Katkılı formülü

EPDK’nın farklılaştırılmış akaryakıtlara, piyasada bilinen ismiyle katkılı yakıtlara ilişkin kararı çok önemli.

EPDK, AB standartlarında denetim ve uygulama getiren bu düzenlemeyle, fiyatları katkısız yakıta göre bir nebze de olsa daha yüksek olan katkılı yakıtların tüketiciye sunumu konusunda yaşanan sıkıntılara çözüm üretmeyi hedefliyor. Bu sıkıntılardan bir tanesi katkılı ürünlerin tüketicinin onayı ya da talebi olmadan araca ikmali. Bazı istasyonlarda akaryakıt satış görevlilerinin, tüketiciye sormadan katkılı ürün ikmali yapıldığı konuşuluyordu.

Bunun doğruluk payı elbette var. Ben de birkaç kez buna şahit oldum. Ancak mevcut durumda katkılı ürünle katkısız ürün arasındaki fiyat farkı çok cüzi bir miktarda. Dolayısıyla 4 kuruşluk bir fark olduğunu varsayarsak ve 50 litrelik bir depoyu örneklersek, toplamdaki fiyat farkı 2 TL oluyor. Bu nedenle tüketici nezdinde aşırı bir tepki oluşmuyor.

EPDK bu yeni düzenlemeyle çok iyi bir iş yaptı. Artık katkının iddia edilen özelliklere sahip olup olmadığından emin olabileceğiz. Ve tabii ki tüketicinin talebi ya da onayı olmadan katkılı yakıt ikmali yapılması mevzuata aykırı olacak ve cezai işlem uygulanacak.

Burada tüketicinin onayı ya da talebinin ispatı konusunda sıkıntılar yaşanabilir. Bu konuda da gerekli adımlar atılacaktır diye düşünüyorum.

YENİ BİR REKABET ARACI DOĞACAK

Katkılı yakıtlar konusundaki bu düzenlemeyle birlikte, sektörde özellikle ürün çeşitliliği anlamında yeni bir rekabet aracının doğacağından hiç kuşkumuz yok.

Konunun fiyat kısmına baktığımızda bu alanda da AB standartlarına en azından orta vadede uyumun sağlanması gerektiğini düşünüyoruz. Biliyorsunuz Akaryakıt Fiyatlarının Takibine İlişkin Kurul Kararı uyarınca Türkiye’de kar marjlarının Birleşik Krallık, İtalya, Fransa ve Almanya’yla uyumlu olması gerekiyor. Genel anlamda da zaten buna özen gösteriliyor. Ancak katkılı yakıtta durum biraz farklı. Çünkü katkılı yakıt Avrupa’da normalinden daha yüksek fiyata satılıyor. Normal yakıtla katkılı yakıt arasındaki fark 6 centleri buluyor. Örneğin 2 Ağustos tarihinde Fransa’da bir Total istasyonuna bakalım. Dizelin litre fiyatı 1,459 Euro. Katkılı dizelin litre fiyatı ise 1,516 Euro. Aradaki fark 6 cent. Bir başka istasyonda ise 5 cent… Türkiye ile karşılaştırırken direkt Euro’yu TL’ye çevirmek, alım gücü paritesini hesaba katmadığından yanıltabilir. En doğru karşılaştırma şu olur: Avrupa’da katkılı yakıt normal yakıttan hangi oranda pahalı? Cevap: Yüzde 4… Türkiye’de ise bu oran kaç? Yüzde 0,7… Bakın yüzde 1 bile değil.

KATKILI ÜRÜN KATKISIZ ÜRÜNÜ SÜBVANSE ETMELİ

Şöyle düşünmemiz lazım; Ben lüks bir araca biniyorum. Yeterli maddi güce de sahibim. Ve tamamen kendi hür irademle, katkısız ürün yerine fiyatı bir nebze daha yüksek olan ve aracımın performansını arttıracağına inandığım katkılı bir ürün almak istiyorum. Benim için katkılı ürünle katkısız ürün arasındaki fiyat farkının 4-5 kuruş olmasıyla 15-20 kuruş olması arasında hiçbir fark olmayacaktır. Maddi gücü olan ve aradaki maliyet farkına katlanmak isteyen herkes bu ürünü kullanabilmeli. Bir başka deyişle, katkılı ürün katkısız ürünü sübvanse etmeli.

TÜKETİCİ KENDİSİNE UYGUN OLANI SEÇER

Ürün farklılaştırması her sektörde olur. Her markanın kalitesine göre fiyatları da değişen ürünleri vardır. Sonuç itibariyle tüketici, kendi şartları dahilinde kendisine uygun olanını seçer. Benzer durumun akaryakıtta da kısa ve orta vadede gerçekleşmemesi için hiçbir neden yok.

Mevcut durumda ne kadar fiyat farkı var?

En yüksek satış hacmine sahip 8 dağıtıcı firmanın EPDK’ya bildirdiği bayi tavan satış fiyatının 2 Ağustos tarihli ortalamalarına bakıldığında 95 oktan kurşunsuz benzinin ortalama fiyatı 6,90752 TL iken, katkılı 95 oktan kurşunsuz benzinin ortalama fiyatı 6,94320 TL. Yani aradaki fiyat farkı yalnızca 3,5 kuruş. Aynı tarihte motorinin ortalama fiyatı 6,31738 TL iken, katkılı motorinin ortalama fiyatı 6,36302 TL. Yani aradaki fiyat farkı yalnızca 4,5 kuruş.

Ne kadar katkılı satılıyor?

2018 yılı verilerini baz aldığımızda piyasada katkılı benzin satışı yapan 4, katkılı motorin satışı yapan ise 10 firma bulunuyor. 2018 yılında satılan toplam motorin miktarının yüzde 51’i katkılı olurken, benzinde bu oran yüzde 19,7 olmuş.

Çok geçmiş olsun

PÜİS Genel Başkanı İmran Okumuş ve İstanbul Şube Başkanı Hasan Rüştü Tutuk, Ankara’dan İstanbul’a giderken Bolu’da bir trafik kazası geçirdiler. Çok şükür ki can kaybı olmadan atlatılan bu kazada yaralanan Okumuş ve Tutuk’a, ayrıca PÜİS camiasına bir kez daha geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Bu vesileyle bayram trafiği öncesi bir kez daha ‘Aman dikkat’ diyelim.