elektrik

Yeni denge

Koronavirüs nedeniyle ülkelerin ekonomik aktivitelerinde yaşanan gelişmeler; elektrik, gaz ve ham petrol talebinde gerilemeyi de beraberinde getiriyor. Azalan talep ve buna bağlı olarak fiyatlardaki düşüşün elektrik, gaz ve ham petrol fiyatlarında yeni bir denge yaratması bekleniyor.

11 Mart’ta Türkiye’de ilk vakanın görülmesinin ardından birçok şirketin evden çalışmaya geçmesi, yayılımın önlenmesi amacıyla hizmet sektöründeki 200 binin üzerindeki iş yerinin kapatılması ve sanayi tüketimindeki düşüşün etkisiyle Türkiye’nin elektrik talebi kesinleşmemiş verilere göre 10-30 Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,4’e yakın düştü. Mart ayının tamamında ise Koronavirüs’le mücadele kapsamındaki tedbirlerin kademeli olarak alınması nedeniyle toplam talebin çok fazla etkilenmediği görüldü.

TALEPTEKİ DÜŞÜŞ MAYIS’TA YÜZDE 30’A ULAŞABİLİR

Gas&Power’a konuşan sektör kaynakları talepteki gerilemenin etkisini Nisan ve Mayıs aylarında göstermesinin beklendiğini belirterek HES’lere gelen suyun ilkbaharda yüksek olması durumunda özellikle akarsulu HES’lerdeki üretim artışının etkisiyle elektrik fiyatlarında ciddi düşüşlerin görülebileceğine dikkati çekiyor. Nisan ayının sonuna doğru talepteki düşüşün yüzde 25 seviyelerine kadar ulaşabileceği ifade ediliyor. Mayıs’ta ise talebin sanayi tüketimindeki yavaşlama ve Ramazan ayının da etkisiyle ayın tamamında bayram seviyelerinde seyretmesi ve talepteki düşüşün yüzde 30’a yaklaşabileceği tahmin ediliyor.

Öte yandan sektörde yapılan değerlendirmelerde fiyatlar ve talepteki düşüş nedeniyle önümüzdeki haftalar ve aylarda gaz santrallerinin çalışamayabilecekleri ve yaşanan gelişmelerden elektrik ticaretinin de olumsuz etkilenebileceği belirtiliyor. Dolar kurundaki artışın da etkisiyle ithal kömür santrallerinin PTF’nin 250 TL’nin altında seyretmesi durumunda çalışamayabileceği, yerli linyit santrallerinin ise kömür üretiminde koronavirüsle mücadeleye bağlı olarak bir düşüş ve üretim kesintisi olması durumunda kömür tedarik sorunları yaşanabileceği sektörde konuşulan konular arasında yer alıyor. Bu durumda ise doğal gaz santrallerinin üretimdeki düşüşü telafi etmek için yan hizmet kapsamında çalışabileceği ifade ediliyor.

elektrik

GAZ SANTRALLERİNDE PLANLI BAKIM BELİRSİZLİĞİ

Öte yandan bazı gaz santrallerinin planlı bakımlarını koronavirüs nedeniyle yapamadığı bu durumun ise santral sahibi şirketleri büyük bir ikilemle karşı karşıya bırakacağı belirtiliyor. Planlı bakımları yapılamayan santrallerdeki türbinlerin bakım olmadan çalışmaya devam etmesi durumunda yaşanacak bir arıza türbin üretici şirketler tarafından garanti kapsamında çalışamıyor. Bu durumda ise şirketlerin bu sorunla karşılaşmamak için hangi adımlar atacakları ve ‘mücbir sebep’ kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusu belirsizliğini koruyor.

gaz

ARZ GÜVENLİĞİ SORUNU BEKLENMİYOR

Talepteki düşüş ve Nisan-Mayıs aylarında HES’lerde beklenen üretim artışıyla birlikte önümüzdeki aylarda arz güvenliğini tehlikeye sokacak bir olumsuzluğun yaşanması beklenmiyor.

BİRİNCİ ÖNCELİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Elektrik piyasasının bir diğer önemli gündem maddesi ise tahsilatlar. Sektör kaynakları piyasalardaki gelişmeler nedeniyle yaşanabilecek tahsilat ve ödeme sorunlarının şirketler ve EPİAŞ’a yansımaması için gerekli adımların atılması gerektiğinin altını çiziyor. Sistemin yaşaması ve ayakta kalabilmesi için sürdürülebilirliğin sağlanabilmesinin en önemli öncelik olduğunu belirten sektör kaynakları bu açıdan tahsilat ve finansman desteğinin hayati olduğuna dikkati çekiyor.

ELEKTRİK VE GAZ SEKTÖRÜ EKONOMİK DESTEK PAKETİNE DAHİL EDİLMELİ

EÜAŞ’ın Görevli Tedarik Şirketlerine(GTŞ) verdiği elektrik miktarını arttırması gerektiğini ifade eden sektör kaynakları EÜAŞ’ın sektörde tıkanma yaşanmaması için atacağı adımların önemi olduğunu belirterek elektrik ve gaz sektörlerinin de ekonomik destek paketine dahil edilmesinin çok önemli olduğuna dikkati çekiyor. Kamu bankalarının sektöre ve EÜAŞ’a sağlayacakları desteğinin ise konunun finansman ayağının sağlanabilmesi için olmaz olmaz olduğu belirtiliyor.

Düşen talep ve buna bağlı olarak fiyatlardaki düşüşün elektrik, gaz ve ham petrol fiyatlarında önümüzdeki dönemde yeni bir denge yaratması bekleniyor.