Hibrit müjdesi

EPDK’nın yaptığı değişikliklerle, elektrik piyasasında mevcut önlisans/üretim lisansı sahibi şirketler ile yeni önlisans/üretim lisansı başvurusunda bulunacak şirketler hibrit yani birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi kurabilecek.

YEK Kanunu ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa, kamuoyunca “hibrit tesisler” olarak bilinen “birden çok kaynaklı elektrik üretim tesislerinin” kurulmasını sağlayan hükümler eklendi. Bu kapsamda EPDK’nın Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği (Lisans Yönetmeliği) ile Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelikte (YEKDEM Yönetmeliği) birden çok kaynaklı elektrik üretim tesislerine ilişkin yaptığı değişikliklerin 1 Temmuz 2020 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülüyor.

BİRDEN ÇOK ENERJİ KAYNAĞI İLE ELEKTRİK ÜRETİLEBİLECEK

Birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi; birleşik elektrik üretim tesisi, birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisi, destekleyici kaynaklı elektrik üretim tesisi ya da birlikte yakmalı elektrik üretim tesisi modellerinden biri şeklinde kurulabilecek. Önlisans ve lisans başvurusunda birden çok ve farklı enerji kaynağından biri “ana kaynak” olarak belirlenecek ve diğer kaynak ya da kaynaklar da “yardımcı kaynağı” oluşturacak. Örneğin ana kaynağın rüzgar olduğu bir santralde güneş yardımcı kaynak olarak kullanılarak elektrik enerjisi üretilebilecek.

Hibrit santrallerin esasları belirlendi

EPDK’nın Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği ile Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelikte birden çok kaynaklı elektrik üretim tesislerine ilişkin yaptığı değişikliklerle, elektrik piyasasında mevcut önlisans/üretim lisansı sahibi şirketler ile yeni önlisans/üretim lisansı başvurusunda bulunacak şirketler birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi kurabilecek.

7164 sayılı Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun (YEK Kanunu) ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa, kamuoyunca “hibrit tesisler” olarak bilinen “birden çok kaynaklı elektrik üretim tesislerinin” kurulmasını sağlayan hükümler eklendi. Bu kapsamda Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği (Lisans Yönetmeliği) ile Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelikte (YEKDEM Yönetmeliği) birden çok kaynaklı elektrik üretim tesislerine ilişkin yaptığı değişikliklerin 01 Temmuz 2020 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülüyor.

Bu düzenleme sayesinde elektrik piyasasında mevcut önlisans/üretim lisansı sahibi şirketler ile yeni önlisans/üretim lisansı başvurusunda bulunacak şirketler birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi kurabilecek. Birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi; birleşik elektrik üretim tesisi, birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisi, destekleyici kaynaklı elektrik üretim tesisi ya da birlikte yakmalı elektrik üretim tesisi modellerinden biri şeklinde kurulabilecek. Bu durumda önlisans/lisans başvurusunda birden çok ve farklı enerji kaynağından biri “ana kaynak” olarak belirlenecek ve diğer kaynak ya da kaynaklar da “yardımcı kaynağı” oluşturacak. Örneğin ana kaynağın rüzgar, hidrolik, jeotermal ya da kömür olduğu bir enerji santralinde güneş yardımcı kaynak olarak kullanılarak elektrik enerjisi üretilebilecek.

LİSANS YÖNETMELİĞİNDE ÖNGÖRÜLEN TEMEL DEĞİŞİKLİKLER:

1) Birden fazla kaynak kullanılan tesis tek bir üretim tesisi olarak değerlendirilecek ve bu tip tesislere tek bir önlisans/üretim lisansı verilecek ve yardımcı kaynağa dayalı kurulan ünite, ana kaynağa dayalı olarak kurulan tesisin bir ünitesi olacak.

2) Mevcut tesislerin bu tip tesislere dönüşümü önlisans/üretim lisansı tadili ile olacak.

3) Önlisans /lisans tadili yıllık üretim miktarının arttırılması suretiyle kurulu güçte mekanik kapasite artışı ile sağlanacak. Böylece aşağıdaki hedeflere ulaşılacak:
Tahsis edilmiş kapasiteyi verimli bir şekilde kullanmak, üretimde sürekliliği arttırmak ve üretim eğrilerini yataylaştırmak,
Kullanım kapasitesinin arttırılması yoluyla iletim ve dağıtım yatırım tutarlarının nisbi olarak azaltılması ve verimlilik artışı sağlanması,
Mevcut üretim tesislerinde bulunan atıl sahaların değerlendirilmesi,
Birden fazla kaynağa ulaşma imkanı olan tesislerde diğer kaynakların da ekonomiye kazandırılması,
Düşük kalorifik değerli yakıtları ikinci bir yakıtla birlikte kullanarak yakıt kullanım verimliliğinin yükseltilmesi,
Fosil kaynak tüketiminin azaltılarak ve karbondioksit emisyon miktarının düşürülmesi.

4) Yeni başvurularda tesisin toplam (elektriksel) kurulu gücü ana kaynağın kurulu gücüne eşit olacak.

5) Mevcut üretim tesislerinde kurulacak olan yardımcı kaynağa dayalı yeni üniteler için bağlantı şekli ile bağlantı noktası ve gerilim seviyesi, toplam elektriksel kurulu güç değişmeyecek.

6) EİGM ile TEİAŞ ve/veya EDAŞ’lardan lisans tadillerinde görüş alınacak.

7) Yardımcı kaynaklar için yarışma ve ölçüm şartları aranmayacak.

8) Mevcut üretim tesislerinde kurulacak olan yardımcı kaynağa dayalı yeni üniteler önlisansa/lisansa derç edilen sahanın dışına kurulamayacak.

9) Sisteme verilebilecek aktif çıkış gücü ana kaynağa dayalı geçici kabulü yapılmış olan ünitelerin toplam elektriksel kurulu gücünü aşamayacak. Sisteme verilen enerji miktarının, ana kaynağa dayalı geçici kabulü yapılmış ünitelerin kurulu gücüne karşılık gelen enerji miktarından fazla olması halinde, fazla üretim için ödeme yapılmayacak.

LİSANS YÖNETMELİĞİNDE ÖNGÖRÜLEN TEMEL DEĞİŞİKLİKLER:

1) Birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisinde üretilerek sisteme verilen net enerji miktarı, üretim tesisinde kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları için belirlenen fiyatlardan en düşük olanı üzerinden YEKDEM kapsamında değerlendirilecek.

2) Üretim tesislerinde ısıl dönüşüm sürecinde diğer bir enerji kaynağından faydalanılması halinde bu tesis “destekleyici kaynaklı elektrik üretim tesisi” olarak kabul edilecek. Bu tesiste kullanılan enerji kaynaklarının tamamının yenilenebilir olması halinde, bu tesiste üretilerek sisteme verilen net enerji miktarı, üretim tesisinde kullanılan ana enerji kaynağı için belirlenen fiyattan YEKDEM kapsamında değerlendirilecek.

3) Birden çok kaynaklı elektrik üretim tesislerinde kurulan yardımcı kaynağa dayalı üniteler tesisin mevcut YEKDEM süresini değiştirmeyecek.