PHES Yol Haritası Çalıştayı yapıldı

Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünce organize edilen Pompaj Depolamalı Hidroelektrik Santraller (PHES) Yol Haritası Çalıştayı, ilgili kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör temsilcilerinin ve yatırımcıların katılımıyla Ankara’da gerçekleştirildi.

Çalıştaya; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Abdullah Tancan, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Dr. Oğuz Can, EÜAŞ Genel Müdürü Nevzat Şatıroğlu, TEMSAN Genel Müdürü İbrahim Toprak, DSİ Genel Müdür Yardımcısı Murat Dağdeviren, EÜAŞ Genel Müdür Yardımcısı Nurettin Kulalı, ETKB Dış İlişkiler ve AB Genel Müdür Yardımcısı Öztürk Selvitop, kamu kurum ve kuruluşlarının, paydaşların, üreticilerin, yatırımcıların, finans sektör temsilcilerinin, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, üniversitelerden 250 civarında yerli ve yabancı uzman katıldı.

Çalıştayın açılışında konuşan Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Dr. Oğuz Can Pompaj Çalıştayı’nın içeriği hakkında bilgi vererek, tüm katılımcılara teşekkür etti.

NİHAİ RAPORDA YER ALAN KONULAR ELE ALINDI

Çalıştayın öğleden önce düzenlenen ve EÜAŞ Genel Müdürü Nevzat Şatıroğlu’nun moderatörlüğünde gerçekleşen oturuma; ETKB YEGM Koordinatörü Mustafa Günindi, TEİAŞ Yük Tevzi Daire Başkanı Zafer Kamiloğlu, EPDK Grup Başkanı Deniz Daştan, DSİ Hidroelektrik Enerji Daire Başkanı Lütfi Eyüboğlu ve EPİAŞ Genel Müdür Danışmanı Nezir Ay katılarak daha önce Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünce organize edilen Pompaj Depolamalı Hidroelektrik Santraller (PHES) Yol Haritası toplantıları sonucunda çıkan nihai raporda yer alan tanım, çalışma sistemi, politika, mevzuat, yurt dışı ve uluslararası uygulamalar, işletme, yönetim, ticaret, uygulama ve talep tarafı konularında sunumlarını yaptılar.

SON TEKNOLOJİLER HAKKINDA BİLGİ

Çalıştayın öğleden sonra düzenlenen ve TEMSAN Genel Müdürü İbrahim Toprak’ın moderatörlüğünde gerçekleşen oturuma; GE Renewable Energy Kıdemli Ürün Müdürü Roland Praus, Andritz Hydro Büyük HES Bölüm Başkanı Turgay Akgün, Litostroj Power Ar-Ge Müdürü Ales Skotak, Voith Türkiye Bölge Müdürü Fatih Haskılıç firmalarının yapmış olduğu PHES’ler ve PHES’lere yönelik olarak son teknolojiler hakkında bilgileri katılımcılarla paylaştı.

ÖZEL SEKTÖRÜN BAKIŞ AÇISI HAKKINDA GÖRÜŞLER PAYLAŞILDI

ETKB YEGM Proje Daire Başkanı Zafer Karayılanoğlu’nun moderatörlüğünde gerçekleşen oturuma; Dünya Bankası Kıdemli Enerji Uzmanı Debabrata Chattopadhyay, İslam Kalkınma Bankası Enerji Grup Koordinatörü Tolga Yakar, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Enerji Verimliliği Müdürü Emre Oğuzöncül, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası Yönetici Yardımcısı Engin Saitoğlu enerji sektörüne yönelik geliştirdikleri finansman kaynakları ve çözümlerinden bahsederek, Türkiye’de PHES kurulması halinde sağlayabilecekleri finansman destekleri hakkında bilgi paylaştı. Çalıştayın öğleden sonraki üçüncü oturumunda HESİAD Yönetim Kurulu Üyesi Taner Ercömert moderatörlüğünde HESİAD Yönetim Kurulu Üyesi Yusuf Hüseyin Yücebaş, HESİAD Üyesi Serkan Karakuş PHES için özel sektörün bakış açısı hakkında görüşlerini bildirdi.

FİNANSMAN SAĞLAYICILAR PHES YAPIMI KONUSUNDA HEM FİKİR

YEGM Genel Müdür Yardımcısı Ramazan Usta’nın moderatörlüğünde gerçekleşen çalıştayın kapanış panelinde; GE Renewable Energy Kıdemli Ürün Müdürü Roland Praus, Andritz Hydro Büyük HES Bölüm Başkanı Turgay Akgün, Voıth Türkiye Bölge Müdürü Fatih Haskılıç, Dünya Bankası Kıdemli Enerji Uzmanı Debabrata Chattopadhay PHES için, çalıştayda yapılan sunum ve açıklamalar doğrultusunda yaptıkları son değerlendirmelerde; çalıştay boyunca sunum yapan kanun koyucular, kamu kurum ve kuruluşları, HES/PHES ekipman üreticileri, finansman sağlayıcılar ve yatırımcıların PHES yapılması konusunda hem fikir olduklarını belirterek, “Türkiye’de PHES yatırımı bir an önce yapılmalı. Önerilen modellerde farklılıklar olsa da bir model seçilmeli ve bir an önce başlanmalı. Ekipman üreticileri ile özel sektör PHES için istekli ve bu konuya yatırım yapmak istiyorlar. Finansörler PHES’e finans sağlamaya hazırlar ve farklı seçenekler sunabiliyorlar. İhtiyaç duyulan kapasiteye TEİAŞ diğer paydaşlarla birlikte karar vermeli. Puant talebin karşılanması, güvenli bir güç kontrol sistemi tesis edilmesi, şebekedeki aşırı yük ve dengesizliklerin önlenmesi, frekans kontrolünün sağlanması ve iletim şebekesinde gerilim kontrolünün sağlanması için PHES’ler yapılmalı. Ayrıca Yenilenebilir Enerji Kaynaklara dayalı üretimin artması ve nükleer enerji santrallerinin devreye alınacak olması sebebiyle de PHES’ler iyi bir çözüm olacaktır. PHES’lerde kullanılacak ekipmanı Türkiye’de yerli olarak üretilebilecek yeterlilikte firmalar mevcut. 2018 yılı içerisinde hazırlıklar tamamlanmalı, 2019 yılında belirlenen model üzerinden ihale sonuçlandırılmalı ve sözleşme yapılmalı. En geç 2020 yılında yatırıma başlanmalı ve 2025-2026 yıllarına kadar da yatırım tamamlanmalıdır” önerisinde bulundular.

‘YOL HARİTASI BELİRLENİP ÇALIŞMA GRUBU OLUŞTURULDU’

ETKB Müsteşar Yardımcısı Abdullah Tancan Türkiye’nin genel yenilenebilir enerji görünümüne değindiği konuşmasında; “Ülkemizdeki PHES’lerle ilgili analizler 2010 yılında JICA ile yapılan master plan ve optimal güç analizi çalışmaları ile başlamıştır. PHES’lere olan ihtiyacı tartışmak, en uygun, en ucuz, en yetkin şekilde planlamak amacıyla 07/02/2017 tarihinde Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde, EİGM, TEİAŞ, EÜAŞ, DSİ, EPDK ve EPİAŞ’ın yer aldığı PHES Yol Haritası Çalışma Grubu oluşturulmuştur. Bu grubun altı oturum olarak yürüttüğü çalışmalarının sonucunda; Üretim/tüketim tesisi, depolama tesisi gibi bilgileri de içerecek şekilde PHES tanımı, gerekliliği, ihtiyacın niteliği, yer seçimi, potansiyel, kapasite, zamanlama, teknik ve işletme kriterleri, mevzuat ihtiyaçları, piyasa ve tarife analizleri, avrupa ülkelerindeki uygulamalar gibi hususlar değerlendirilerek yol haritası raporu hazırlandı. PHES’lerin dünyadaki yapılış amaçları incelendiğinde; puant talebin karşılanması, güvenli bir güç kontrol sistemi tesis etmek, şebekedeki aşırı yük ve dengesizliklerin önlenmesi, frekans kontrolü yapmak, İletim şebekesinde gerilim kontrolü, güneş ve rüzgardan elde edilen büyük miktarlardaki enerjinin depolanması için bir alternatif teşkil etmek, black-start kapasitesi, büyük kapasiteli santrallerin (termik, nükleer) devre dışı kalmaları veya duruşa geçiş süresince yedek güç veya tüketim noktası olarak planlanmasıdır. Ayrıca PHES’lerin kamu veya özel sektör marifetiyle yapılacağı yönünde olası iş modelleri de önerilmiş olup; raporun çıktıları çalıştayda sizlerle paylaşılacak, kamu – özel sektör kurum ve kuruluşları, yatırımcı, ekipman üreticileri, finansör taraflarıyla, tüm görüş, öneri ve bakış açıları değerlendirilecektir. Bu vesile ile bu çalıştayın faydalı geçmesini diliyor, yeni perspektifler sunması temennisiyle katılımcılarımıza, sponsorlarımıza ve paydaşlarımıza Bakanlığımız adına teşekkür ediyorum” dedi.