Gaz santrallerinde yüzde 1 verimlilikle 200 milyon dolar tasarruf

Zorlu Enerji Yatırımlar, İşletme ve Bakımdan Sorumlu Genel Müdürü Ali Kındap, yüzde 55’in üzerinde verimliliğe sahip doğalgaz santrallerinin ayakta kalabildiğini belirterek, “2040’ta 50 bin megavatlık doğalgaz santralinde sağlanacak her yüzde 1 verimlilik artışı, yıllık ortalama 200 milyon dolar tasarruf anlamına geliyor. Artık bütün gaz santrallerinde çalışmalar verimlilik artışını sağlamaya yönelik.” dedi.

Kındap, 24. Uluslararası Enerji ve Çevre Konferansı ve Fuarı’nın (ICCI 2018) “Doğalgaz Santrallerinin Gelecekteki Rolü” oturumunda yaptığı konuşmada, Türkiye’de de dünyada olduğu gibi doğalgaza olan talebin belli bir seviyede artarak devam edeceğini söyledi.

Bu trendin gelecek dönemde doğalgaz santralleriyle ilgili gelişimin devam edeceği ve yatırımların süreceği fikrini verdiğini belirten Kındap, artan enerji talebi sebebiyle kurulu gücün büyümesinin de kaçınılmaz olduğunu ifade etti.

Kındap, Türkiye’nin 2018-2040 yılları arasındaki öngörülen kurulu gücüne ilişkin şu bilgileri paylaştı:

“Şu anda kurulu gücümüz 86 bin megavat seviyesinde, bunun 26 bin 500 megavatı doğalgaz çevrim santrallerinden oluşuyor. 2040’ta kurulu elektrik kapasitesinin 175 bin megavata çıkacağı hesaplanıyor. Bu durumda ise doğalgaz santrallerinin kapasitesi 50 bin megavat seviyesinde olacak. Şu an artık doğalgaz santrallerinde en önemli konu verimlilik. Yüzde 55’in üzerinde verimliliğe sahip gaz santralleri ayakta kalabiliyor. 2040’ta 50 bin megavatlık doğalgaz santralinde sağlanacak her yüzde 1 verimlilik artışı, yıllık ortalama 200 milyon dolar tasarruf anlamına geliyor. Artık bütün gaz santrallerinde çalışmalar verimlilik artışını sağlamaya yönelik.”

Doğalgaz santrallerini daha verimli hale getirecek teknolojilerin de gelişmeye devam edeceğini vurgulayan Kındap, söz konusu santraller için yerli ekipman teşvikinin getirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

“Piyasadaki elektrik fiyatlarında psikolojik sınır var”

Limak Enerji Üst Yöneticisi Birol Ergüven de son yıllarda elektrik fiyatlarında yaşanan düşüşe dikkati çekti.

Özelleştirme yoluyla devraldıkları Hamitabat Doğalgaz Çevrim Santrali’ndeki yatırımları yaparken elektrik fiyatını 7-8 dolar/cent olarak öngördüklerini fakat gelinen noktada bu rakamın 4-5 dolar/cente düştüğünü hatırlatan Ergüven, “Bu maliyet ve gelir kıyaslandığında, yatırımları yaparken 10-15 sene içinde yatırımın geri dönüşü olacağını ve para kazanacağını düşünüyorsunuz ama elektrik fiyatı 4-5 dolar/cent arasında dolaşırken yatırımlardan memnun olma ihtimali var mı? Böyle bir kar marjı yok çünkü. Belli bir dönem elektrikte çok stabil diyebileceğimiz fiyatlar ortaya çıktı ama bazen de 4 dolar/centin altını bile yokladığı bir piyasada kimsenin memnun olduğunu söyleyemem. Yatırımların kredisini bile ödeyebildiğini düşünmüyorum.” diye konuştu.

Ergüven, elektrikte arz güvenliğinin sağlanması için doğalgaz santrallerinin olmazsa olmaz olduğunu belirterek, “Elektrik fiyatı 6-7 dolar/cent seviyesinde olacak ki gaz santrali yatırımcıları iyi ki bu yatırımı yapmışız diye düşünebilsin.” ifadesini kullandı.

Öte yandan, piyasadaki fiyatların serbest olarak belirlenmediğini de savunan Ergüven, şöyle devam etti:

“Elektrik piyasa fiyatlarında psikolojik bir üst sınır var. Bir sektörde liberal bir şekilde fiyatların belirlendiğini düşünüyoruz ama bu şekilde olacağını bilseydi hiçbir yatırımcı satın alma garantisi olmadan sektöre girmezdi. Eğer gerçekten herşey adil olsa sonuç ne çıkıyorsa ‘amenna’ ama süreç öyle gitmiyor. Kamunun yönettiği, özel sektöre göre daha az verimli olan santraller piyasada fiyat düzenleyici unsur olarak kullanılıyor. Bugün baktığınızda, elektrik sıkıntısı çeken ülkelerde fiyatlar daha yüksek. Türkiye için de kullandığımız elektriğin 1 cent ucuz veya pahalı olması o kadar önemli değil, burada önemli olan arz güvenliği. Eğer firmalar yatırımlardan pişmansa, bu çok ciddi bir alarmdır.”

Elektriğin yüzde 38’i doğalgazdan

Oturumun moderatörlüğünü yapan OMV Samsun Elektrik Üretim AŞ Genel Müdürü Korkut Öztürkmen ise dünyadaki mevcut enerji üretiminin yüzde 21’inin doğalgazdan sağlandığını söyledi.

Yapılan araştırmalara göre Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Avrupa bölgesinde doğalgaz tüketiminin 2040 yılına kadar ortalama yüzde 1,3 büyüyeceğini belirten Öztürkmen, “Elektrik sektörü bu büyümenin yarısından fazlasını oluşturacak. 2020’den 2040’a kadar enerji üretimi için doğalgaz kullanımında yılda ortalama yüzde 3,6 artış olması öngörülüyor ki bu oran tüm diğer enerji kaynaklarınkinden daha yüksek.” dedi.

Türkiye açısından ise sistemin işlemesi, enerji arz güvenliği ve sürdürülebilirlik kapsamında doğalgaz santrallerinin çok önemli olduğunu vurgulan Öztürkmen, son 10 yılda Türkiye’nin elektrik ihtiyacının ikiye katlandığını ve geçen yıl elektriğin yüzde 38’inin aktif konumdaki 288 doğalgaz santralinden karşılandığını sözlerine ekledi.

AA