Mini YEKA GES yarışmaları

Enerji piyasalarını işletmek görevi ile piyasamıza son derece olumlu katkılar yapan EPİAŞ 2021 içerisinde yeni hamlelere hazırlanıyor. Vadeli elektrik kontratlarının VOB bünyesinde çıkarılmasına karar verildiğinden bu yana sektörün ısrarla beklediği fiziksel teslimatlı vadeli elektrik kontratları nihayet EPİAŞ bünyesinde faaliyete geçiyor.

Geçtiğimiz yıl içerisinde yapılması hedeflenen ancak pandemi sebebiyle ertelenen Mini YEKA GES yarışmalarının ilk etabı nihayet yapıldı. Yarışmalara beklendiği gibi yüksek talep geldi ve diğer ihalelerde olduğu gibi yine beklenenin altında fiyatlar ile gerçekleşti. 

Türkiye’ye özgün YEKA modeli öncesinde, YEKDEM uyarınca yerli katkı ile birlikte neredeyse USD 200/MWh civarında olan alım garantisi, ilk YEKA ihalesinde panel üretim tesisi yatırım şartına rağmen USD 70/MWh civarında gerçekleşmişti. Bu yarışmada ise bölgelere göre farklılıklar olmasına rağmen yine ciddi bir düşüş yaşandı. 

260 MW’lık bağlantı kapasitesi için 19 ayrı bağlantı bölgesi için yapılan ilk etap yarışmalarda en yüksek kazanan teklif USD 35.20/MWh olarak gerçekleşirken, en düşük teklif ise USD 22.60/MWh oldu (USD/TRL = 8.20).

Bu sonuç, hem GES yatırımlarında maliyet düşüş beklentisini ortaya koyarken, daha önceki dönemlere göre finansman maliyeti ve özkaynak gerekliliği açısından bu projeler daha dezavantajlı olmasına rağmen, uzun dönemli proje fizibilitelerinin de talebe bağlı olarak olumlu beklendiğini göstermiş oldu.  

Bu projelerin zamanında yapılabilmesi ve gelecek diğer yarışmaların da olumlu geçmesi, halen içerisinde olduğumuz dönüşüm süreci açısından son derece önemli. 

EPİAŞ’TA YENİ PİYASALAR

Enerji piyasalarını işletmek görevi ile piyasamıza son derece olumlu katkılar yapan EPİAŞ 2021 içerisinde yeni hamlelere hazırlanıyor. Vadeli elektrik kontratlarının VOB bünyesinde çıkarılmasına karar verildiğinden bu yana sektörün ısrarla beklediği fiziksel teslimatlı vadeli elektrik kontratları nihayet EPİAŞ bünyesinde faaliyete geçiyor. Vadeli Elektrik Piyasası (VEP), zamanlama bakımından gecikmiş ve piyasadaki ticaret ve finansman koşulları bakımından dezavantajlı bir dönemde başlıyor gibi gözükse de, yapısal bir adım olarak son derece önemli bir kilometre taşı olacaktır. 

Bu piyasanın iyi işlemesi için tarafların ikna olacağı bir “Piyasa Yapıcılığı” modeli ile yine piyasanın tam anlamıyla güven duyacağı bir “Piyasa İzleme” fonksiyonunun işlevsel olması çok önemlidir. Elbette kamu ya da özel şirketlerin bu piyasa ve bunun altyapısını oluşturan – spot elektrik ve doğal gaz piyasalarındaki davranış kalıpları çok önemli göstergeler olacak ve piyasanın uzun ve sağlıklı olabilmesi için ön gereklilikler olarak ortaya çıkacaktır. 

Yine önemli bir diğer ürün Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Sistemi (YEK-G) de 2021 yılının önemli bir atılımı olarak bekleniyor. Bu konuda piyasanın temel beklentisi bu piyasada ihraç edilen sertifikaların uluslararası geçerliliğini sağlayacak olan akreditasyonun sağlanıyor olması. EPİAŞ, bu konudaki çalışmalarını sürdürürken, bu modelin blockchain teknolojisi kullanılarak sağlanan doğrudan bir garanti mekanizması olması sebebiyle bu sürecin çok zorlayıcı olmadığını düşünüyor. Elbette, gerek ihraç edenlerin, gerek son kullanıcı ve ticaret yapanların bu konuda ikna edilmesi ciddi bir öncelik olarak ortada. 

Her iki piyasa da yılın ikinci yarısında faal hale gelecek ve uzun vadede piyasamıza çok önemli katkılar sağlayacaktır. 

2020 Yılı Özeti

Uzun yıllardır enerji piyasasında çeşitli alanlarda danışmanlık ve yazılım faaliyetleri yürüten A Plus Enerji Yatırım Danışmanlık Teknoloji ve Ticaret A.Ş. (A Plus), her yıl olduğu gibi bu yıl da geçtiğimiz yılın genel bir değerlendirmesini yaptığı bir rapor hazırladı. Özel bir yıl olması sebebiyle makro ekonomik gelişmelerden pandemi etkisine, enerji piyasalarımızın Gas & Power’ın ilgisi alanındaki tüm yönlerini değerlendirdiği raporunu bu köşede bölümler halinde sizlerle paylaşacağız. Raporda 2020 yılına ait aşağıdaki ana başlıklar yer alacaktır;

• Makroekonomik göstergeler 

• Türkiye Enerji Piyasalarındaki Önemli Gelişmeler

• COVID-19 Küresel Etkiler

• Türkiye Enerji (Elektrik ve Doğalgaz) Piyasaları

Her yıl için referans bir çalışma olacağı için bu çalışmayı önemli buluyorum ve hazırlanmasında emeği geçen herkese ve A Plus ailesine teşekkür ediyorum.