Gözler yılın ikinci yarısında
Yıla iyi bir başlangıç yapan, pandemi süreciyle birlikte büyük bir düşüş kaydeden akaryakıt satışları, Haziran ayı itibariyle toparlanma sürecine girdi. Yılın ikinci yarısındaki gidişat belirleyici olacak.
Ocak ayında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre motorin ve benzinde pompa satışları yaklaşık yüzde 11 artış gösterdi. Benzer şekilde Şubat ayında artış oranı yüzde 9’la devam etti. Mart ayının özellikle ikinci yarısında kendini hissettirmeye başlayan pandemi dönemiyle birlikte talepte büyük bir düşüş yaşandı.
Motorin satışları Mart’ta yaklaşık yüzde 1 artarken, Nisan’da yüzde 26, Mayıs’ta 27,5 azaldı. Benzin satışları ise Mart’ta yüzde 3,84 artarken, Nisan’da yüzde 40, Mayıs’ta yüzde 36 azaldı. Haziran ayında normalleşme yönünde atılan adımlar meyvesini vermeye başladı. Motorin tüketimi Haziran’ın ilk 18 gününde neredeyse Mayıs ayının tamamı kadar oldu. 18 günlük benzin tüketimi Mayıs’ı geride bıraktı.
Otogazda da benzer bir tablo göze çarpıyor. Kısıtlamaların olduğu dönemlerde yüzde 40’ları bulan düşüş, Haziran ayıyla birlikte toparlanmaya başladı.
Yılın ikinci yarısına ilişkin öngörüleri TOBB Petrol Meclisi Başkanı Ahmet Erdem, PETDER Başkanı Selim Şiper, TOBB LPG Meclisi Başkanı Gökhan Tezel, Türkiye LPG Derneği Başkanı Eyüp Aratay ve ADER Başkanvekili Cemil Direkci’ye sorduk.
TOBB Petrol Meclisi Başkanı Ahmet Erdem:
“KISMİ TOPARLANMA BAŞLADI”
Bildiğiniz üzere koronavirüs salgını küresel enerji sistemine bugüne kadar yaşamadığı büyüklükte bir olumsuz etki gösterdi. Enerji sektörü içerisinde de koronavirüs salgınıyla mücadelenin yanında, günlük hayatın ve ekonominin devamlılığı için hayati bir önem taşıyan Petrol ve Petrol ürünleri sektörü en büyük olumsuz etkiyi gördü. Sizin de bahsettiğiniz gibi özellikle Nisan ayında satışlarda yüzde 50’lere varan düşüşler yaşadık. Sokağa çıkma yasağı olan günlerde bu rakamlar yüzde 90’ların üzerindeydi. Havacılık satışları ise neredeyse tamamen durdu.
Akaryakıt sektörü 5 rafineri, 100’ü aşkın dağıtım firması ve 13 bin bayisi yüzbinlerce çalışanı ile ülkemizin lokomotif sektörlerinden birisi. Salgının en zorlu ve yoğun dönemlerinde bile özveri ile kesintisiz ikmal güvenliği sağlayan sektörün hemen her alanında gerek talep düşmesinden gerekse petrol ürünlerindeki stok kayıplarından dolayı önemli zararlar yaşandı.
Haziran ayında kısıtlamalarının hafiflemesiyle talepteki düşüşler kısmen toparlanmaya başladı. Salgında ikinci bir dalga ve kısıtlamaların geri gelmesi gibi bir durum olmaz ise önümüzdeki aylarda da bu seviyelerin devam etmesi beklenebilir.
Ancak senelik olarak 2019 piyasa büyüklüğüne ulaşmak bu yıl için mümkün olmayacak gibi görünüyor. Sektör olarak dünyadaki gelişmelerin aksine mevcut işgücünün korunması ve ülkemizde çarkların dönmesi için gerekli olan hizmetlerimizin aksamadan sürmesi için olağanüstü çaba göstermeye devam ediyoruz. Şu ana kadar gözüken tablo uğranılan zararların bu sene içerisinde telafi edilemeyeceği yönündedir.
Hemen her sektörün girdisi ve ekonominin temel taşı olan ürünleri ikmal eden, önemli istihdam ve vergi tahsili sorumluluğu olan bu sektörün sürdürülebilirliğinin büyük önemi vardır. Umuyoruz ki senenin ikinci yarısı bunu daha fazla risk altına almayacak şartları getirir.
PETDER Başkanı Selim Şiper:
“FARK KADEMELİ OLARAK KAPANACAK”
Sektör olarak kötü günler geçirdiğimiz Nisan ayında pompada motorin satışları yaklaşık yüzde 30, benzin ve otogazda yüzde 40 oranında geçen yılın gerisine düştü. Mayıs ayında ise pompa satışlarında motorinde yüzde 30’a yakın, benzin ve otogazda ise yüzde 35 civarında bir daralma oldu. Haziran ayına geldiğimizde ise şu ana kadar geçen yıl ile neredeyse eşit satış miktarları görüyoruz. Ancak unutulmaması gerekir ki, geçen yıl Haziran’ın ilk haftası bayramdı. Böyle dönemlerde motorin satışları normalin altında oluyor.
Dileriz salgının bütün etkileri tez zamanda ortadan kalkar ve alıştığımız düzenlerimize geri döneriz. Görünen şu ki, sektör olarak Haziran ayını geçen yıla yakın rakamlara tamamlayacağız. Normalde en yüksek tüketimin olduğu Temmuz ve Ağustos aylarında ise geçen yılların yüzde 10 kadar gerisinde kalmamız söz konusu. Yılın ikinci yarısında bu aradaki fark hep ekside kalmakla birlikte kademeli olarak kapanarak yılsonunu bulacak. Genel olarak tüm yıla baktığımızda motorin, benzin ve otogaz pompa satışlarında geçen yıla göre yüzde 10 oranında bir daralma yaşanmasını öngörüyoruz. Bunun tamamen pozitife dönmesi ise ancak bu salgının hem sağlık hem de ekonomik açıdan etkilerinin ortadan kalkmasına bağlı diye düşünüyorum.
TOBB LPG Meclisi Başkanı Gökhan Tezel:
“NORMALLEŞME PARALELİNDE GELİŞMELER BEKLİYORUZ”
Covid-19 salgını tüm dünyada ve ülkemizde insan sağlığı için son zamanların en büyük tehdidi oldu. Bu süreçte, toplum sağlığını korumak için alınan son derece gerekli önlemler, hiç kuşkusuz ki toplumun ayrılmaz bir parçası olan ekonomik faaliyetlere de yansıdı. Bunun yanında, salgının etkilerinden korunmak için değişen alışkanlıklar ve gereklilikler de tüketimi doğrudan etkiledi. Türkiye enerji sektörü içerisinde önemli bir yeri olan LPG sektörü de bu dönemin dinamiklerinden etkilendi.
Türkiye LPG tüketiminin yüzde 80’ini oluşturan ve binek araçların yüzde 37’sinin ana yakıtı olan otogaz, ağırlıklı olarak Mart-Mayıs arası dönemde uygulanan seyahat kısıtlamalarından ciddi şekilde etkilendi. Son yayınlanan EPDK Mart 2020 verilerine göre otogaz tüketiminin bu ayda geçen yıla göre yüzde 12,2 azaldığını görüyoruz. Nisan ve Mayıs dönemlerinde kısıtlamaların daha da yoğunlaştığı göz önüne alındığında, bu dönemde de daralma trendinin devamını öngörmekteyiz.
Hane halkı için çok önemli ve vazgeçilmez bir enerji kaynağı olan tüplü LPG segmetinde ise farklı bir tablo gördük. Lokantalar, kafeler ve hizmet sektörünün diğer işletmelerinin salgın önemleri çerçevesinde kapanması veya sadece paket servis ile hizmet vermesi segmentin bu alanında önemli bir daralmaya neden oldu. Bununla beraber, zamanımızın çoğunu evlerimizde geçirdiğimiz bu aylarda, evsel tüplü LPG tüketiminde doğal bir artış olduğunu gözlemledik. Mart’ta geçen yıla göre yüzde 10,8 daralmış olan pazarda, evsel tüketimdeki artış Nisan nispeten pozitif etkiledi.
“SEYAHAT KISITLAMALARININ AZALMASIYLA OTOGAZ TÜKETİMİ ARTMAYA BAŞLADI”
Seyahat kısıtlamalarının azalmasıyla otogaz tüketiminin tekrar artmaya başladığını gözlemliyoruz. Bununla beraber, hayatlarımızda aşamalı olarak normalleşme hala sürüyor. Şehirlerarası trafik eski yoğunluğuna dönene kadar otogaz pazarı da bir miktar geride kalmaya devam edecektir.
“TÜPLÜ LPG TÜKETİMİNİN NORMAL SEYRİNE DÖNÜŞÜ OTOGAZA GÖRE HIZLI OLDU”
Tüplü LPG tüketimi tarafında ise ticari işletmeler yavaş yavaş açılıyor ve bizler de evlerimizde geçirdiğimiz zamanı kademeli olarak azaltmaya, önlemlerimizi alarak, salgın öncesi hayatımıza dönmeye başladık. Bunun bir sonucu olarak da, tüplü LPG tüketiminin normal seyrine dönüşünün otogaza göre daha hızlı olduğunu görüyoruz.
Yılın kalan yarısında, her şeyin yolunda gitmesi ve salgında ikinci dalgayı yaşamamamız durumunda, sektörde normalleşme paralelinde gelişmeler bekliyoruz.
Türkiye LPG Derneği Başkanı Eyüp Aratay:
“1 HAZİRAN’DAN SONRA POZİTİF ETKİ GÖRÜLMEYE BAŞLANDI”
Ülkemizin 2018’de yaşadığı ekonomik kriz sonrası LPG sektörü, 2019 yılının ikinci yarısından itibaren satışlarında pozitif yönlü bir gelişim trendi yakalamıştı. Bu trend, bir önceki yıl satışlarıyla kıyasladığımızda 2020 yılının Ocak ve Şubat aylarında da devamlılık gösterdi.
Mart ayına geldiğimizde dünya genelinde yaşanan COVID-19 krizi ve salgınla mücadele kapsamında ülkemizde alınan önlemler ile birlikte sokağa çıkma kısıtlamaları neticesinde bizim için de yeni bir dönem başlamış oldu.
LPG sektörü de kısıtlama kararlarından ve önlemlerin tüketiciler nezdindeki etkisiyle değişen enerji tüketim profilinden etkilendi. Özetle; virüs tedbirleri kapsamındaki kısıtlamalar çerçevesinde özellikle endüstriyel ve ticari işletmeler, kafe ve restoranlar, otellerin yer aldığı HORECA sektörünün kapatılması ile satışlarda da ciddi bir düşüş yaşandı. Buna karşılık, işletmelerin kapanması ve sokağa çıkma yasakları ile birlikte vatandaşlarımızın evde vakit geçirmeye başlaması neticesinde, domestik (ev içi) dediğimiz konut tüketiminde kayda değer bir artış gözlemlenmeye başladı.
Otogaz iş kolunda ise; şehirlerarası yolculuk ve seyahat kısıtlamaları, hafta sonu sokağa çıkma yasakları ve toplumun pandemiden korunma güdüsüyle birlikte azalan hareketliliğe bağlı olarak ciddi bir düşüş izlendi.
Pandeminin LPG sektörünü en yoğun olarak etkilediği Nisan ayını değerlendirdiğimizde ise; Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK)’nın son yayınladığı Nisan rakamlarına göre tüplü iş kolunun yüzde 12 büyüdüğünü, dökme iş kolunun yüzde 32 küçüldüğünü ve otogazın da bir önceki yıla göre yüzde 36 civarında küçüldüğünü görüyoruz.
Genel bir analizle; konut tüketiminde beklenen artışın Nisan ayında yaşandığını ifade edebiliriz. Endüstriyel & ticari satışlarda, özellikle dökme iş kolundan da net anlaşılacağı üzere yüzde 30’un altında daralma mevcuttur. Aynı daralmanın otomotivde de gerçekleştiğini söyleyebiliriz.
1 Haziran itibariyle başlayan ‘Yeni Normal’ sürecinin, doğal olarak satışlarda da pozitif etkisini göstermeye başlayacağını, bu etkinin özellikle endüstriyel & ticari ve otomotiv iş kolunda da hissedileceğini öngörüyoruz.
Genel beklentimiz, ülkemizdeki enerji profilinin pandemiyle başlayan değişiminin pozitif yönlü devamlılığı halinde, bir önceki yıl ile aynı seviyelere yani eski normale ulaşacağı yönündedir.
ADER Başkanvekili Cemil Direkci:
“EKONOMİNİN ÇARKLARI DÖNMEYE BAŞLADI”
2020 yılının ilk yarısı tüm dünyada ve ülkemizde COVID 19 pandemisi sebebi ile oldukça sıkıntılı geçti. Haziran ayı ile birlikte gerek hastalığın yayılmasını engelleme maksatlı alınan tedbirlerin gevşetilmesi gerekse alınan ekonomik tedbirler sayesinde ekonominin çarkları dönmeye başladı. Haziran ayının ikinci yarısı itibarı ile aylık bazda geçen yıl ile mukayese ettiğimizde geçen senenin satış rakamlarının yakalanmaya başladığını görüyoruz.
“İNANIYORUZ Kİ; ÜLKEMİZ YAŞANAN BU KRİZDEN İLK ÇIKACAK ÜLKE OLACAKTIR”
Temmuz ayı ile birlikte geçen seneki satışlarımızın üzerine çıkmayı ve yıllık bazda geçen senenin satış rakamlarını yakalamayı hatta geçmeyi umuyoruz. İnanıyoruz ki; Ülkemiz genç nüfusu ve dinamik ekonomisi ile yaşanan bu krizden ilk çıkacak ülke olacaktır.