“Enerji sektörünün bankacılığı konuştuğu bir yıl oldu”

Türkiye Enerji Zirvesi Başkanı Mustafa Karahan, Bloomberg HT’de yayınlanan Fokus programında enerji sektörüyle ilgili değerlendirmeler yaptı.

Türkiye Enerji Zirvesi Başkanı Mustafa Karahan, Bloomberg HT’de Güzem Yılmaz Ertem’in sunduğu Fokus programına konuk oldu. Enerji sektörüyle alakalı güncel konularda önemli değerlendirmeler yapan Karahan, geçtiğimiz günlerde doğal gaz fiyatlarında yaşanan artışın gerekli olduğuna değinerek “Bunları birer fiyat düzenlemesi olarak görüyoruz” dedi.

“PETROL VE GAZI İTHAL ETMEKTEN BAŞKA ÇAREMİZ YOK”

Türkiye’nin son yıllarda izlediği enerji politikalarını değerlendiren Mustafa Karahan, elektrik üretiminde yenilenebilir kaynakların devreye alınmasıyla ilgili önemli adımlar atıldığını ifade ederek “Petrol ve doğal gaz gibi primal enerji kaynaklarını ise ithal etmekten başka çaremiz yok” diye konuştu. Özellikle enerji üretiminde yerli kömürün kullanımının artırılması için ciddi çalışmalar yapıldığını belirten Karahan, ülke olarak petrol ve doğal gazı dışarıdan almak zorunda olduğumuzun altını çizerek “Petrol ve doğal gaz, dolar cinsiden alınıyor. Dolayısıyla dövizdeki volatiliteye maruz kalıyoruz. Bu da sıkışıklığa ve fiyatların artmasına sebep oluyor” dedi.

“ENERJİ FİYATLARININ İTHALATI KIRDIĞINA İNANMIYORUM”

Doğal gazın, tankerlerle rahat bir şekilde taşınan petrolden farklı bir enerji kaynağı olduğunu dile getiren Mustafa Karahan, “Boru hattınız varsa doğal gazı alabiliyorsunuz. Bu yüzden Rusya ve İran şu anki önceliğimiz. Ancak önemli olan kaynağı nereden alacağınızdan çok fiyatın ne olacağı. Avrupa, doğal gazı bizden daha ucuza alıyor” şeklinde konuştu. Yurt dışından ithal edilen doğal gazı yurt içinde tüketicilere sunulması sırasında fiyatların sübvanse edildiğini aktaran Karahan, “Son yapılan zamları fiyat düzeltmeleri daha doğrusu düzenlemeleri olarak görüyoruz çünkü bir malı 10 liraya alıp 7 liraya satmanın mantığı yok” dedi. Gazın ithal edildiği rakamdan daha aşağı bir fiyata tüketiciye sunulması noktasında değerlendirmeler yapan Karahan, “Elbette evsel tüketimle ilgili sübvansiyon olmasında sıkıntı yok, destekler devam etmelidir. Ancak enerjiyi girdi olarak kullanan kuruluşlar için böyle değil. O noktada farklı bir yol izlenmeli” dedi. Enerji fiyatlarının ihracatı kırdığı görüşüne katılmadığını belirten Mustafa Karahan, dünyada enerjiyi en pahalı kullanan ülkelerin ekonomileriyle ön plana çıkan dünya devleri Almanya ve Japonya olduğunu vurguladı.

“KREDİLER İÇİN YENİ BİR STRATEJİ LAZIM”

Geçtiğimiz gün Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) sektör firmalarının kredi borçlarıyla ilgili açıklamasını da değerlendiren Mustafa Karahan, enerji sektöründeki kredi tıkanmasının konut sektöründen farklı olduğunu ifade ederek “Enerji şirketlerinde tıkanıklık olsa bile tesisler çalıştığı sürece nakit üretiyor, yaşama şansları biraz daha fazla. Bu noktadaki temel problem karsızlık. Bu problem çözülmediği sürece sorunlu kredilerin tamamen ödenmesi zor görünüyor” dedi. Firmaların bankalara olan kredi borçları nedeniyle enerji sektöründeki yatırımlarda duraklama yaşandığını kaydeden Karahan, “Hızla devam edecek büyük yatırımlar şu an için beklenmemeli. Ancak teşvikli yenilenebilir enerji yatırımları devam ediyor” ifadelerini kullandı. TBB’nin açıklamasına göre  elektrik üretim ve dağıtım sektörünün mevcut borç stokunun 47 milyar dolar civarında olduğunu ve yapılandırma ihtiyacı bulunan kredi portföyünün 12-13 milyar doları düzeyinde bulunduğunu hatırlatan Karahan, “Tüm sektörün bankacılık tarafında sorunu var. Yeni bir stratejiye doğru evrilmemiz gerekiyor” dedi.

“YENİLENEBİLİR ENERJİDE CİDDİ GELİŞMELER OLABİLİR”

Sektörde yaşanan tüm problemlere rağmen yenilenebilir enerji yatırımlarının artarak devam ettiğini dile getiren Mustafa Karahan, “Alım garantisi olan temiz enerji üretimine doğru ciddi bir eğilim var. Rüzgar, güneş ve jeotermal enerji büyük ilgi görüyor. Hidroyla ilgili de bayağı bir kaynak kullanıldı” diye konuştu. Gerekli desteğin verilmesi halinde önümüzdeki dönemde yerli kömürle ilgili faaliyetlerin de artacağına inandığını ifade eden Karahan, “Yenilenebilir enerji tarafında ciddi gelişmeler olabilir, burada büyüme devam ediyor. YEKA modeliyle ilgili yatırımlar önümüzdeki dönemde hayata geçebilir” dedi.

Elektrik tüketimiyle ilgili de değerlendirmeler yapan Türkiye Enerji Zirvesi Başkanı Mustafa Karahan, üretimde artı sağlanamadığı takdirde tüketimin düşürülebildiğini ve bunun tüm dünyada uygulanan bir sistem olduğunu belirterek “Elektrik üretiminde, iletiminde sıkıntı olursa hemen azaltmaya gidebiliyorsunuz. Elektrik tüketimi başka tarafa kaydırarak bunun üzerinden para kazanılabiliyor. Olmayan elektriğin maliyeti, en yüksek maliyettir. Bunun önüne geçmek gerekiyor” diye konuştu.

“DOĞAL GAZ DEPOLAMA, ARZ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ”

Son dönemde gündemde olan doğal gaz depolama konusuyla ilgili görüşlerini de aktaran Mustafa Karahan, bu durumun fiyatlara etki etmeyeceğini ancak arz güvenliği açısından önemli olduğunu söyleyerek “Teknik veya politik birçok sebepten dolayı gazın olmaması maliyet yaratır. Bu durumlarda depolarımızda yeterli gazın olması hem fiyatın aşırı artmasını engeller hem de arzın güvenliğini sağlama açısından çok önemli” dedi.

“POTANSİYELİ DEĞERLENDİRECEĞİZ”

Programda son olarak enerji sektörünün güncel durumunu değerlendiren ve gelecekle ilgili beklentilerini aktaran Karahan şunları söyledi: “Yenilenebilir enerjiye doğru bir kayma var, bunun devam etmesini bekliyoruz. Türkiye’nin kullanılmayan potansiyeli daha çok rüzgar ve güneş enerjisi ile jeotermal enerjide. Ancak uzun dönemde gelişmeler yaşanmasını bekliyoruz. Ciddi bir potansiyelimiz var, bunu değerlendireceğiz. Bu yıl biraz toparlanma yılı gibi oldu. Enerji sektörünün bankacılığı konuştuğu bir yıl oldu. Tüketici fiyatlarındaki düzenleme, doğru noktaya yani gerçek fiyata doğru getirme açısından çok önemli. Talebin piyasaya doğrudan katılımı, enerji borsasında bir oyuncu olmasıyla ilgili girişimler de var. Bunlar çok olumlu ve kamu tarafından desteklenen şeyler. Bunlarla ilgili gelişmeler ve yasal dayanaklar yılbaşına kadar hazırlanıp bitecek.”