Doğu Akdeniz’de doğal gaz boru hattı anlaşması

İsrail, GKRY, Yunanistan ve İtalya’nın Doğu Akdeniz doğal gazının Avrupa’ya Akdeniz altından yapılacak boru hattıyla gönderilmesi için iş birliği anlaşması imzaladığı bildirildi.

İsrail’in Globes gazetesinin haberine göre, İsrail, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Yunanistan ve İtalya, Doğu Akdeniz gazının Avrupa’ya Akdeniz altından yapılacak boru hattıyla gönderilmesi için iş birliği anlaşması imzaladı.

East-Med adlı boru hattı projesinin finansmanı için 1 yıla ihtiyaç duyulduğu kaydedilen haberde, boru döşeme işleminin ise 5 yıl süreceği ifade edildi.

Avrupa Birliği (AB) tarafından da desteklenen projeler arasında yer alan boru hattının inşaatında teknik ve finansal güçlüklerle karşılaşılacağı belirtiliyor. Gelecek hafta AB’nin onayına sunulması beklenen anlaşmanın, Şubat 2019’da onaylanabileceği değerlendiriliyor.

Yıllık 20 milyar metreküplük kapasiteye sahip olacak hattın inşası için gerekli yatırım miktarı yaklaşık 7 milyar dolar olarak hesaplanıyor.

Söz konusu anlaşmaya ilişkin İsrail’deki Hadashot televizyon kanalına açıklamalarda bulunan İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz, “10 yıllardır Avrupa üzerindeki petrol ve doğal gaz kaynaklı Arap etkisinden şikayet ettik. Gazın Avrupa’ya ihracatı, bu etkiyi belli bir dereceye kadar indirecek ve Arap gücüne bir karşı ağırlık olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Teknik olarak 3,5 kilometre derinliğe inmesi ve 2 bin 100 kilometrelik uzunluğa erişmesi gereken boru hattının, yalnızca İsrail’de keşfi yapılmış gaz rezervlerinden elde edilecek doğal gaz ile doldurulabilmesi mümkün görünmüyor.

İsrail gazına ek olarak Mısır’ın da projeye gaz göndermesi durumunda bile projenin sürdürülebilir olması için bölgede yeni keşiflerin yapılması gerekiyor.

Doğu Akdeniz gazının Türkiye’ye çok daha kısa bir boru hattıyla ulaştırılması buradan da Avrupa’ya ulaştırılmasının gerek teknik gerekse finansal olarak daha uygun olduğu görüşlerine karşın, Avrupa Birliği tarafından bugüne kadar East-Med boru hattı projesinin fizibilitesi için 100 milyon dolar harcanmış durumda.

Öte yandan hattın inşası kredilerle tamamlansa bile petrol fiyatlarına endeksli olarak düşen doğal gaz fiyatlarının, proje finansmanın geri dönüşünü olumsuz etkileyeceği belirtiliyor.