Harvey kasırgası’nın ABD petrol sektörüne etkisinin değerlendirmesi

Ağustosl ayının sonlarında ABD’nin Meksika Körfezi kıyılarını vuran Harvey Kasırgası, ABD’nin kayıtlı kasırga tarihinde en çok yağış bırakan tropik kasırga olarak adını kaydettirdi. Harvey, getirdiği yağış ve rüzgarlarının verdiği tahribat ile ABD halkını çok derinden etkilerken, ABD petrol üretiminin merkezi olan Teksas eyaletini tehdit ettiği için küresel petrol piyasalarının birkaç gün boyunca diken üstünde oturmasına yol açtı. Meksika Körfezi’ndeki offshore petrol üretimi Atlantik’ten gelen tropik fırtına ve kasırgaların tehdidi altında olduğunun kesinlikle bilincinde olsa da platformunuza doğru direkt gelen bir kasırgaya karşı koyma ihtimali yok. Ortadan kaldırılamayan bu tehdit, 2005 yılında Katrina Kasırgası’nın Meksika Körfezi’ndeki üretimi kalbinden vurarak yakın zamanda kendisini çok etkili şekilde hatırlatmıştı.

Harvey Kasırgası ilk tropik kasırga statüsünü Meksika’nın doğu sahillerinde aldığında yapılan hesaplamalar rotasının doğudan daha ziyade kuzeye doğru olduğunu gösterdi. Meksika Körfezi üretimi için kasırganın ilk etaptaki rotasında bir ciddi bir tehdit oluşmamasının nedeni kasırganın ana üretim sahalarının batı sınırındaki güney-kuzey yönlü hareketi oldu. Şekil 1’de Harvey’in ilk rotasını daha rahatça görebilirsiniz. Kasırganın rüzgarlarının en şiddetli olduğu bu zaman diliminde Meksika Körfezi offshore üretim sahalarını teğet geçmesi kalıcı üretim kayıplarının çok büyük boyutlarda olmasının önüne geçti.

Harvey’in Meksika Körfezi’nden bu ilk geçişi sırasında güvenlik önlemleri nedeniyle kapatılan platformlarda duran üretim nedeniyle 26 Ağustos günü yaklaşık 430,000 varil/günlük üretim kaybı oluştu. Bu kayıp bizim hesaplamalarımızla toplam Meksika Körfezi üretiminde %25.7’lik bir kayıp oluşturdu. Bizim kasırga modelimizin hesaplamaları ile bu geçiş sırasında ortaya çıkan kalıcı üretim kaybı (ortaya çıkan hasarlar nedeniyle 1 ay veya daha uzun kesilen üretim) 26 Ağustos’ta yaklaşık 103,000 varil/gün oldu. Bu toplam üretimin yaklaşık %6.2’sine denk gelen bir üretim kaybı.

26 Ağustos’ta Houston üzerinden karaya çıkan Harvey, bıraktığı yağışla yukarıda bahsettiğimiz gibi bir rekor kırdı. Houston şehrinin doğusunda ölçülen yağış miltarı metrekareye 132 cm idi ve bu da kayıtlı tarihin rekoru oldu. Houston’ın bu yağıştan dolayı yaşadığı tahribatın iki taraflı etkisi oldu. Eagle Ford üretimi doğrudan etkilendiği için Harvey tehdidi geçene kadar tahmini 400,000 varil/günlük bir üretim kesintisi oluştuğunu tahmin ediyoruz ancak çoğunluğu konvansiyonel olmayan bu kuyuların güvenlik nedeniyle kesilen üretimi kuyuların yapısı gereği tehdit geçtikten sonra hemen üretime alınabildiği için ciddi bir toplam kayıp oluşmadı.

Harvey’in Houston üzerinden geçişi sırasında bölgedeki rafinerilerde üretim kesintilerine ve hasarlara da yol açtı. Corpus Christi, Galveston ve Port Arthur’daki rafinerilerde üretimin durmasına yol açan rüzgar ve yağışlar rafineri kullanım kapasitelerinde de ciddi kayıplara yol açtı. EIA verilerine göre Meksika Körfezi’ni de içine alan PADD 3 bölgesinde 25 Ağustos’ta biten haftada rafineri kullanım oranı %96 iken Harvey’in hemen ardından %63.40 oldu. Bu da toplam ABD rafineri kapasitesinde %25’lik bir kayıp oluşturdu.

Harvey Kasırgası 28 Ağustos’ta Houston’dan güneye dönerek tekrar Meksika Körfezi’ne yöneldi ve 29 Ağustos’ta tekrar Meksika Körfezi üzerine geldi. Momentumunun büyük kısmını kara üzerinde kaybettiği için denizde daha fazla ilerleyemeyip tekrar Louisiana üzerinden karaya çıktı. Bölgedeki rafineri ve limanlar üzerinde ciddi tahribata yol açarak Mississippi’ye doğru kuzeydoğu yönlü yoluna devam etti ve etkisini yitirerek kayboldu.

Harvey’in üretime olan etkisi rotasının üretimin yoğun olduğu noktalardan uzakta kalması nedeniyle kısıtlı olurken genel etkisi rafinerilere ve limanlara oldu. Harvey sonrası Meksika Körfezi limanlarında oluşan yoğunluk o kadar ciddi boyutlara ulaştı ki limanlara gelen gemiler 4 gün veya daha fazla beklemek durumunda kaldı. Ayrıca limanlardaki hasar ve sel nedeniyle Thomson Reuters Oil Research Houston Ofisi hesaplamasına göre ABD’nin toplam işlenmiş ürün ihracatında 900,000 varil/günlük bir kayıp oluştu. Bu kış öncesi yaz spektine uygun benzini ihraç ederek kış spektli benzin için stoklarını temizlemeye çalışan rafineriler için kötü bir durum oldu. Bu nedenden dolayı rafinerilerin kullanım oranlarındaki toparlama çok hızlı olamadı.

Harvey’in peşinden gelen İrma Kasırgası Meksika Körfezi ithalatında da ciddi sorunlar yaşadı. ABD ihracatı genelde Latin Amerika yönünde olduğundan ihracatın toparlaması göreceli kolay olsa da Avrupa’dan yapılan benzin ithalatında sıkıntılar İrma kaynaklı devam etti. İrma’nın Atlantik’teki Kuzey Doğu-Güney Batı geçişlerini kapaması nedeniyle Avrupa benzin kargolarının birçoğu Kuzey Atlantık kıyılarına; New York yönüne doğru döndü. Colonnial boruhattı ile beslenen Atlantik kıyıları Meksika Körfezi’ndeki rafineri kapasitesi düşüşü ve stokların genelde bölgesel kullanımı nedeniyle sıkıntı yaşayınca Avrupa kargoları New York’a yöneldi. Hatta geçici bir süre “yüzer stok” oluşmasına neden olacak bir akış gördük.

Harvey Kasırgası çok ucuz atlatılmış bir kasırga gibi görünmese de aslında etkileri çok düşük seviyede kaldı. Kasırganın rotası ve karaya çıktıktan sonra hızlı momentum kaybı ABD için çok daha ciddi bir tehdit olumasını engelledi. Eğer Harvey kendi gücü ve şiddetiyle Katrina rotasını izlemiş olsaydı yaklaşık 1 milyon/günlük üretim kaybı ve ciddi seviyede rafineri ve ihracat/ithalat kapasitesi kaybı oluşturmuş olacaktı. Ve Harvey bir kez daha gösterdi ki küresel boyutta arz sorunlarını konuşurken sürpriz etkenleri gözden kaçırmak kısa ve orta vadede büyük yanılgılara yol açabilir. Bu çok yoğun geçen kasırga sezonunun insanların daha fazla zarar görmediği ve ekonomilerin yara almadığı bir şekilde hızlıca sonlanması dileklerimle.