de ödeme yapılmazsa sorumlulara karşı araç değer kaybı tazminatı davası açmak mümkündür. Örneğin; zorunlu trafik sigorta limiti 40 bin lira ise bu limitin 30 bin lirasıyla hasar bedeli ödenmiş ise sigorta şirketinin araç değer kaybı için sorumluluğu 10 bin liraya kadar olacaktır. Diğer bir ifadeyle sigorta şirketinden talep edilebilecek tutar; hasar miktarı ile değer kaybının miktarı toplamı olan 40 bin lirayı geçemez. (Sigortaca karşılanmayan değer kayıpları için diğer sorumlular olan sürücü ve araç sahibine dava açılabilir)

Sonuç olarak; bu davalar sürücü, araç sahibi, poliçe limitleri dahilinde sigorta firmasına veya bunların hepsini hasım göstermek suretiyle açılabilir.

Aracın kaybettiği değerin ne kadar olduğunu sizin veya avukatın tespit etmesi mümkün olmadığından, araç değer kaybı davası açmadan önce yukarıdaki açıklamalarımız ışığında oluşan değer düşüşü miktarının ne kadar olduğunu araç değer kaybı davasına da delil olması için araç değer kaybı ekspertiz raporu alınmasında büyük yarar vardır.

Bu davalar Ekspertiz raporunda yazan rakama uygun bir dava dilekçesi ile Asliye Ticaret Mahkemelerine dava açılır. (Ticaret mahkemesi olmayan yerlerde Asliye Hukuk mahkemelerinde dava açılabilir. Ticaret mahkemesinde açılmasının nedeni sigorta firmasının tacir sıfatının olmasıdır) Açılan bu davada davalı olarak araç sürücüsü, araç sahibi ve bunları sigorta eden sigorta şirketi hasım gösterilir. Dilekçede faiz de talep edilmelidir.

Araç değer kaybı tazminatı davalarının ne kadar süreceğine dair kesin bir cevap vermek mümkün değildir. Dava aşamasındaki yargılama süreçleri, dava dilekçesinin taraflara tebliği, bilirkişinin raporunu ne kadar zamanda vereceği, rapora karşı itirazlar ve gerektiği takdirde tekrar bilirkişi incelemesi yapılması, adli tatil ve benzeri nedenlerle davanın sonuçlanma süresi değişir.