Şikâyet karnesi ‘iyi’

EPDK’nın 2022 Yılı Faaliyet Raporu’na göre; EPDK Petrol, LPG, Elektrik ve Doğal gaz Dairelerince 2022 yılında Şikâyet başlığı altında 211 bin 367 adet ve Bilgi Edinme başlığı altında 2 bin 139 adet olmak üzere toplam 213 bin 506 adet şikayet işlem gördü. Toplam 213 bin 506 şikayetin 8 bin 988’i yani yüzde 4,3’ü petrol ve 843’ü yani 0,4’ü LPG (sıvılaştırılmış petrol gazları) sektöründe kaydedildi. Petrol ve LPG sektörleri en az şikayet alan sektörler oldu.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 2022 Yılı Faaliyet Raporunu açıkladı. Raporda Petrol ve LPG piyasasında 2022 yılında verilen lisanslar, gerçekleştirilen denetimler, Kuruma açılan ve Kurum tarafından açılan davalar, şikayetler, 2022 yılında uygulanan gelir-gider tabloları paylaşıldı.

2022’DE 1 DAĞITICIYA LİSANS VERİLDİ

EPDK’nın piyasaya giriş şartlarını değiştirmesi, yeni başvuruların Kurum tarafından titizlikle incelenmesi, kuralsız oyuncuların lisanslarının iptal edilmesi Petrol ve LPG Piyasalarına girişi zorlaştırdı. Buna göre bir zamanlar 110’un üzerine çıkan dağıtıcı lisansı 2022 yılında toplam 35 oldu.

Rapora göre petrol piyasasında 2022 yılında gerçekleştirilen lisans işlemleri bayilik lisansı başvuru sayısı 845, verilen lisans sayısı 802, sona eren/erdirilen lisans sayısı 967, iptal edilen lisans sayısı 1, tadil sayısı 1629 oldu. Buna göre genel toplam 4244 olurken, dönem sonu yürürlükteki lisans sayısı 12 bin 471 oldu.

Dağıtıcı lisansı başvuru sayısı 3, verilen lisans sayısı 1, sona eren/erdirilen lisans sayısı 3, iptal edilen lisans sayısı 6, tadil sayısı 10, genel toplam 23 olurken, dönem sonu yürürlükteki lisans sayısı 35 oldu.

Madeni yağ lisansı başvuru sayısı 8, verilen lisans sayısı 8, sona eren/erdirilen lisans sayısı 10, iptal edilen lisans sayısı 1, tadil sayısı 88, genel toplam 115 olurken, dönem sonu yürürlükteki lisans sayısı 127 oldu.

Taşıma lisansı başvuru sayısı 16, verilen lisans sayısı 13, sona eren/erdirilen lisans sayısı 16, iptal edilen lisans yok, tadil sayısı 19, genel toplam 64 olurken, dönem sonu yürürlükteki lisans sayısı 76 oldu. Buna göre petrol piyasasında 2022 yılında gerçekleştirilen lisans başvuru sayısı toplam 883, verilen lisans sayısı 833, sona eren/erdirilen lisans sayısı 1011, iptal edilen lisans sayısı 8, tadil sayısı 1820, genel toplam 4555 olurken, dönem sonu yürürlükteki lisans sayısı 12 bin 950 oldu.

LPG PİYASASINDA 4 OYUNCUYA LİSANS VERİLDİ

Türkiye’de 2022 yılında LPG piyasası verilerinden derlenen bilgilere göre, LPG Dağıtıcı lisansı başvuru sayısı 5, verilen lisans sayısı 4, sona eren/erdirilen lisans sayısı 11, iptal edilen lisans sayısı 1, tadil sayısı 21, genel toplam 45 olurken, dönem sonu yürürlükteki lisans sayısı 80 oldu.

Bununla birlikte rapora bakıldığında LPG Otogaz bayilik lisansı başvuru sayısı 690, verilen lisans sayısı 664, sona eren/erdirilen lisans sayısı 378, iptal edilen lisans sayısı 1, tadil sayısı 790, genel toplam 2 bin 953 olurken, dönem sonu yürürlükteki lisans sayısı 10 bin 948 oldu.

LPG taşıma lisansı başvuru sayısı 4, verilen lisans sayısı 3, sona eren/erdirilen lisans sayısı 4, iptal edilen lisans yok, tadil sayısı 19, genel toplam 37 olurken, dönem sonu yürürlükteki lisans sayısı 42 oldu. Buna göre LPG piyasasında 2022 yılında gerçekleştirilen lisans başvuru sayısı toplam 706, verilen lisans sayısı 678, sona eren/erdirilen lisans sayısı 398, iptal edilen lisans sayısı 2, tadil sayısı 876, genel toplam 3 bin 101 olurken, dönem sonu yürürlükteki lisans sayısı 11 bin 237 oldu.

LPG Piyasasında Zorunlu Petrol Stoku ve Zorunlu Petrol Stokunun Kupon Sistemi Kapsamında LPG Olarak Tutulabilmesi ile ilgili, 2022 yılında (2023 yılında hizmet vermek üzere) 8 Dağıtıcı lisansı sahibi şirkete ve 4 Rafinerici lisansı tesisine lisans bazında kupon izni verildi. Bununla birlikte asrın felaketi olarak tanımlanan Kahramanmaraş merkezli 11 ili vuran deprem sebebi ile ilan edilen “Acil Durum Eylem Planı” kapsamında zorunlu petrol stoklarının bir bölümünün piyasaya verilmesi kararlaştırıldı. Zorunlu petrol stokunun yerine konulması gereken tarih daha önce 31 Mart 2023 olarak belirlenirken, bu tarih 1 Temmuz’a uzatıldı.

İNCELEME VE DENETİM FAALİYETLERİ AYRILAN ÖDENEK 2022’DE YÜZDE 25 ARTTI

İnceleme ve denetim faaliyetleri çerçevesinde EPDK piyasaya arz edilen petrol ve madeni yağın teknik düzenlemelere uygunluğunun araştırılması, hata, aykırılık ve usulsüzlüklerin tespit edilmesiyle ilgili çalışmaları yürütüyor. Kurum bu faaliyetler neticesinde idari para cezaları ve idari yaptırımlar uyguluyor. Kurum bu faaliyetleri yürütürken çeşitli kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği protokolleri yürütüyor.

Buna göre protokol yapılan kuruluşlara 2021-2022 yılları arasında yapılan ödenek aktarımlarına bakıldığında, EPDK tarafından Jandarma Genel Komutanlığı’na aktarılan ödenek tutarı 2021 yılında 8 milyon TL iken yüzde 50 artarak 2022 yılında 12 milyon TL olarak gerçekleşti. Emniyet Genel Müdürlüğü’ne aktarılan ödenek tutarıysa 2021 yılında 10 milyon TL’den yüzde 80 artışla 2022 yılında 18 milyon TL’ye yükseldi.

Sahil Güvenlik Komutanlığı’na aktarılan ödenek tutarı 2021 ve 2022 yıllarında 7 milyon 500 bin TL olarak kaydedildi. Ticaret Bakanlığı’na aktarılan ödenek tutarı 2021 yılında 5 milyon TL olurken yüzde 60 artarak 2022 yılında 8 milyon TL’ye çıktı. ODTÜ-PAL için yapılan ödenek aktarımı 2021 yılında 162 bin 500 TL’den yüzde 208 artışla 500 bin TL’ye yükseldi. TÜBİTAK’a yapılan ödenek aktarımı 2021 yılında 70 milyon TL’den yüzde 14 artışla 80 milyon TL’ye ulaştı. Buna göre protokol yapılan kuruluşlara aktarılan toplam ödenek miktarı 2021 yılında 100 milyon 662 bin 500 TL’den yüzde 25 artarak 2022 yılında 126 milyon TL’ye yükseldi.

EPDK ULUSAL MARKER İLE KAÇAĞIN ÖNÜNE GEÇİYOR

Ülkemiz petrol piyasasında dolaşımda olan akaryakıtın, piyasaya yasal yollardan girip girmediğinin tespit edilerek, kaçak ve standart dışı ürün satışının önlenmesi amacıyla Petrol Piyasasında Ulusal Marker Uygulamasına İlişkin Yönetmelik uyarınca, Ulusal Marker (UM) uygulaması 1 Ocak 2007 tarihinde başladı.

Uygulama kapsamında 2022 yılında ilgili lisans sahiplerine teslim edilen ve kullanılan Ulusal Marker (UM) ile akaryakıt miktarları şu şekilde açıklandı: Rafineri lisansında teslim edilen UM miktarı 190 bin 794,572 litre, kullanılan UM miktarı 191 bin 373,223 litre, işaretlenen benzin miktarı 4 milyon 349 bin 39,088 m3, işaretlenen motorin miktarı 19 milyon 563 bin 217,395 m3, işaretlenen biyodizel/ etanol-gazyağı miktarı 9 bin 402,509 m3, toplam işaretlenen akaryakıt miktarı 23 milyon 921 bin 658,992 m3 oldu.

Dağıtıcı lisansında teslim edilen UM miktarı 79 bin 993,114 litre, kullanılan UM miktarı 81 bin 317,935 litre, işaretlenen benzin miktarı 4 bin 96,079 m3, işaretlenen motorin miktarı 9 milyon 959 bin 686,963 m3, işaretlenen biyodizel/ etanol-gazyağı miktarı 200 bin 937,597 m3, toplam işaretlenen akaryakıt miktarı 10 milyon 164 bin 720,639 m3 oldu. Buna göre dağıtıcı ve rafineri lisansında toplam teslim edilen UM miktarı 270 bin 887,686 litre, kullanılan UM miktarı 272 bin 691,158 litre, işaretlenen benzin miktarı 4 milyon 353 bin 135,167 m3, işaretlenen motorin miktarı 29 milyon 522 bin 904,358 m3, işaretlenen biyodizel/ etanol-gazyağı miktarı 210 bin 340,106 m3, toplam işaretlenen akaryakıt miktarı 34 milyon 86 bin 379,631 m3 oldu.

UM uygulaması neticesinde, ülke içerisinde yasal olarak serbest dolaşıma giren akaryakıt ile yasal olmayan akaryakıt ayrıştırılarak, ürün ikmal zincirinin her aşamasında ürün kalite denetimi yapılabiliyor ve kaçak akaryakıtın yurt içinde piyasaya arzı ve standart dışı akaryakıtın diğer akaryakıt ile karıştırılarak piyasaya sunulması engelleniyor. Böylece piyasaya arz edilen akaryakıtın dolaylı olarak standartlara uygun olması da sağlanabiliyor.

EPDK PETROL PİYASASINDA 466 MİLYON TL CEZA KESTİ

Kurum ayrıca yaptığı denetimler ve soruşturmalar sonucunda faaliyetlerinde çeşitli eksiklik olan dağıtıcı ve bayii şirketlere ihtar ve cezai işlemler de uyguluyor. Bu kapsamda Kurumun, 2022 yılında petrol piyasasında 2 bin 94 adet ihtar uyguladığı görülürken bu sayı LPG piyasasında 795 oldu. 

Kurumca uygulanan idari para cezalarının lisans tipine göre dağıtımına bakıldığında; dağıtıcı lisansında uygulanan para cezası 119 adet olurken, idari para cezası tutarı da 378 milyon 517 bin 95 TL oldu. Bayilik lisansında uygulanan para cezası 369 adet olurken, idari para cezası tutarı da 81 milyon 105 bin 312 TL oldu. İşleme lisansında uygulanan para cezası 1 adet olurken, idari para cezası tutarı da 61 bin 638 TL oldu. Madeni yağ lisansında uygulanan para cezası 9 adet olurken, idari para cezası tutarı da 5 milyon 876 bin 452 TL oldu. Kurumca yetki verilen otomasyon firmalarına uygulanan para cezası 1 adet olurken, idari para cezası tutarı da 1 milyon 138 bin 522 TL oldu. Dağıtıcı, Bayilik, İşleme madeni yağ lisansları ve kurumca yetki verilen otomasyon firmalarına uygulanan toplam ceza sayısı 499 olurken, idari para cezası tutarı da 466 milyon 699 bin 19 TL oldu. Bu rakam 2021 yılında 1 milyar 340 milyon 978 bin 580 TL olarak gerçekleşti.

Kurumca uygulanan idari para cezalarının çeşitlerine bakıldığında; Otomasyon Yükümlülüğü ve Lisans Kapsamı Dışında Faaliyet, Ulusal Markerin Yeterli Şart ve Seviyede Olmaması, Dağıtıcı Dışında Akaryakıt İkmali ve diğer (Petrol piyasası mevzuatının kötü niyet ve tehlikeli eylem sonucunu doğuracak işlemlerden özenle kaçınma yükümlülüğünü ihlal, ulusal marker ekleme işleminde meydana gelen usulsüzlük gibi muhtelif maddelerine muhalefetten kesilen cezaları kapsıyor) konuları kapsadığı görüldü.

LPG PİYASASINDA UYGULANAN TOPLAM CEZA SAYISI 95

Otogaz bayilik lisansında uygulanan para cezası 91 adet olurken, idari para cezası tutarı da 14 milyon 493 bin 673 TL oldu. LPG dağıtıcı lisansında uygulanan para cezası 4 adet olurken, idari para cezası tutarı da 1 milyon 55 bin 438 TL oldu. LPG depolama lisansında 2022 yılında herhangi bir ceza uygulaması olmadı. LPG piyasasında 2022 yılında uygulanan toplam ceza sayısı 95 olurken, idari para cezası tutarı da 15 milyon 549 bin 111 TL oldu. Bu rakam 2021 yılında 9 milyon 881 bin 328 TL olarak kaydedildi. LPG piyasasında idari para cezaları, Otogaz İstasyonlarında LPG Tüpü Dolumu ve Satışı Yapmak, Sertifikasız Personel Çalıştırılması, Piyasa Faaliyetlerinde, Teknik Düzenlemelere Uygun Olmayan LPG Sunmak, Lisans Almaksızın Bayilik Faaliyeti Yapılması ve diğer konularda uygulandı.

EPDK 3 BİN 943 DAVAYA TARAF OLDU

EPDK 2022 yılında 3 bin 943 adet davaya taraf oldu. Bu davalardan; bin 43 adedi ceza davası, 2 bin 416 adedi idari dava, 484 adedi hukuk davası. 3 bin 15 adet dava dışı dosyanın da (takipsizlik, haciz ihbarnamesi, görevsizlik vs.) takibi yapıldı.

2022 yılı sonu itibariyle EPDK’nın taraf olduğu toplam dava sayısı 67 bin 6 olurken, bu davalardan 35 bin 545’i ceza, 24 bin 318’i idari dava, 7 bin 143’ü ise hukuk davası olarak kaydedildi. Bu davaların 51 bin 659 tanesi petrol piyasasında, 2 bin 379 tanesi de LPG piyasasında görüldü. Davaların 6 bin 984’ü kesinleşirken, 17 bin 334’üne itiraz edildi.

2022 yılı sonu itibariyle EPDK’nın taraf olduğu davalardan kesinleştiği tespit edilen davalara bakıldığında, 5 bin 475 lehte, bin 780 davanınsa aleyhte olduğu görüldü.

2022 YILINDA GÖREVE BAŞLAYAN 46 KİŞİDEN 27’Sİ KADIN

Son yıllarda enerji şirketlerinde kadın çalışan sayısının artırılması yönünde adımlar atılırken EPDK’nın da 2022 yılında kadın istihdam sayısı dikkat çekti. Kurumun, 2022 yılı sonu itibarıyla istihdam edilen toplam kadrolu personeli 545 adet olup, bunların 231’i kadın, 314’ü erkek personel olarak kaydedildi. 2022 yılında göreve başlayan 46 kişiden 27’si kadın, 19’u erkek olarak gerçekleşti.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞINA 469 MİLYON 313 TL GELİR FAZLASI AKTARILDI

Kurumun gelir-giderleri Kurumun bütçesini oluşturuyor. Kurumun gelirlerinin, giderlerini karşılaması esas alınıyor. Kurumun gelir fazlası, genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Kurum kaynaklarından T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarılıyor. Bu kapsamda EPDK tarafından T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na 2022 yılında 469 milyon 313 bin 822 TL aktarıldı. Bunun yanında 22 yılda Kurum tarafından, Bakanlığa 2 milyar 6 milyon 546 bin 609 TL gelir fazlası aktarıldı.

2022 yılı net bütçe gelirleri 394 milyon 52 bin TL olarak tahmin edilip, 880 milyon 142 bin 588 TL net bütçe geliri elde edildi. Böylece net bütçe gelir gerçekleşme oranı yüzde 223,36 oldu.

Kurumun 2022 yılı gider bütçesi 394 milyon 52 bin TL olarak öngörülüp, yıl içerisinde yapılan revizyonlar ile bütçe 920 milyon 277 bin 240 TL’ye yükseldi. Toplam bütçe ödeneğinin 867 milyon 613 bin 141 TL’si kullanılıp, 52 milyon 664 bin 99 TL’lik bütçe ödeneği yılsonunda iptal edildi. Böylece yılsonu itibariyle gider bütçesi gerçekleşme oranı yüzde 94,28 oldu.

9 BİN 191 ADET ŞİKÂYET BİLDİRİMİ İŞLEM GÖRDÜ

EPDK dairelerince 2022 yılında şikâyet başlığı altında 211 bin 367 adet ve Bilgi Edinme başlığı altında 2 bin 139 adet olmak üzere toplam 213 bin 506 adet şikayet işlem gördü. Toplam 213 bin 506 şikayetin 8 bin 988’i yani yüzde 4,3’ü petrol ve 843’üyse yani 0,4’ü LPG (sıvılaştırılmış petrol gazları) sektöründe izlendi.

Petrol sektöründe şikâyet kategorisi altında, Akaryakıt Fiyatı ve Fiyat Artışları, Diğer, Teknik Düzenlemelere Aykırı Akaryakıt, Fiyat Artışlarının ve Düşüşlerinin Zamanında Uygulanmaması, Müşteri Hizmetleri ve Kalite, Eksik Akaryakıt İkmali, Tesis Güvenliği (GSM ruhsatı, lisansa esas belgeler, mesafe tahdidi, vs.), Mevzuat/Öneri, Konu Kurumun Görev Alanında Değil, Pompa ve Tabeladaki Fiyatların Farklı Olması, Rekabet İhlali, Araç Dışı Yakıt İkmali (Bidon vs.), Kaçak Akaryakıt İhbarı, Şirket Çalışanlarının Davranışları, Sadakat Kart Uygulamaları gibi alt kategorilerinden akaryakıt fiyatı ve fiyat artışları yüzde 52 ile en çok şikayet iletilen kategori oldu. Bu dönemde 9 bin 191 adet şikâyet bildirimi işlem gördü.

LPG FİYATI VE FİYAT ARTIŞLARI YÜZDE 35 İLE EN ÇOK ŞİKAYET EDİLEN KATEGORİ OLDU

LPG sektöründe şikâyet kategorisi altında LPG Fiyatı ve Fiyat Artışları, Diğer, Fiyat artışlarının ve Düşüşlerinin zamanında uygulanmaması, Teknik Düzenlemelere Aykırı LPG, Müşteri Hizmetleri ve Kalite, Konu Kurumun Görev alanında Değil, Rekabet ihlali,  Mevzuat/Öneri (GSM ruhsatı, lisansa esas belgeler, mesafe tahdidi, vs.), Kaçak LPG ihbarı, Tesis Güvenliği, Pompa ve Tabeladaki Fiyatların Farklı Olması gibi alt kategorilerinden LPG fiyatı ve fiyat artışları yüzde 35 ile en çok şikayet edilen kategori oldu. Onu yüzde 17 ile teknik düzenlemelere aykırı LPG kategorisi izledi. Bu dönemde 902 adet şikâyet bildirimi işlem gördü.