‘AEC, Türkiye’nin Afrika’da yükselen rolünü memnuniyetle karşılıyor’

Gözde Emlik – İstanbul

Afrika’nın enerji alanındaki en etkili seslerinden biri olarak kabul edilen African Energy Chamber (AEC) (Afrika Enerji Odası) kıtada yatırım çekmek, istihdam yaratmak ve sürdürülebilir büyümeyi teşvik etmek amacıyla bir dizi strateji geliştiriyor. Gazetemize özel açıklamalarda bulunan AEC İcra Kurulu Başkanı NJ Ayuk, çalışmalarının merkezinde Afrika’nın küresel enerji piyasasındaki rolünü güçlendirmek, kaynakları artırmak ve kıtanın doğal kaynaklarından halkına uzun vadeli faydalar sağlamak olduğunu vurguladı. Ayuk, enerji yoksulluğu ile mücadele etmek, Afrikalı işletmelere fırsatlar yaratmak ve yabancı yatırımlar için uygun bir iş ortamı oluşturmak adına güçlü bir bağlılık taşıdığını belirtti. Ayrıca, hukuk geçmişi ve Afrika enerji sektöründeki geniş deneyimiyle kıtanın sanayileşmiş, kapsayıcı ve modern bir ekonomi haline gelmesi için çaba gösterdiğini ifade etti.

Türkiye son yıllarda Afrika’daki hidrokarbon arama ve üretim faaliyetlerine aktif olarak katıldı. Oruç Reis’in Somali’deki faaliyetlerinin başlamasından Nijer ve Senegal ile imzalanan mutabakat zaptlarına kadar önemli ilişkiler kuruldu. Bu konuda neler söylemek istersiniz?

Afrika’nın ihtiyacı olan şey daha fazla yatırım. Türkiye’nin kıtadaki sektöre katılımı karşılıklı fayda sağlayan bir ortaklığı yansıtıyor. Türk şirketlerinin Afrika’nın enerji piyasalarına artan katılımı, birçok ülkenin uzun vadeli ekonomik büyümeyi desteklemek için doğal kaynaklarının tüm potansiyelinden yararlanma hedefleriyle yakından uyumlu. Türk şirketleri Afrika’ya değerli teknoloji, uzmanlık ve yatırım getiriyor. Kıta genelindeki projeler bundan önemli ölçüde faydalanacaktır. AEC, Afrika ülkelerinin doğal kaynaklarını kullanmalarına ve dirençli, karlı ve etkili bir enerji endüstrisi kurmalarına olanak sağladığı için bu gibi uluslararası ortaklıkları güçlü bir şekilde destekliyor.

Afrika’nın Türkiye’nin enerji piyasasına bakışı nedir?

AEC, Türkiye’nin enerji piyasasını kendi enerji hedeflerini ilerletmek için stratejik bir ortak olarak görüyor. Ülkenin modernize edilmiş enerji altyapısını geliştirmedeki başarısı, sürekli keşiflere yatırım yapması ve küresel meslektaşlarıyla ortaklık kurması, enerji büyümesine yönelik stratejik bir yaklaşımı yansıtmaktadır. Önemli bir kaynak tabanına ve uygun fiyatlı enerjiye yönelik artan talebe sahip olan Afrika, Türk komşusunun uzmanlığından faydalanmaya hazır. Bu itibarla AEC, Türkiye’nin Afrika’da yükselen rolünü memnuniyetle karşılıyor ve gelecekte ve gelecekte çok sayıda verimli iş birliği yapılmasını dört gözle bekliyor.

Afrika enerji piyasasının mevcut Afrika enerji piyasasının mevcut durumu nedir? Kıtada hangi kaynaklar ilgi görüyor ve hangi uluslararası oyuncular liderlik ediyor? Hangi ülkeler ön planda?

Afrika’nın enerji piyasasında büyük bir hareketlilik yaşanıyor. Yukarı havza endüstrisinde Namibya, Senegal, Moritanya, Güney Afrika ve Uganda’da yeni sahaların açıldığını görürken Angola, Nijerya ve Ekvator Ginesi gibi yerleşik pazarlarda üretim artışı ve yeni sahaların geliştirilmesi için büyük yatırımlar yapılmaya devam ediyor. Altyapı projelerine yatırım yapmaya odaklanılması, rafinaj ve LNG işlemeden boru hatlarına, Afrika içi ticaretten enerji üretimi ve iletimine kadar yeni gelişmelerin başlamasına neden oldu. Bu projeler sadece Afrika enerji kaynaklarına olan ilginin değil, aynı zamanda projelerin ölçeklenebilirliğinin de altını çiziyor. Her sektörde ülkeler projelerini ilerletiyor.

Afrika enerji piyasasındaki yakın vadeli hedefler nelerdir?

Afrika’nın hedefi 2030 yılına kadar enerji yoksulluğunu tarihe gömmek. Bunu başarmak için kıta, Afrika enerji sektörünün tamamında ve değer zincirinde yatırımı teşvik ediyor. Kıtanın tüm hedefleri bu kapsayıcı hedefle yakından uyumlu. Yakın vadede Afrika, üretimi artırarak, altyapıyı iyileştirerek ve hem hidrokarbonlara hem de yenilenebilir enerjilere yatırımı teşvik ederek doğal kaynak değerini en üst düzeye çıkarmayı hedefliyor. Öncelikli alanlar arasında LNG projelerinin geliştirilmesi, keşif için yeni finansman sağlanması ve beceri geliştirme ve istihdam yaratma yoluyla yerel katılımın sağlanması yer alıyor. AEC, net düzenlemeleri, yerel içerik politikalarını ve küresel ortaklıkları çeken teşvikleri savunarak yatırımcı dostu bir ortam yaratmaya odaklanıyor. Bu çabalar Afrika’nın güvenilir ve çeşitli bir enerji tedarikçisi olarak rolünü hızlandıracaktır.

Net sıfır hedefinin neresindesiniz? Yenilenebilir enerji yatırımları hakkında bilgi verebilir misiniz?

AEC, Afrika’nın çevresel sorumlulukla birlikte ekonomik kalkınmaya olan ihtiyacını kabul ederek net sıfıra yönelik dengeli ve pragmatik bir yaklaşımı destekliyor. Afrika, hidrokarbon projelerinden elde edilen gelirlerin temiz enerji gelişimi için bir katalizör görevi görmesiyle petrol ve gaz gelişiminde lider olma potansiyeline sahip. Özellikle Mısır, Güney Afrika ve Fas gibi ülkelerde güneş, rüzgar ve hidroelektrik projelerine yatırımlar devam ediyor. Bununla birlikte, Afrika’nın acil önceliği, petrol ve doğal gaz gibi erişilebilir ve uygun fiyatlı yakıtlara öncelik veren bir enerji karışımı yöntemiyle enerji yoksulluğunu ele almak.

NJ AYUK KİMDİR?

Maryland Üniversitesi’nden mezun olan NJ Ayuk, William Mitchell Hukuk Fakültesi’nde hukuk lisansını, New York Teknoloji Enstitüsü’nde de işletme yüksek lisansını tamamladı. NJ Ayuk, 2018’den beri Afrika Enerji Odası’nın Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütüyor.

Afrika çapında faaliyet yürüten kurumsal hukuk şirketler grubu Centurion Law Group’un da CEO’luğunu yapmış olan NJ Ayuk, ‘A Just Transition: Making Energy Poverty History With An Energy Mix’, ‘Big Barrels: African Oil and Gas and the Quest for Prosperity’ ve ‘Billions at Play: The Future of African Energy and Doing Deals’ adlı eserleriyle Amazon ve The Wall Street Journal’ın çok satanlar listesine girdi.

YAPILANDIRMA ÇALIŞMALARI YÜRÜTÜYOR

Büyük şirketler ve hükümetler için enerji yatırımları, ortak girişimlerin oluşturulması, özelleştirme, lisanslama, vergi düzenlemeleri, OHADA hukuku, petrol ve gaz, enerji üretimi, yerel kaynakların geliştirilmesi, dava yönetimi, sözleşme müzakereleri ve yönetişim gibi konularda danışmanlık yapan Ayuk, özellikle petrol, madencilik, LNG ve diğer doğal kaynak projelerinin yapılandırılması konusunda çalışmalar yürütüyor.

Bu süreçte Ekvator Ginesi, Güney Sudan, Uganda, Angola, Kongo Brazzaville, Nijerya, Senegal ve diğer Sahra Altı Afrika ülkelerindeki lider özel sektör operatörleriyle iş birliği yapan Ayuk, üretim paylaşım anlaşmaları (PSC), araştırma ve üretim paylaşım sözleşmeleri (EPSA), ortak işletme anlaşmaları (JOA), hizmet anlaşmaları, imtiyazlar, petrol sahası hizmetleri ve sondaj sözleşmeleri, LNG satış ve taşımacılığı gibi kritik başlıklarda sektörün uzmanı olarak öne çıkıyor.

İLK OFFSHORE GAZ HUB’INDA AKTİF ROL ALDI

Son dönemde Afrika’da yerel kaynakların geliştirilmesine yönelik çalışmalara odaklanan Ayuk’un Senegal Petrol ve Enerji Bakanlığı, Güney Sudan Petrol Bakanlığı ile Ekvator Ginesi Madenler ve Hidrokarbon Bakanlığı’na danışmanlık tecrübesi ve özellikle 2019 yılında Ekvator Ginesi’nin Afrika kıtasındaki ilk offshore gaz hub’ı projesinin hayata geçirilmesinde aktif bir rolü bulunuyor.

Ayuk, enerji sektörüne özel konferans ve seminerlerde düzenli olarak konuşmacı ve moderatör olarak yer alıyor.

Ayuk, Uluslararası Petrol Müzakerecileri Derneği (AIPN), Enerji Hukuku Enstitüsü (IEL) ve Petrol Ortak Girişim Derneği’nin (PJVA) aktif bir üyesi.