Türkmen gazı Türkiye’ye geliyor

Düzenleyen: Abdullah Paçal

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, Türkmen gazının Türkiye’ye geldiğini müjdeleyerek BOTAŞ ile Türkmengaz arasında anlaşma imzalandığını duyurdu.

Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından Avrupa’nın doğal gazda darboğaz yaşamasıyla yeniden gündeme gelen Türkmen gazı için Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan’ın enerji diplomasisi yoğunluk kazanmıştı.

BOTAŞ ile Türkmengaz arasında, Türkmen gazının Türkiye’ye gelmesini sağlayacak anlaşma imzalandı.

Uzmanlara göre; bu anlaşma, her iki ülke için de bazı stratejik avantajlar ve Türkiye için doğal gaz arz güvenliği sağlayacak.

TARİHİ BİR ADIM

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enerji alanında önemli bir iş birliğini paylaşarak şu ifadeleri kullandı: “Türkiye-Türkmenistan enerji iş birliğinde tarihi bir adım attık. BOTAŞ ile Türkmengaz arasında Türkmen gazının ülkemize gelmesini sağlayacak anlaşmayı imzaladık.”

“GAZ AKIŞI 1 MART’TA BAŞLAYACAK”

Bakan Bayraktar, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Geçen yıl mart ayında Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Gurbanguly Berdimuhammedov huzurunda Antalya’da imzaladığımız doğal gaz alanında iş birliğimizin geliştirilmesine yönelik mutabakat zaptının somut çıktısına bugün ulaşmış olduk. Anlaşma kapsamında gaz akışının 1 Mart 2025 itibarıyla başlaması planlanmaktadır. Uzun yıllardır üzerinde çalıştığımız bu anlaşma ile ülkemizin ve bölgemizin doğal gaz arz güvenliğini güçlendirirken iki ülke arasındaki stratejik iş birliğini daha ileriye taşıyacağız.”

AVRUPA AÇISINDAN KRİTİK ÖNEME SAHİP

Türkiye, doğal gaz merkezi hedefi doğrultusunda bölgesel işbirliklerini derinleştirmeye devam ediyor. Hazar Denizi ötesine hapsolmuş Türkmen gazının Avrupa’ya ihracatının, Türkiye ile başarıya ulaşabileceği değerlendiriliyor. Türkmen gazının Avrupa’ya taşınmasında Türkiye’nin kilit rol üstleneceği değerlendiriliyor.

ANLAŞMANIN ÖNCEKİ SÜREÇLERİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 1 Mart 2024’te Antalya Diplomasi Forumu’na katılmak üzere Türkiye’ye gelen Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Gurbangulu Berdimuhammedov ile bir görüşme gerçekleştirmişti.

Görüşmede, iki ülke arasında doğal gaz ve petrolde iş birliğini artıracak anlaşmalar imzalanmış, Türkmenistan’ın zengin doğal gaz kaynaklarının Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden batıya ulaştırılması konusunda niyet beyanında bulunulmuştu.

Bu kapsamda, ilk olarak Türkiye ile Türkmenistan arasında 1 Mart 2024’te doğal gaz alanında iş birliğine yönelik mutabakat zaptı ve hidrokarbon alanında yapılacak ortaklıklara temel teşkil edecek niyet beyanı imzalandı. Bunu takiben, 14 Mart’ta Türkiye ile Azerbaycan arasında, Türkmen gazının Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Türkiye’ye ulaştırılmasını içeren doğal gaz alanında iş birliği anlaşması yapıldı.

300 MİLYAR METREKÜPLÜK HACİM HEDEFLENİYOR

Bakan Bayraktar, daha önceki açıklamalarında, 20 yıl boyunca her yıl 15 milyar metreküp olmak üzere yaklaşık 300 milyar metreküplük hacmin hedeflendiğini kaydetmişti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Endonezya ziyaretine eşlik eden Bakan Bayraktar, Türkiye ile Türkmenistan arasında tarihi olarak nitelendirilen doğal gaz anlaşması konusunda değerlendirmede bulundu.

“BU, PLANIN BİR PARÇASI”

Bayraktar, doğal gazın Türkmenistan’dan Türkiye’ye gelmesinin uzun zamandır çalıştıkları bir konu olduğunu belirterek, şöyle konuştu:“Zira biz Türkiye’nin gaz tedarikini farklılaştırmak, çeşitlendirmek istiyoruz. Farklı ülkelerden gazımızı tedarik etmek istiyoruz. Dolayısıyla bu, planın bir parçası. Bu anlamda biz uzun zamandır aslında gazlaştırma tesisleriyle LNG şeklinde farklı ülkelerden gaz alabilmeyi sağladık. Böyle bir tedarik yoluna gittik ama onun dışında 20 yıldan fazla bir zaman sonra ilk kez boru gazıyla Türkiye, kendi sınırları olmayan bir ülkeden gaz tedariki yapmış olacak. Bu bir ilk bizim için. Aslında 1998’lere kadar dayanan bir konu fakat neredeyse 30 yıla yakın bir süredir maalesef bir metreküp gaz bile Türkmenistan’dan Türkiye’ye ulaşmamıştır. İnşallah 1 Mart itibarıyla bu aşılmış olacak.”

Türkiye’nin, Türkmenistan’ın İran’a teslim edeceği gazı, İran üzerinden swap yoluyla İranTürkiye doğal gaz bağlantı noktasında Gürbulak’tan teslim alacağını ve gazın ülkede kullanılmaya başlanacağını bildiren Bayraktar, “Temelde çeşitlendirme, gazın maliyetini düşürme, dolayısıyla daha rekabetçi bir gaza sahip olabilme, tedarikine sahip olabilme noktasında bizim için çok önemli bir anlaşma” ifadelerini kullandı.

Çeşitlendirmeyle alakalı çalışmalara devam edeceklerini anlatan Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkmenistan aslında çok önemli bir gaz tedarikçisi, üreticisi. O kaynakların Türkiye’ye gelebilmesi, Türkiye üzerinden özellikle buna ihtiyaç duyan Avrupa’ya gidebilmesi de önem arz ediyor. Bu anlamda altyapımız buna hazır ama özellikle burada temel kısıt noktalarından biri Hazar’ın statüsü ve geçişi. Yani Hazar geçişli bir boru hattına sahip olduğumuz durumda çok daha yüksek miktarlarda yani Türkiye için de Avrupa için de önemli miktarlarda bir gazı tedarik etme şansımız olacak. Burada nihai hedef, varmak istediğimiz nokta esas itibarıyla budur. Bu yıl itibarıyla, yıl sonuna kadar devam edecek bu tedarik sürecinde 1,3 milyar metreküplük bir doğal gazı inşallah Türkiye’deki kullanıcılara sunacağız.”

‘İTHALAT VE İHRACATLA ALAKALI FARKLI ÇALIŞMALARIMIZ VAR’

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, ‘başka ülkelerle beklenen yeni anlaşmaların olup olmadığına’ ilişkin soru üzerine, şunları kaydetti:

“Şu anda gerek ithalatla gerek ihracatla alakalı farklı çalışmalarımız var. Avrupa’nın ciddi anlamda gazla alakalı beklentileri var. Çok yakın bir zamanda Slovakya Başbakanı Sayın Fico, Sayın Cumhurbaşkanımızı ziyaret etmişti. Onların özellikle Ukrayna transitinin kesilmesiyle oluşan süreçleri vardı. Onlara bu konuda yardımcı olduk ve 1 Şubat itibarıyla Türkiye üzerinden gazın ulaşmasını sağlamış olduk. Dolayısıyla ihracat yönünde ve bölgemizdeki farklı kaynakları Türkiye’ye getirmekle alakalı çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bir proje Türkiye ve ilgili ülkeler için değer yaratıyorsa, kazan-kazan ise o projeye Türkiye mutlaka destek olacaktır. Bölgesel barışa, bölgesel gelişmeye ve refaha katkı sağlayacak her projeyi Türkiye mutlaka destekleyecektir. Bölgenin arz güvenliğine katkı sağlayacak projelerde bundan sonra da olmaya devam edeceğiz.”