Enerjide zor kış
Türkiye’de son yılların en soğuk kış mevsimi yaşanıyor. Bu durum elektrik ve doğal gaz talebini rekor seviyelere çıkarırken ağır kış koşullarından kaynaklanan iletim hattı sorunları da cabası oldu.
Türkiye’de son yılların en soğuk Aralık ayı geride kalırken enerji sektörü hem yıkılan elektrik iletim hatları hem de artan tüketim ve doğal gaz kısıntısına bağlı fiyat dalgalanmasıyla mücadele etmek zorunda kaldı.
SICAKLIKLAR UZUN YILLAR ORTALAMASININ ALTINDA
Kasım ayının ikinci yarısından itibaren mevsim normallerinin altında seyretmeye başlayan hava sıcaklıkları Aralık ayının tamamı ve Ocak ayının ilk 10 günlük döneminde mevsim normallerinin oldukça altında seyretmeye devam etti. 2016 Aralık ayında ortalama sıcaklıklar Antalya, Eskişehir, Kayseri Gemerek, Tokat, Ağrı, Bingöl, Erzurum, Hakkari, Muş, Van, Yüksekova, Batman, Siirt, Diyarbakır ve Ceylanpınar çevrelerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşirken, yurdun diğer kesimlerinde mevsim normallerinin altında gerçekleşti. Sıcaklıkların mevsim normallerinin altında gerçekleşmesi doğal gaz ve elektrik tüketimini arttırırken yurt genelinde etkili olan kar yağışları ve fırtına elektrik iletim hatlarına zarar vererek yıkılmasına ve büyük çaplı elektrik kesintilerine neden oldu.
DOĞAL GAZ TALEBİ VE DENGELEME GAZI FİYATINDA REKOR
Düşük hava sıcaklıkları konutlar ve elektrik üretiminde gaz tüketimini arttırırken günlük toplam doğal gaz talebinde 270 milyon m3’ün üstüne çıkıldı. BOTAŞ tarafından artan tüketim ile birlikte Rusya ve İran’dan doğal gaz arzında yaşanan dalgalanmalar nedeniyle Kasım’da doğal gaz santrallerine sistem dengesini sağlayabilmek için zorunlu olarak başlayan kısıntı uygulaması Aralık ve Ocak ayının 15 günlük döneminde devam etti. Konutlarda herhangi bir gaz kesintisi yaşanmazken doğal gaz santralleri kontrat miktarlarının altına düşürülen gaz arzı nedeniyle üretimlerini düşürmek zorunda kaldı. Öte yandan BOTAŞ’ın Aralık’ta vergiler hariç 763 TL/’000m3 olan dengeleme gazı fiyatını Ocak ayı için 1169,86 TL/’000m3’e yükseltmesi doğal gaz piyasasında faaliyet gösteren toptan satış şirketleri tarafından tedirginlikle karşılandı. Piyasa oyuncuları, toptan satış şirketlerinin zarar ve iflas riskiyle karşı karşıya kalabileceği ve bu nedenle durumu Bakanlık, EPDK ve BOTAŞ yetkililerine aktardıklarını ifade etti. Firmalar dengeleme gazı fiyatında revize beklentisi içinde olduklarını söyledi. Kışın beklenenden daha sert geçmesi elektrik ve gaz tüketiminin tahminlerden yüksek gerçekleşmesine neden olurken elektrik fiyatları piyasa beklentilerinin üzerinde oluştu. Kasım ortalaması 148,06 TL/MWh olan spot elektriğin Aralık ortalama fiyatı 218,98 TL/MWh’a çıktı. 13 Ocak itibariyle spot elektriğin Ocak ortalama fiyatı 172,79 TL/MWh. Aralık’ta elektrik talebindeki artışın da etkisiyle elektrik fiyatları saatlik ve günlük bazda rekor kırarken fiyatlardaki dalgalanma nedeniyle birçok şirketin olumsuz etkilendiği öğrenildi.
7 ANA OMURGA HATTIN TAMAMI KOPTU
29 Aralık’ta Sakarya İl sınırları içinde yer alan 50 km derinlik ve 20 km uzunluğundaki toplam 1000 km2’lik bir alanda yer alan 7 ana iletim hattının tamamı bölgede etkili olan yoğun rüzgar, kar ve tipi nedeniyle koptu.
1000 km2’lik alan içerisindeki 7 ana iletim hattında;
38 direkt tamamen uçtu
250’den fazla direkte kuleler kırıldı
380 ana hattaki iletkenlerin tamamında kopma yaşandı.
Yoğun kar yağışı ve düşük sıcaklıklar iletim hatlarında buzlanmaya neden olarak kopma ve direklerin yıkılmasına neden olurken şiddetli rüzgar direklerin kırılmasına ve uçmasına neden oldu.
31 Aralık’ta ise İstanbul’daki 3 farklı bölgede yeraltı kablolarının kesildiği tespit edildi. 7 Ana iletim hattının aynı anda kopması nedeniyle İstanbul’un büyük bölümünde elektrik kesintileri yaşanırken Kocaeli, İstanbul ve Tekirdağ’daki organize sanayi bölgelerine 30 Aralık – 4 Ocak tarihlerinde elektrik verilemedi. 164 kişilik TEİAŞ ekibi tarafından yoğun tipi ve sıfır derecenin altındaki sıcaklıklarda zor şartlara rağmen onarım çalışmaları gerçekleşti.
Yurdun büyük bölümünde ölçülen sıcaklar mevsim normallerinin altında olurken Batı kesimleri ile Akdeniz bölgesinde çok daha sert düşüşler kaydedildi.
