İstanbul Boğazı’nda Yılların Felaketi: Independenta tanker kazası

Gözde Emlik / İstanbul

İstanbul Boğazı, 15 Kasım 1979’da tarihin en büyük deniz kazalarından birine tanıklık etti. Ham petrol yüklü MT Independenta tankeri ile Yunan bandıralı M/V Evriali kuru yük gemisi çarpıştı. Kazada 43 mürettebat hayatını kaybederken, 27 gün süren yangın ve petrol sızıntısı İstanbul Boğazı ve çevresinde büyük bir çevre felaketine yol açtı.

94 BİN TON HAM PETROL TAŞIYORDU

1978’de Romanya’da inşa edilen ve o dönemin en büyük tankerlerinden biri olan Independenta, 94 bin ton ham petrol taşıyordu. Tanker, İstanbul Boğazı’nın güney girişindeki Haydarpaşa Mendireği’nde demirlemişti. Kılavuz kaptan bekleyen gemi, sabah saatlerinde Yunan kargo gemisi M/V Evriali ile çarpıştı. Çarpışmanın ardından meydana gelen büyük patlamalar, tankeri alevler içinde bıraktı.

YANGIN 27 GÜN BOYUNCA DEVAM ETTİ

Patlamaların ardından başlayan yangın, Türk Donanması ve diğer kurtarma ekiplerinin çabalarına rağmen kontrol altına alınamadı. Yangın, 27 gün boyunca devam etti ve yaklaşık 30.000 ton ham petrol yandı. Kalan petrol ise denize sızarak İstanbul Boğazı ve çevresindeki ekosisteme büyük zarar verdi.

TÜRKİYE ROMANYA’DAN 200 MİLYON DOLAR TAZMİNAT TALEP ETTİ

Bu büyük felaket, İstanbul Boğazı’nda deniz canlılarının yüzde 96’sının ölümüne neden oldu. Ayrıca, yangının neden olduğu hava kirliliği insan sağlığı için tehlikeli boyutlara ulaştı. Türkiye, kazanın ardından Romanya’dan 200 milyon dolar tazminat talep etti, ancak Romanya bu talepleri reddetti. Yunan gemisinin kaptanı Alekos Adamopoulos, kazada ihmalkar davrandığı gerekçesiyle 20 ay hapis cezasına çarptırıldı, ancak 7 ay sonra serbest bırakıldı.

SIKI GÜVENLİK STANDARTLARININ GETİRİLMESİNE YÖNELİK ÖNEMLİ ADIMLAR ATILDI

Independenta kazası, deniz taşımacılığındaki riskleri bir kez daha gözler önüne serdi. Bu kaza, tıpkı Exxon Valdez, Deepwater Horizon, Amoco Cadiz ve Torrey Canyon kazaları gibi denizlerde yaşanan büyük çevresel felaketlerin en acı örneklerinden biri olarak hafızalara kazındı. Bu tür kazalar, deniz taşımacılığında daha sıkı güvenlik standartlarının getirilmesine yönelik önemli adımların atılmasına neden oldu.