Güneş enerjisinde gelecek trendleri ve Türkiye

22-24 Haziran tarihlerinde Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen Inter Solar Europe kapsamında tanıtımı yapılan Solar Power Europe’un “2016-2020 Küresel Pazar Görünümü Raporu” güneş enerjisi yatırımlarının önümüzdeki 5 yılda geçtiğimiz yıllara kıyasla çok daha hızlı artacağını gösteriyor. Inter Solar’la aynı haftada Türkiye’de ise ithal güneş panellerine verilen yatırım teşvikinin kaldırılması Türkiye güneş enerjisi sektöründe tartışmaları da beraberinde […]

Güneş enerjisinde gelecek trendleri ve Türkiye
Emin Emrah Danış
  • Yayınlanma15 Temmuz 2016 10:01
  • Güncelleme5 Haziran 2017 15:11

22-24 Haziran tarihlerinde Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen Inter Solar Europe kapsamında tanıtımı yapılan Solar Power Europe’un “2016-2020 Küresel Pazar Görünümü Raporu” güneş enerjisi yatırımlarının önümüzdeki 5 yılda geçtiğimiz yıllara kıyasla çok daha hızlı artacağını gösteriyor.
Inter Solar’la aynı haftada Türkiye’de ise ithal güneş panellerine verilen yatırım teşvikinin kaldırılması Türkiye güneş enerjisi sektöründe tartışmaları da beraberinde getirdi.

GÜNEŞ ENERJİSİ TEKNOLOJİLERİNDEKİ HIZLI DEĞİŞİM MALİYETLERİ DÜŞÜRÜYOR

Solar Power Europe’un raporundaki değerlendirmelere geçmeden önce Avrupa’nın en önemli güneş enerjisi etkinliği olan Inter Solar Europe’da öne çıkan birkaç noktaya değinmekte fayda var.

Güneş enerjisi teknolojilerindeki hızlı gelişim ve artan yatırımlar maliyetleri hızla düşürmeye devam ederken ürünlerin verimliliği ise artmaya devam ediyor. Güneş enerjisi sektöründeki uluslararası oyuncular sektörün gelecek yıllarda tahminlerin çok ötesinde büyüyebileceği konusunda hem fikir.

ENERJİ DEPOLAMANIN ÖNEMİ GİDEREK ARTIYOR

Dünya genelinde güneş enerjisinde büyük ölçekli projeler kadar konutlara yönelik kullanım giderek yaygınlaşırken hem konutlara yönelik hem de büyük ölçekli enerji depolamanın önemi giderek artıyor. Inter Solar’da en çok ilgi çeken bölüm hiç şüphesiz enerji depolamayla ilgili ürün ve çözümlerin yer aldığı bölümdü.

Güneş ve rüzgar enerjisi yatırımları arttıkça fiyatlar ile üretim dengesinde oluşan dengesizlikler enerji depolamaya yönelik büyük ölçekli çözümleri zorunlu kılıyor. Son birkaç yılda depolama konusunda sağlanan ilerleme maliyetlerde düşüş sağlarken MW ölçeğinde depolama ünitelerinin sayısını arttırıyor. Avrupa ülkelerinde özellikle konutlara yönelik güneş enerjisi yatırımlarına verilen teşviklerin önümüzdeki yıllarda depolama ünitelerine kaydırılması bekleniyor. Gelecek yıllarda dünya üzerinde yaşanan enerji devriminin hiç şüphesiz en önemli noktası depolama konusu olacak. Depolama konusundaki giderek çok daha önemli hale gelirken Türkiye gibi güneş enerjisi teknolojilerinde yolun henüz başında olan ülkeler açısından depolama konusu üzerinde önemle durulması gereken, ar-ge ve üretim teknolojilerinin öncelikli olarak desteklenmesi gereken bir alan haline gelmiş durumda.

GÜNEŞTE KURULU GÜÇ 2020’DE 700 MW’A ÇIKACAK

Solar Power Europe’un “2016-2020 Küresel Pazar Görünümü Raporu”nda yer alan tahminlere göre, 2015 sonu itibariyle 229 GW’a ulaşan güneş enerjisindeki toplam kurulu güç 2020 yılında 700 GW’a yükselmesi bekleniyor. COP 21 kararı sonrası ülkelerin karbon emisyonlarını düşürmeye yönelik verdikleri taahhütler güneş enerjisinde kurulu güç artışı üzerinde önemli bir uyarıcı olacak.

2014’te güneş enerjisindeki küresel güç artışı 40,3 GW olurken bu rakam 2015’de 50,6 GW’a yükseldi. Böylece ilk kez yıllık kurulu güç artışı 50 GW’ın üzerinde gerçekleşti. 2016 yılında ise bu artışın devam ederek yüzde 22’lik artışla 62 GW’a yakın gerçekleşeceği öngörülüyor.

ÇİN GÜNEŞ ENERJİSİNDE DÜNYA LİDERLİĞİNİ ELE ALMIŞ DURUMDA

2015 yılında şebeke bağlantılı güneş enerjisinde 43,5 GW kurulu güce ulaşarak Almanya’yı geride bırakan Çin güneş enerjisinde dünya liderliğini ele almış durumda. Almanya 40 GW ile ikinci sıraya inerken Japonya 34,3 GW ile üçüncü, Amerika 25,6 GW ile dördüncü ve 18,6 GW ile İtalya beşinci sırada yer almıştı. Çin’in önümüzdeki 5 yıllık dönemde güneş enerjisi yatırımlarında belirleyici ülkelerden birisi olması bekleniyor. Çin’in 2016’nın ilk çeyreğinde yeni kurulu güç artışı ise 7,1 GW’lık oldu. İkinci çeyrekte de güçlü artışın devam etmesi bekleniyor.

ASYA KURULU GÜÇ ARTIŞINDA LİDERLİĞİ KORUYACAK

2016-2020 döneminde güneş enerjisinde bölgeler bazında kurulu güç artışında Asya-Pasifik bölgesinin bugün yüzde 60 civarında olan payının azalacağı bununla birlikte liderliğini devam ettirmesi beklenirken Amerika ve Orta Doğu/Afrika bölgesinin ise payını artacağı tahmin ediliyor. Avrupa’nın ise payının gerilemesi bekleniyor.

Güneş Enerjisinde en büyük 20 piyasanın 2016-2020 döneminde güneşteki kurulu gücünün 2 GW’ın üzerinde artacağı öngörülürken, 8 ülkenin 10 GW üzeri, 4 ülkenin(Çin, ABD, Hindistan ve Japonya) ise 20 GW üzerin kurulu güç artışı sağlayacağı değerlendiriliyor.

Gönder
Gönder

TÜRKİYE GES KURULU GÜCÜNDE AVRUPA’NIN 5. EN BÜYÜK ÜLKESİ OLACAK

Raporun Avrupa kısmında öne çıkan ülkenin Türkiye olduğunu görüyoruz. Türkiye’nin 2014 yılında 40,2 MW olan güneş enerjisindeki toplam kurulu gücü 2015 sonunda 248,8 MW’a yükselirken 2016 Mayıs sonu itibariyle ise bu rakam 443,3 MW’a yükselmiş durumda.

Türkiye’nin önümüzdeki 5 yıllık süreçte ekonomik büyüme ve nüfus artış hızına bağlı olarak elektrik talebinin artması ile yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji politikasında öncelikli olmasının güneş enerjisinde kurulu güç artışını destekleyeceği değerlendiriliyor.

Rapora göre, Türkiye’nin 2020 yılında güneş enerjisi santrallerinin kurulu gücünün 8.698 MW’a çıkacağı tahmin ediliyor. Rapordaki yüksek senaryoya göre bu rakam 12.500 MW olurken düşük senaryoda ise 3.300 MW olarak verilmiş durumda.

Türkiye’de piyasa dinamikleri açısından daha gerçekçi bir bakış açısı ile bakıldığında ise Türkiye’nin 2020’deki kurulu gücünün rapordaki tahminlerin çok daha altında kalacağı değerlendirmesini yapmak çok zor değil. 2020’de Türkiye’nin güneşteki kurulu gücünün 4000-4200 MW civarında olması kuvvetle muhtemel görünüyor.

TÜRKİYE’NİN GÜNEŞTE YOL HARİTASINA İHTİYACI VAR

Güneş Enerjisi ve enerji depolama alanındaki hızlı teknolojik ilerleme ve kurulu güç artışı bu alanda aynı zamanda birçok açıdan ülkeler arasındaki rekabeti de kızıştırıyor. Çin, Almanya ve ABD gibi ülkeler teknoloji geliştirme gücü ve yüksek piyasa payları ile öne çıkarken gelişmekte olan ülkeler de kendi teknolojilerini geliştirmeye çalışıyor.

Türkiye gibi enerjide büyük oranda dışa bağımlı bir ülke için güneş enerjisinde sahip olduğu büyük potansiyelden en yüksek seviyede yararlanmak kadar kullanılan ürün ve teknolojilerin en yüksek yerlilik seviyesinde yurtiçi imkanlarla üretilmesi de büyük önem arz ediyor. Bu yatırımların finansmanı için vergi ve doğrudan teşvikler ile yurt içi ucuz finansman imkanlarının sağlanması da önemli. Büyük ölçekli projelere yabancı şirketlerin ilgisinin çekilmesi ve yatırımcılar için yurtdışı finansman imkanlarını kolaylaştırıcı yasal ve teknik düzenlemeleri de yine bu kapsamda unutmamak gerekiyor.

ENERJİDE YENİ DÖNEM GÜNEŞ İÇİN ŞANS

Türkiye güneş enerjisi sektörü Inter Solar Europe etkinliğinde güneş enerjisi ve enerji depolamadaki son gelişme, teknoloji ve trendleri görme fırsatı yakaladı. Aynı günlerde ithal güneş panellerine verilen yatırım teşvikinin kaldırılması ise sektörde tartışmalara yol açtı. Bu konuda sektördeki paydaşların hem kendi aralarında hem de kamu kurumlarıyla yaklaşım farklılığı ve iletişim kopukluğu yaşadığı görülüyor.

Türkiye güneş enerjisinde tüm paydaşlar ve kamunun bir araya gelmesi ve uzlaşıyla yerli üretimden ithalat teşvikleri, finansman ve elektrik iletim alt yapısının geliştirilmesine kadar konunun tüm yönlerini içeren bir yol haritasına ihtiyaç duyuyor.

Bu konuda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Sayın Fatih Dönmez’in geçtiğimiz aylarda enerji piyasalarındaki tüm taraflardan hazırlamalarını istediği Strateji Yol Haritası çalışmaları enerji yönetiminin Türkiye’nin enerji politikalarında yeni bir döneme ve değişime hazırlandığını gösteriyor.