Şanlıurfa’da elektriğe dayalı tarımsal su tüketimi 3 yılın en yüksek seviyesine ulaştı

Dicle Elektrik’in dağıtım bölgesinde yer alan Şanlıurfa’da tarımsal sulama kaynaklı elektrik tüketimi martta son 3 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Şirketten yapılan açıklamaya göre, kuraklık nedeniyle yer altı kuyularından su çekilerek yapılan sulama faaliyetleri geçen yıla göre yüzde 57, önceki yıla göre ise yüzde 40 tüketim artışına neden oldu.

Dicle Elektrik’in verilerine göre, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en yoğun tarımsal faaliyetlerinden birine ev sahipliği yapan Şanlıurfa’da martta elektrik tüketimi son 3 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Dağıtım bölgesindeki 143 bin çiftçiden 59 bini elektriğe dayalı sulu tarım yaparken, bu çiftçilerin büyük kısmı Şanlıurfa’da bulunuyor. Kuraklık nedeniyle yağışların yetersiz olduğu bu yıl, yer altı kuyularından pompalarla su çekilmesi için yoğun şekilde elektrik kullanıldı. Bu durum, sadece tüketim rakamlarını rekor seviyelere taşımakla kalmadı, aynı zamanda şebeke üzerindeki yükü de kritik seviyelere çıkardı.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, Şanlıurfa’da son yıllarda yapılan yaklaşık 15 milyar liralık yatırım ile elektrik altyapısının büyük ölçüde modernize edildiğini belirterek, ‘Ancak öngörülemeyen bu tarz tüketim artışları, planlamayı ve kaynak tahsisini sekteye uğratıyor. Şebekeye aşırı yük binmesi nedeniyle diğer abonelerimizin kesintisiz elektrik erişimi de risk altına giriyor.’ değerlendirmesinde bulundu.

Şanlıurfa’nın tarımsal ağırlıklı bazı trafo merkezlerinde bu yıl enerji tüketiminin geçen yıla göre birkaç katına ulaştığını aktaran Arvas, ‘Akçakale Pekmezli Trafo Merkezi’nde 2024’ün ilk üç ayında 52 milyon kilovatsaat olan tüketim, 2025’in aynı döneminde 109 milyon kilovatsaate çıktı. Yüzde 111’lik bu artış, Sinop, Kilis, Kırşehir, Karabük, Bayburt ve Ardahan gibi illerin yıllık toplam tüketimlerinden fazla. Aynı hatta bağlı Damlasu Fideri’nde tüketim yüzde 277 arttı, fiderdeki kullanıcıların yaklaşık yüzde 95’i borçlu ve borç tutarı 255 milyon liranın üzerinde. Kayıp-kaçak oranı ise yüzde 90’ı aşmış durumda.’ ifadelerini kullandı.

Arvas, Siverek ve Viranşehir’de de benzer tablolarla karşılaşıldığını aktararak, ‘Siverek Karakeçi Trafo Merkezi’nde enerji tüketimi yüzde 413 oranında artarak 24,9 milyon kilovatsaatten 102,8 milyon kilovatsaate yükseldi. Bu miktar yaklaşık 152 bin hanenin yıllık enerji tüketimine eş değer. Karakeçi TM’ye bağlı Kuytuca Fideri’nde tüketim yüzde 242 artışla 5,7 milyon kilovatsaatten19,7 milyon kilovatsaate çıktı. Bu fiderdeki kullanıcıların yüzde 97’si borçlu ve toplam borç 590 milyon lirayı aşıyor. Kaçak oranı ise yüzde 95 seviyesinde.’ bilgisini paylaştı.

Viranşehir Kırlık Trafo Merkezi’nde enerji tüketiminin 33,9 milyon kilovatsaatten 135,1 milyon kilovatsaate yükselerek yüzde 298 arttığını aktaran Arvas, ‘Bu hatta bağlı Turna Fideri’nde yüzde 735’lik çarpıcı bir tüketim artışı yaşandı. 147 kullanıcının yüzde 88’i borçlu ve toplam borç tutarı 314 milyon lira. Fiderdeki kaçak oranı yüzde 91 olup, 2025 yılında yapılan denetimlerde 1107 kaçak kullanım tespit edildi.’ ifadelerini kullandı.

Arvas, kuraklık, cazibeli su kanallarının yetersizliği, artan sıcaklıklar ve her yıl derinleşen yer altı su seviyeleri nedeniyle çiftçilerin daha fazla elektrikle sulamaya yöneldiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

‘Bu tüketim şekli hem ülke ekonomisi üzerinde mali yük oluşturuyor hem de dağıtım şebekesinin teknik sınırlarını zorluyor. Kaçak kullanımlar nedeniyle tüketim ani şekilde artıyor ve bu durum normal şartlarda sorunsuz çalışan şebekeye aşırı yük bindiriyor. Sulama dönemlerinde arıza sayıları ve bakım-onarım süreleri ciddi biçimde yükseliyor. Bu da tedarik sürekliliğinde ve hizmet kalitesinde düşüşe yol açıyor. Şanlıurfa’da tarımsal sulama kaynaklı kaçak elektrik kullanımı yalnızca şebekeyi değil, çevreyi de tehdit ediyor. Harran Ovası’nda meydana gelen obruklara ilişkin uyarılarımızı daha önce dile getirmiştik. Bugün bölgede görülen obruk oluşumlarının temelinde de bu kontrolsüz su çekimi yer alıyor.’

Tarımsal sulama abonelerinin yüksek tutarda ödenmemiş elektrik borcu olduğunu belirten Arvas, ‘Elektrik sistemini en çok zorlayan bu kullanıcı grubu, aynı zamanda kullandığı enerjinin bedelini de ödemiyor. Hem ödeme yapılmaması hem de kontrolsüz tüketim artışı, sadece şebekeyi değil, bölgede yaşayan diğer vatandaşlarımızın da elektrik hizmetine erişimini doğrudan etkiliyor. Üstelik tüm abonelerin sadece yüzde 4’ünü oluşturan tarımsal sulama kullanıcıları, bölgedeki kayıp-kaçak oranını yüzde 75’lere kadar çıkarabiliyor. Bu dengesizlik sürdürülebilir değil. Ödeme yapmayan bu çiftçilerimize bu yıl elektrik verilmesi mümkün olmayacaktır. Bu nedenle bu çiftçilerimizin bir an önce kurumumuza başvurarak borçlarını ödemesini ve yapılandırmasını öneriyoruz.’ değerlendirmesinde bulundu.

AA