“Risk iştahı, risk yönetme kabiliyetine göre düzenlenmeli”
ISTRADE 2017’de ikinci gün ‘Enerji Ticareti ve Risk Yönetimi’ oturumu ile devam ediyor.
Enerji Ticareti ve Tedariği Zirvesi – ISTRADE 2017 İkinci gününde piyasaların getirdiği koşullarda optimum düzeyde kalmanın yollarının ve risk yönetimini masaya yatırdı. Oturumda Enerji Pool Türkiye CEO’su Alper Uğural, Volt Enerji ve Bilişim Teknolojileri Genel Müdürü Önder Akar, FIS Global Enerji ve Emtia Bölge Satış Müdürü Olivier Hoste, ACWA Power Türkiye Ticari Direktörü Selim Güven, Sanko Enerji Genel Müdür Yardımcısı Ferudun İtergen, Enerji Ticareti Derneği (ETD) Yönetim Kurulu Üyesi Cem Aşık konu ile ilgili değerlendirmelerini paylaştı. Enerji Pool Türkiye CEO’su Alper Uğural oturumdaki konuşmasında “Risk iştahı ve risk yönetme kabiliyeti birbirinden ayrı durumlardır. Öncelikle bunun farkına varmalıyız. Bunun manası risk alma iştahınız varsa bunu risk yönetme kabiliyetlerinize göre düzenlemeniz gerekir” ifadelerini kullandı.
“HEDEFİMİZE GÖRE RİSK ALMALIYIZ”
Risk yönetiminin sektörde en çok konuşulan konulardan bir tanesi olduğunu ifade eden Enerji Pool Türkiye CEO’su Alper Uğural, “Genelde bizde risk yönetimi konusu ele alınırken daha çok regülasyona ve ortam üzerine konuşulur. Benim ilgi çekmek istediğim konu ise biz birey ve kurum olarak risk durumlarına kendimizi nasıl hazırladık ve hazırlıyoruz. Risk belirsizlik üzerinden gelen bir problemdir. Dolayısı ile risk yönetimi belirsizliğin olduğu ortamda en doğru adımı atabilmektir. Risk iştahı ve risk yönetme kabiliyeti birbirinden ayrıdır. Bunun farkına varmalıyız öncelikle. Bunun manası risk alma iştahınız varsa bunu risk yönetme kabiliyetlerinize göre düzenlemeniz gerekir. Yani hedeflerinizi göre risk almayı, aksiyonunuzu buna göre tanımlamalı ve bu doğrultuda risk analiz performansınızı değerlendirilmelisiniz. Çünkü büyümek birçok basamaktan oluşur ancak en sonundaki sürdürülebilirlik basamağına ulaşamazsanız, geri düşersiniz” diye konuştu.
“RİSK YÖNETİMİ ŞİRKET KÜLTÜRÜ OLMALI”
Daha çok ticari riskler aldıklarını ifade eden Volt Enerji ve Bilişim Teknolojileri Genel Müdür Önder Akar, “Riskleri yönetirken günü kurtarmak yerine, bu işi bir şirket kültürü olarak kendimize adapte etmeliyiz. Bizim en çok referans aldığımız piyasa gün öncesi piyasalarıdır. Bu konudaki ön görülerinizin sonrasında beklediğiniz sonuçları alabiliyorsanız başarılı bir iş çıkarıyorsunuz demektir. Ancak bunları sadece hesaplamanız yetmez aynı zamanda bir program ve algoritma ile desteklemeniz gerektir. Burada bir konu daha var. Şirketler miktarı optimize etmek için tahminlerini iyileştiriyorlar. Bu da risk yönetimini şirketinizde daha iyi konuşlandırmanızı sağlıyor” dedi.
“KAR MARJINI ARTTIRMAK İÇİN RİSK YÖNETİMİ ANAHTAR”
FIS Global Enerji ve Emtia Bölge Satış Müdürü Olivier Hoste ise oturumda şunları kaydetti: “Enerji fiyatları benim başlıca endişem, ki aslında sadece ben değil bütün sektör bu konuda temkinli bir tutum takınıyor. Sektörde atılan farklı adımlar var. Almanya nükleerden vazgeçti, ülkeler yenilenebilir enerjiye yöneliyor ve teknoloji geliştikçe enerji maliyetleri azalıyor. Bunun etkisini hepimiz direk olarak piyasalarda hissedebiliyoruz. Bu ortamda marjınızı arttırmak istiyorsanız risk yönetimi anahtar bir rol oynuyor. Burada sadece sizin kabiliyetleriniz ya da kullandığınız programlar yetmez bunun öncesinde yönetilebilir riskler alıp hedefinizi daha net ve doğru belirlemeniz gerekiyor. Pazar şeffaflığınızı arttırmanız, daha bilgili olmanız ve risk yönetimlerinizi kendiniz analiz edebilmeniz gerekiyor.”
“EN ÖNEMLİ RİSK İNSAN KAYNAĞI”
ACWA Power Türkiye Ticari Direktörü Selim Güven ise risk yönetimi ile fizibilite arasındaki ilişkiye değinerek, fizibiliteyi 3 başlıkta şu şekilde inceledi: “Genel olarak fizibilitelere baktığımızda 3 ana kalem var. Birincisi stratejik fizibilite; yani girdiğiniz aksiyonun piyasayla uyumlu olup olmadığını analiz eder. İkincisi teknik fizibilite; kamudan başlayarak ihale süreçleri, devlet ile olan ilişki ve sektörün teknik özellikleri arasındaki bağı iyi kurma konusuna bakar. Üçüncüsü ise ekonomik fizibilite; yani bu projenin maliyeti ne olacak, kendini ödeyebilecek mi gibi konuları inceliyor. Buradaki en önemli şey ise bu üçünün koordinasyonudur. Yani organizasyonunu nasıl yapacağınızdır. Hangi sorumluluk neye devrediliyor gözetmeniz gerekir. Bu çerçevede ortaya çıkan en önemli risk insandır. Seçtiğiniz kişi, bu kişinin yapacağı iş ve sorumluluk tanımı belki yatırım sürecinde zaman ve para olarak en az itina edilen konulardan biri olmasına karşın bu riskin doğru ele alınmamasından çıkacak bir maliyet ve problemin bedeli şirketler için çok daha ağır olacaktır.”
“ESNEKLİK EN ÖNEMLİ KONU”
Sanko Enerji Genel Müdür Yardımcısı Ferudun İtergen, “Bizim portföyümüzün tamamı yenilenebilir enerjiden oluşuyor. Haliyle çok değişken bir piyasa ile uğraşıyoruz burada bizim en çok önem verdiğimiz olay esnekliktir. Yani her duruma karşı değişik opsiyonlar olmalı ve şirketler bu opsiyonlarla kendini hedgelebilmelidir” diye konuştu.
“ŞİRKETLER REGÜLASYONLARI ÖN GÖRMEK ZORUNDALAR”
Enerji Ticareti Derneği (ETD) Yönetim Kurulu Üyesi Cem Aşık, “Enerji piyasasında herkesin risk yönetimini uyguladığı alan farklıdır. Hangi riski alacaksınız, bunun kapsamı ne olacak ve detayları neler gibi soruların cevaplandırılması gerekiyor. Bu konuda regülasyonlar bizim sektörümüzün dışında kalan ve genelde oyuncular tarafından şikâyet edilen bir durumdur. Ancak burada şirketlerin de eksikliği var. Çünkü şirketler regülasyonların gelişini de ön görmek zorundalar. Türkiye enerji piyasası regüle edilen bir piyasa ve eğer bir sıkıntı ortaya çıkarsa bu regülasyonu getirecektir. Şirketler de bu minvalde hareket etmelidir” dedi.