Kalyon Karapınar GES Scada binası “En İyi Yapı” ödülünü kazandı

Kalyon Enerji’nin Konya Karapınar’da yer alan Kalyon Karapınar Güneş Enerjisi Santrali (GES) Yönetim Kontrol Binası (SCADA), uluslararası mimarlık projelerinin yarıştığı 17. Dünya Mimarlık Festivali’nde (WAF) “En İyi Yapı” ödülünü kazanarak uluslararası alanda aldığı ödüllere bir yenisini ekledi.  Bina, peyzaj, konut, ulaşım ve restorasyon alanında; enerji, ulaşım, bilim gibi 33 kategoride projelerin ödüllendirildiği WAF’da, Kalyon Karapınar GES SCADA binası üretim, enerji ve lojistik kategorisinde dünyanın farklı ülkelerinden ilham verici 10 mimari proje arasından seçilerek “en iyi yapı” ödülüne layık görüldü.

6 Kasım Çarşamba günü  Singapur’da kazanan projelerin ilan edildiği WAF’ın finalistleri arasında Zaha Hadid Architects, WOHA, Renzo Piano Building Workshop, MVRDV, Tadao Ando Architect & Associates, Kohn Pederson Fox ve Nikken Sekkei gibi dünyanın önde gelen mimarlık ofisleri ve mimarlar yer alıyor.

17. Dünya Mimarlık Festivali’nde (WAF) “En İyi Yapı” ödülünü alan Karapınar GES Scada Binası, ekim ayında da Türk Serbest Mimarlar Derneği (TürkSMD) tarafından iki yılda bir verilen Mimarlık Ödülleri’nde “Yapı Ödülü”ne layık görüldü. Kalyon Karapınar GES Scada Binası, bir başka uluslararası yarışma olan Dezeen Awards 2024’te ise ‘Altyapı ve Ulaşım Projeleri’ kategorisinde kısa listeye girdi.

Çölde bir Vaha: Kalyon Karapınar GES SCADA binası

Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise sayılı büyüklükteki güneş enerjisi santrali olan Kalyon Karapınar GES, 3,5 milyon güneş paneli ile 20 milyon metrekarelik bir alanda yer alıyor. Tek başına yıllık 2 milyon kişinin evsel elektrik ihtiyacını karşılarken, 1,7 milyon ton fosil yakıt ve karbon emisyonunu da önlüyor.

Kalyon Karapınar GES’in merkezinde konumlanan SCADA Yönetim Merkezi hem sembol bir mimari hem de pek çok işlevi bir araya getiren bir yapı özelliği taşıyor.

SCADA Binasının Mimari Tasarımı 58 Proje Arasından Seçilmişti

SCADA Binası 2020 yılında açılan bir mimari proje yarışması sonucunda 58 proje arasından seçilerek hayata geçirildi.

Yarışmanın temel amacı yenilenebilir enerjinin önemine ve geleceğine vurgu yaparak; ekonomik, özgün, nitelikli ve sürdürülebilir tasarım yaklaşımlarının, günümüz mimarisine de ışık tutabilecek işlevsel ve yenilikçi çözümlerin öne çıkarılmasını sağlamaktı.

Ulusal ve ön seçimli olarak düzenlenen Karapınar GES SCADA Binası Mimari Proje Yarışması’na ön aşama sürecinde toplam 58 ekip başvurdu. Jüri üyeleri David Green, Deniz Aslan, İmdat As, Melike Altınışık (jüri başkanı), Murat Tabanlıoğlu, Kübra Kalyoncu Şeherli ve Refik Anadol tarafından yapılan detaylı incelemenin ardından birincilik ödülünü Vaha isimli projesiyle Bilgin Mimari Tasarım Ofisi kazandı.

Güneş panellerinin bağlı olduğu SCADA binası, mevcut güneş panellerinden 40 metre uzakta ve aynı yönde, panellere gölge düşürmeyecek bir alanda konumlanıyor. 2700 metrekare kapalı alan ile 3000 metrekare avlu ve seyir terasına sahip ve Kalyon Karapınar GES’in merkezinde konumlanan SCADA binası hem sembol bir mimari hem de pek çok işlevi bir araya getiren bir yapı olarak dikkat çekiyor. “Vaha” konseptiyle tasarlanan bina, ufuk çizgisine kadar uzanan düz topografyası ile Karapınar bölgesi içerisinde bir yaşam vahası oluşturuyor. Kalyon Karapınar GES’in denetleme, kontrol ve veri toplama süreçlerinin yanı sıra bu merkez; mimari özellikleriyle sürdürülebilirlik, yenilenebilir enerji ve teknolojiyi aynı noktada buluşturuyor.

SCADA binası, bölgedeki kurak alana tezat olan, zengin bir peyzajı içeren avluya ve terasa sahip. Dört farklı geçirgenlik seviyesinde toplam 7200 paslanmaz çelik yansıtıcı cephe paneli ile oluşturulan yapı kabuğu, santralin merkezinde güneş ışınları ile parıldarken, iç mekanlara gölgeleme sağlıyor. Bu gölgelenme, yapının ısıtma ve soğutma sistemlerinin yüksek verimlilik ile çalışmasını sağlıyor. Avlunun botaniğinde, dört mevsim çiçek açan ağaçlar ve her mevsim yeşil kalan yöreye özgü endemik ve su ihtiyacı az olan bitkiler kullanıldı. Bu sayede merkez, yılın tüm aylarında yaşayan bir peyzaja sahip.

Scada binası, bilim insanlarının buluşabildiği, konferansların düzenlendiği, bilimsel oturumların yapıldığı ve öğrencilerin bir araya gelip enerji alanındaki teknolojik gelişmeleri takip edebildiği bir yapı olarak da hizmet veriyor.