AKEDAŞ’tan deprem bölgesine 5,2 Milyar TL’lik yatırım hamlesi

Sibel Acar – Kahramanmaraş

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER), 6 Şubat 2023’teki depremlerin merkez üssü Kahramanmaraş’a basın turu düzenledi.

Adıyaman ve Kahramanmaraş illerinde 21.664 km² alanda yaklaşık 1 milyon 800 bin kişiye elektrik dağıtım hizmeti sunan AKEDAŞ Elektrik Dağıtım AŞ, enerji arz güvenliğini artırmak ve hizmet kalitesini yükseltmek için yatırımlarını aralıksız sürdürürken özellikle 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından asrın felaketinin vurduğu bölgenin altyapısını güçlendirmek amacıyla dağıtım ağını iyileştirdi.

AKEDAŞ’TAN 5,2 MİLYAR TL YATIRIM İLE BÖLGEDE AYAĞA KALDIRMA SEFERBERLİĞİ

6 Şubat 2023 depremlerinin ardından büyük yıkıma uğrayan Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta enerji arz güvenliğini sağlamak için hızlı bir şekilde harekete geçerek yoğun bir çalışma dönemine giren AKEDAŞ, son iki yılda bölgeye 5,2 milyar TL tutarında yatırım yaptı.

Büyük bir yıkıma uğrayan Kahramanmaraş ve Adıyaman’da enerji arz güvenliğinin sağlanması için hızlı bir şekilde harekete geçen Akedaş Elektrik Dağıtım AŞ Genel Müdürü Mehmet İlbasan, gazetecilere depremin ardından bölgeye yönelik yaptıkları çalışmalarla ilgili açıklamalarda bulundu.

Özellikle deprem felaketinden sonra yeniden ayağa kalkmaya çalışan Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta hizmet veren bir elektrik dağıtım şirketi olarak sorumluluklarının bilincinde olduklarının önemle altını çizen İlbasan, bu ölçekte gerçekleştirilen yatırımlarla ilgili yaptığı bilgilendirmede “6 Şubat 2023 tarihinde yaşadığımız depremlerden sonra çok hızlı bir biçimde aksiyon alarak bölgemizde kaliteli ve kesintisiz enerji arzını güvence altına almak için yatırım ve bakım planlamamızı hayata geçirdik. Depremin üzerinden geçen iki yılın ardından, 2011 yılında gerçekleştirilen devirden bu yana yaptığımız toplam 13,4 milyar TL tutarındaki yatırımımızın yaklaşık yüzde 40’ı olan 5,2 milyar TL’lik kısmını, depremden sonraki dönemde gerçekleştirdik. Yine bakım çalışmalarına yönelik harcamalarımıza bakıldığında, benzer bir tablo görmek mümkün. Deprem sonrası gerçekleştirdiğimiz bakım harcaması yaklaşık 390 milyon TL’ye ulaşmış durumda. 2025 yılı için ise planlamamız 305 milyon TL düzeyinde olacak. 2025 yılı sonuna kadar planladığımız tutarların tamamını sahaya yansıtacağımıza olan inancım tamdır” diye konuştu.

Yenilenen havai ve yer altı şebekeleri, artırılan trafo kapasiteleri ve modern SCADA sistemleri ile bölgenin enerji altyapısının güçlendirildiğine vurgu yapan İlbasan, bu çerçevede 2023’te 1,83 milyar TL, 2024’te de 3,36 milyar TL yatırımla bölgeye yatırım yapıldığını ifade etti.

BAKIM ÇALIŞMALARINA 2025 YILI İÇİN 305 MİLYON TL’LİK BÜTÇE AYRILDI

‘Asrın felaketi’ olarak tabir edilen deprem felaketi sonrası planlı bakım çalışmalarına daha da önem verdiklerini aktaran İlbasan, “2024 yılı için öngörülen 231 milyon TL’lik bakım bütçesi yüzde 105 gerçekleşme oranıyla 243 milyon TL’ye ulaştı. 2025 yılı için ise bu bütçe 305 milyon TL olarak belirlendi” şeklinde konuştu.

AKEDAŞ, DİJİTALLEŞME ÇALIŞMALARI İLE ÖDÜLLENDİRİLDİ

Deprem sonrası dijitalleşme çalışmalarında da öncü adımlar atılarak yapılan yenilikler çerçevesinde 2016 yılında hayata geçirilen SAP ISU HANA tabanlı entegre sistemleri 2024 yılında SAP/Rise platformuna taşındı.

SAP Türkiye tarafından her yıl Türkiye’nin en başarılı dijital dönüşüm projelerine verilen ‘Enerji Dağıtım Sektöründe Yılın Dijital Dönüşüm Ödülü’ 2024 yılında Kahramanmaraş ve Adıyaman’da hizmet veren AKEDAŞ Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye verildi.

Dijitalleşme çalışmaları kapsamında bağlantı süreçlerindeki dijitalleşme ile 2023’ten itibaren tüm başvuru ve onay süreçleri e-imza ile tamamen dijital ortamda yürütülmeye başlanarak OSOS sistemine bağlı sayaç sayısı 2024 yılı sonunda 23 bine ulaştı. Bu sayının 2025’te 30 bine çıkarılması hedefleniyor.

SCADA sistemlerinde yapılan geliştirmeler sayesinde de enerji kesintilerine daha hızlı müdahale edilerek işletme verimliliği artırılıyor.

2024 sonunda 239 olan SCADA istasyon sayısını 2025 sonuna kadar 500’e çıkarmayı hedefleyen AKEDAŞ, izlenebilir dağıtım şebekesi oranını yüzde 16’dan yüzde 29’a yükseltmeyi planlıyor.

“DEPREM BÖLGESİNDE İYİLEŞME ÇALIŞMALARI HIZLA DEVAM EDİYOR”

ELDER Genel Sekreteri Fakir Hüseyin Erdoğan, ELDER olarak elektrik dağıtım sektörünün sahadaki dönüşüm ve yatırım süreçlerini yakından izlediklerini belirterek yüzyılın en büyük deprem felaketinin en çok etkilediği bölgelerde hizmet veren AKEDAŞ Elektrik Dağıtım AŞ’nin çalışmalarının sektöre önemli katkılar sağladığını vurguladı.

AKEDAŞ Elektrik Dağıtım AŞ’nin, bölgesinde önemli yeniliklere imza attığını aktaran Erdoğan, “Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) olarak, sektördeki güncel gelişmeleri yerinde inceleyip, dağıtım şirketlerinin uygulamalarını halkla paylaşmak için her ay düzenli saha ziyaretleri yapıyoruz. Bu doğrultuda, Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta 1,8 milyon kişiye elektrik hizmeti sunan AKEDAŞ Elektrik Dağıtım AŞ’nin projelerini sahada gözlemleme şansı bulduk. 6 Şubat deprem felaketinin ardından hızlı bir iyileşme sürecinden geçen AKEDAŞ Elektrik Dağıtım AŞ’nin, bölgesinde önemli yeniliklere imza atarak sektörümüzün dinamik ve çözüm odaklı yapısını gözler önüne serdiğini ayrıca altyapı ile birlikte dijitalleşme ve teknolojiye yönelik yatırımların da hız kesmediğini gördük” ifadelerini kullandı.

ELDER’DEN DEPREM VE AFET DURUMLARINA ÖZEL AR-GE PROJESİ

Deprem ve afet durumlarına yönelik yapılan çalışmaları 3 ana başlıkta toparladıklarını belirten Erdoğan, bunlardan ilki olan Acil Durum Envanteri Yönetimi Sistemi (ADEYS) sistemi bir diğeri Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) özelinde yapılan çalışmalar ve son olarak ELDER koordinasyonunda başlatılan AR-GE projesi hakkında da açıklamalarda bulundu.

Erdoğan, web tabanı üzerinden 1 Mayıs 2022 tarihinde ELDER tarafından canlıya alınan sistemle Elektrik  Dağıtım  Sektöründe afet ve acil durum hallerinde en hızlı şekilde koordinasyonu sağlamak adına ilgili envanterin belirlenmesi ve takip edilmesine imkan sağlayan Afet/Acil Durum Envanter Yönetim Sistemi (ADEYS) ile olası afet ve acil durumlarda elektrik dağıtım şirketlerinin, hangi şirket veya şirketlerden öncelikli olarak destek personel ekibi, araç, malzeme vb. alabileceklerinin  tanımlandığını bildirdi.

AFAD’ın geliştirdiği kısa adı TAMP olan Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında da sadece elektrik dağıtım şirketleri değil deprem hazırlığına yönelik tüm çalışmaların yer aldığını aktaran Erdoğan, TAMP’ın amacının afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak afet grupları ve koordinasyon birimlerine ait rolleri ve sorumlulukları tanımlamak, afet öncesi, sırası ve sonrasındaki müdahale planlamasının temel prensiplerini belirlemek olduğunu ifade etti.

ELDER koordinasyonunda dağıtım şirketlerinin acil durumda ihtiyaç duyabilecekleri malzemeler ya da acil durumda tahsis edebilecekleri ekipler ve malzemeler konusunda özel bir çalışma yürüttüklerini ifade eden Erdoğan, çalışma ile ilgili şu ifadeleri kullandı:

“Proje kapsamında başta deprem olmak üzere doğal afet durumlarına karşı hazırlıklı hale gelinmesine olanak sağlayacak çalışmaların yapılması, gerekli tedbirlerin ve koordinasyon unsurlarının belirlenmesi, afet öncesi/anı/sonrası çözüm metotlarının ve bunlara yönelik uygulanabilir sistemlerin incelenerek geliştirilmesini amaçlıyoruz.

Bu amaçlarla, Coğrafi Bilgi Sistemi (OG CBS) ile OSOS/SCADA/OMS/Analizör verilerini N-m elektriksel durum (contingency) analizleri içerisinde kullanan bir yazılım geliştirilerek afet durumunda oluşan arıza bilgisini SCADA/OMS tarafından alarak mevcut işletim ile yüklenme durumlarında acil durum analizleri dinamik olarak yapılmasını hedefliyoruz. Böylece olası deprem felaketi esnasında ve sonrasında şebekenin yönetimi ile ilgili planlar, kullanıcı tarafından yazılımın çalıştırılmasıyla otomatik olarak hazırlanıp kullanıcıya sunulabilecek.

Doğal afetler ve risk alanları dikkate alındığında önemli olarak kabul edilebilecek dağıtım merkezleri için afetlerden önce acil durum analizleri yapılarak ön hazırlık oluşturması adına gerekli eylem planları da oluşturularak deprem anında deprem bölgesine yakın dağıtım firmalarına acil aksiyon almaları için uyarı verecek sistemler geliştirilecek. Bu sayede tüm verilerin entegre edileceği acil eylem planı sunan yazılım aracılığıyla deprem/afet öncesi, anı ve sonrası için karar, destek ve aksiyon planları/önerileri oluşturulacak.

Elbette bu bir Ar-Ge projesi olduğu için platformun yayınlanacağını öngördüğümüz bir tarih belirtmek mümkün değil ancak çalışmayı yıl sonuna kadar tamamlamayı hedefliyoruz.”