Enerji ticareti ve tedariki ne zaman yeşillenir?
Hidrokarbon ekonomisi bugünün ekonomisi. Gerçek. Lakin bizleri de, yeşil enerji tedarik ve ticaretini de unutmayınız. Sizler için düşük karbon ekonomisi bir fırsat. Beş yıla kalmaz zirve programında yeşillenme olacak. Bu da gerçek.
Değerli Okuyucularım,
Hidrokarbon ekonomisinde yaşıyoruz. Hidrokarbonların sağladığı refah ve konfor ile enerji tüketiyoruz. Petrol, doğal gaz, kömür kökenli kimyasallar ve bu kimyasallardan yaşamımıza ulaşan envaiçeşit ürünle yaşam akıp gidiyor. Yoksa çamaşır mandalımız dahi olamaz. Diyeceksiniz ki ahşap mandal kullanırdık. Bu mandalın da aksamı için fosil kaynak kullanımı var. Kimya endüstrisi ve enerji teknolojisi odundan başladı.
Metanol odundan elde edilen odun ruhu, asetik asit odundan elde edilen odun sirkesi idi. İlk katı yakıt odun iken, ilk baca gazı odun kökenli idi. Odun kömürü ise ilk enerji teknolojisi ürünüdür. Giderek artan biyoyakıt, biyokimyasal ve biyomalzeme üretimlerini, sözün özü biyorafinerileri, geleceğin rafinerilerini bekliyoruz. Dört farklı açıdan biyorafineri odaklı doktora tezleri yönetiyorum. Başta biyoyakıtlar olmak üzere yenilenebilir kaynaklı enerji teknolojisi için, düşük karbon ekonomisi için akademik ve sivil aktivist uğraşı veriyorum. Ancak derslerime kömür-petrol-doğal gaz anlatarak başlıyorum. Günümüzde büyük oranı doğal gaz ve/veya nafta kökenli üretilen sentez gazı olmasa on binlerce ürün kesinlikle olamaz.
Bizler enerji sektörünün Gas&Power yanındaki Green Power Dergisi gibiyiz. Sektörün yeşiliyiz. Şimdi sayfa sayımız az. Büyüyoruz. Ülkemiz enerji yelpazsesinde yeşilin artması enerji ticaret ve tedariğinde yeni oyuncu olmak, yeni avantajlar demek. Bugün enerjiyi yönetmek, hidrokarbon ekonomisini yönetmek demek. Hem bugünü hem yarını yönetmek isteyenler de giderek yeşilleniyor. Yeşillenmeli ve düşük karbon ekonomisinde ilerlemeliyiz. Enerji ticaret ve tedariği içinde de yenilenebilir kaynaklar giderek artan oranda yer alıyor ve alacak. Ne mutlu ki, henüz az da olsa menşei belli, yeşil elektrik (Yenilenebilir Kaynaktan Elektrik Üretim Belgeli Elektrik) talep edenler, enerji firmalarımızda yeşil istihdamlar hatta yeni-yeşil bölümler var. Yöneticiler geleceklerini düşünürken yeni-yenililçi-yeşil hedefleri de planlıyorlar. Gidişat böyle. Güneş ekonomisi, hidrojen ekonomisi, amonyak ekonomisi ve biyoekonomi bizleri bekliyor. Öngörüler farklı. Lakin gelecek geliyor.
KÖMÜR TEMİZ TEKNOLOJİ İLE ÜRETİLİP VERİMLİ BİR ŞEKİLDE TÜKETİLMELİ
Petrol, doğal gaz, kömür için de gerçekler belli. Petrol, doğal gaz ve kömürü mevcut en temiz teknoloji ile üretmek ve bilinen en verimli yollarla tüketme gereği biliniyor. Bilinmeli. Hidrokarbon endüstrisi hem rezervleri için hem de tüketimi için tutumlu olmak zorunda. Hidrokarbon kaynak coğrafyasının ortasındaki ve kritik günlerden geçen Türkiye’miz için hidrokarbonları, tedarik zincirini ve ticaretini yönetmek hiç kolay değil. Yakın geleceğin öznesi bir de yerli kömürümüz var.
Hiç unutmadığım iki rakam var. Yıllar önce ilk öğrendiğim enerji verisi: Petrolün dünyada 41, ülkemizde 9,3 yıl ömrü var. Bugün petrol ve doğal gaz için değişen senaryolarda sayılarımız ve gerçeklerimiz var. Bugün karbon içeren diğer kaynakları da iyi biliyoruz. Fosil kökenli atıklar var: Ömrünü tamamlamış lastikler, atık madeni yağlar, elektrikli-elektronik atıklar gibi. Yeraltında bekleyen turba, asfaltit, bitümlü şist (petrollü şeyl), petrol kumu (katranlı kum), kaya gazı (şeyl gazı), kömür gazı var. Ve de hangi nitelikte olursa olsun her bir damla ham petrolü en verimli işlemek üzere rafinasyon teknolojisi gelişimi var. Kanaatimce ham petrol, petrokimya için daha kıymetli.
Akaryakıt sektörü sıvı-gaz biyoyakıtlar ve yenilenebilir kökenli elektrik tedariği ile yeşillendikçe, satın almalar yeşillendikçe petrokimyasallara dayalı yaşam ömrü daha uzun ürünler bizlerle olacak. Petrolün karbonu egzozdaki sera gazına hızla dönüşüp iklim değişimine bugünkü kadar hızlı etki edemeyecek. Benzer şekilde doğal gaz da kimya endüstrisinin bir diğer en kıymetli hammaddesi. Etrafınıza, odanıza şöyle bakınız. Organik kimyasallar olmadan hiçbiri olamaz. Doğal gazdan sentez gazı, sentez gazından metanol elde edilerek neler neler üretiliyor. Ve bu ürünler her yerde. Meraklı okuyucularım internette “metanol ve ev” diye İngilizce arama yapsın. Ne kadar ürün var, görecek ve şaşıracaksınız. Sadece bir örnek. Türkiye de linyitten metanol ve ardından türevlerini üretmek istiyor.
Kimya endüstrisi kömürün keşfi ile odundan kömüre geçerek çoştu ve büyüdü. Sonra petrol ve doğal gaz kaynak oldu. Bugün kömürü hem enerji hem kimya sektörlerinde kullanmak devletler için stratejik bir karar. Türkiye’miz kullanmak istiyor. Bakalım kömür sektörü nasıl ilerleyecek?
Kimya Mühendisi akademisyen olarak yeşil karbon, biyokütledeki karbon benim için hammadde olsa da fosil karbon gerçeğini de biliyorum. Niçin vazgeçilmezler biliyorum. Tercihim fosil kaynak kökenli ürünlerde saklı karbon. Atmosfere salınmayan karbon. Güzelim gezegenimiz için yeraltında gömülü petrol, doğal gaz, kömür gibi, ürünlerde de gömülü karbon daha değerli. İklim değişimine direçli yerküremiz için bu tüketim daha değerli. Gayet tabi bu ürünlerin atık yönetimini mükemmel yapmak koşulu ile.
ENERJİ PİYASAMIZ GİDEREK YEŞİLLENECEK
Yeşil dünyamızda, iklim değişimine dirençli Türkiye için uğraş veren paydaşlar, ilk kez, 15 Nisan 2016 tarihinde, III.İstanbul Karbon Zirve’mizde, “Enerji piyasalarının oluşmasını ve işletilmesini sağlama” vizyonu sahibi Enerji Piyasaları İşletme A.Ş.(EPİAŞ) sunumunu dinlemiş, enerji piyasamızın gelişiminde “Beyaz Sertifika, Yeşil Sertifika” ile karbon piyasası yerini öğrenerek umut duymuştuk. Farklı alanlardaki ilgili resmi erkimiz çalışıyor. İş dünyamız mükemmel örneklerle ilerliyor. Enerji piyasamız giderek yeşillenecek.
2. Enerji Ticareti ve Tedariği Zirvesi ISTRADE 2017, konusunun lider etkinliği olarak 25-26 Mayıs 2017 tarihlerinde fosil kaynakların zirvesi olacak. “Siyah Giymiş Adamlar” konuyu masaya yatıracak. Kolay gelsin. Çünkü hidrokarbon ekonomisi bugünün ekonomisi. Gerçek. Lakin bizleri de, yeşil enerji tedarik ve ticaretini de unutmayınız. Sizler için düşük karbon ekonomisi bir fırsat. Beş yıla kalmaz zirve programında yeşillenme olacak. Bu da gerçek.
Enerjinize ve çevrenize iyi bakınız değerli okuyucularım.