Avrupa, “kalıcı verimlilik ve yapısal değişim”le gaz tüketimini düşürdü

Doğal gaz tüketimi 2021’de 553 milyar metreküpe kadar çıkan Avrupa’nın bu yıl sonu itibarıyla 469 milyar metreküp tüketim gerçekleştirmesi bekleniyor.

AA muhabirinin Uluslararası Gaz Birliğinin (IGU) ‘Küresel Doğal Gaz 2024’ raporundan derlediği verilere göre, Kuzey Amerika, Afrika, Ortadoğu, Rusya ve Asya’da doğal gaz tüketimi 2019’dan bu yana artarken Avrupa’da tersi bir durum yaşandı.

Avrupa’nın doğal gaz tüketimindeki azalışta Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle Rus gazına uygulanan ambargo, yenilenebilir enerjiye yöneliş ve tasarruf tedbirleri etkili oldu. 2019’da 550 milyar metreküp doğal gaz tüketen Avrupa, 2020’de 534, 2021’de 553, 2022’de 496 ve 2023’te 465 milyar metreküp doğal gaz tüketti.

Avrupa’nın doğal gaz tüketiminin bu yıl sonu itibarıyla 469 milyar metreküp olacağı hesaplanıyor. Avrupa’nın gaz talebindeki azalmanın yarısından fazlası elektrik sektöründe gerçekleşirken, konut ve ticari sektörde ılıman geçen kışın etkisiyle keskin düşüşler yaşandı.

Raporda, ‘Elektrik talebindeki genel düşüş ve yenilenebilir enerji üretimindeki artış, 2023’te elektrik sektörüne yönelik gaz talebinin 2022’ye kıyasla 17 milyar metreküp azalmasına neden oldu. Avrupa’da yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretiminin bu yıl ilk kez yüzde 50’yi aşması beklendiğinden, düşüşün 2024’te de devam etmesi bekleniyor. Ancak bu düşüşün daha yavaş bir oranda gerçekleşmesi bekleniyor’ ifadelerine yer verildi.

Söz konusu raporda, Avrupa’da yüksek fiyatlar ve gaz piyasalarındaki yüksek dalgalanma nedeniyle endüstriyel süreçler, ısıtma ve elektrik üretiminde kullanılan doğal gaz talebinde önemli düşüş yaşandığı belirtilerek, ‘Avrupa sanayi sektörü zaten Kovid-19 pandemisinden kalan tedarik zinciri darboğazları, artan maliyetler ve malzeme kıtlığı gibi zorluklarla boğuşuyordu. Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlaması bu sorunları daha da kötüleştirerek doğal gaza bağımlı endüstriler için çok kötü bir fırtına yarattı. Kriz ilerledikçe ve fiyatlar daha da yükseldikçe, çok sayıda şirket faaliyetlerini azaltmaya, tesisleri kapatmaya veya üretimi denizaşırı ülkelere taşımaya çalıştı. Avrupa’daki endüstriyel talep 2021’den 2023’e kadar 25 milyar metreküp azaldı’ bilgisi paylaşıldı.

Avrupa’da kalıcı verimlilik ve gaz piyasalarında yapısal değişime gidildiği vurgulanan raporda, şunlar kaydedildi: ‘Yaşanan sürece uyum sağlamak için bazı üreticiler alternatif teknolojilere de yatırım yaptı. Örneğin BASF şirketi, Haziran 2022’de Ludwigshafen tesisinde dünyanın en büyük ısı pompasını inşa ederek doğrudan doğal gaz kullanımından uzaklaştı. Birçok şirket üretimini Avrupa dışına, örneğin enerji maliyetlerinin daha düşük olduğu ve Enflasyon Azaltma Yasası (IRA) gibi politika teşviklerinin cazip olduğu ABD’ye taşıdı veya yatırımlarını artırdı. Örneğin, Norveçli bir gübre üreticisi olan Yara, Haziran 2023’te ABD’de mavi amonyak üretimine yatırım yapma yönündeki stratejik hedefini açıkladı.’

Avrupa’nın aksine küresel tüketim artıyor

Öte yandan, küresel piyasadaki tüketim rakamlarına bakıldığında, Kuzey Amerika’da 2019’da 1 trilyon 88 milyar metreküp olan tüketim 2020’de 1 trilyon 67 milyar, 2021’de 1 trilyon 79 milyar, 2022’de 1 trilyon 121 milyar ve 2023’te 1 trilyon 135 milyar metreküp oldu. Sene sonunda ise 1 trilyon 143 milyar metreküp olması bekleniyor.

Ortadoğu’daki tüketimin ise 2019’daki 567 milyar metreküpten 2024 sonu itibarıyla 645 milyar metreküpe ulaşması öngörülüyor.

Rusya’nın doğal gaz tüketiminin 2019’da 446 milyar metreküpten bu yıl sonunda 467 milyar metreküp olacağı tahmin ediliyor.

Tüketimdeki en büyük artışın ise yüksek talep nedeniyle Asya’da yaşanacağı hesaplanıyor. 2019’da 898 milyar metreküp doğal gaz tüketen Asya’da, 2020’de 906, 2021’de 980, 2022’de 964 ve 2023’te 995 milyar metreküp tüketim gerçekleşti. Raporda, bu yılın sonunda bu tüketimin 1 trilyon 38 milyar metreküpe ulaşacağı belirtildi.

Japonya ve Güney Kore’deki tüketim düşüşünün Çin’deki sanayi ve konut ihtiyaçları nedeniyle dengelendiğine dikkati çekilen raporda, Pekin’deki büyüme trendinin bu yıl da devam ettiğinin altı çizildi.

AA