‘TAŞ 2023’ün çıktıları açıklandı

T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) başkanlığında, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) koordinasyonluğunda yürütülen ve ülkemizde akıllı şebeke sistemlerine geçişin alt yapısını oluşturacak olan “Türkiye Akıllı Şebekeler 2023 Vizyon ve Strateji Belirleme Projesi – TAŞ 2023’ün çıktıları ICSG İstanbul 2018’in ilk gününde yapılan toplantıda açıklandı.

Projenin çıktılarını paylaşmak üzere düzenlenen toplantıda EPDK Eski Başkan Yardımcısı / ICSG İstanbul 2018 Yürütme Kurulu Başkanı Mehmet Ertürk, AF Consulting Türkiye Ülke Müdürü Serhat Can, EPDK Elektrik Dairesi Başkanı Hacı Ali Ulutaş, ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen ve ELDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yaşar Arslan yer aldı. Toplantı sonrasında düzenlenen ‘Akıllı Şehirler’ oturumunda ise ELDER Genel Sekreteri Uğur Yüksel, proje ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.

“Beklentimiz 5-10 yılın yol haritasının ortaya konulması yönünde”

EPDK Eski Başkan Yardımcısı / ICSG İstanbul 2018 Yürütme Kurulu Başkanı Mehmet Ertürk proje sonuçlarına göre akıllı sayaç teknolojilerinin kullanılması ile elde edilecek kazanımlara dikkat çekerek şöyle konuştu: “Akıllı sayaç teknolojilerinin kullanılması ile elde edilecek kazanımlar ve bu kazanımlar için harcanması gereken maliyetleri gözlemleyebilmek adına birçok güzel sonuç ortaya çıkardık. Mevcutta ‘Akıllı sistemler adına ne durumdayız?’ ‘Nereye gitmek istiyoruz?’ gibi konular tespit edildi ve bir boşluk analizi yaparak bizim kapatmamız gereken mesafe ve bu mesafeyi nasıl kapatabileceğimize dair tespitlerde bulunuldu. Akıllı şebekeler ve sistemlerin şebekeye entegrasyonu hizmet kalitesinin arttırılması, verimliliğin artması, elektriğin daha az kesinti ile vatandaşa sunulması adına kullanılması gereken teknikler önerildi. Bundan sonra beklentimiz bu çıktıların dikkate alınarak önümüzdeki 5-10 yılın yol haritasının ortaya konulması yönünde.”

EPDK Elektrik Piyasası Daire Başkanı Hacı Ali Ulutaş, “Çalışma tamamlandı ama önemli olan bundan sonraki kısım. Bu çalışma sadece dağıtım şirketlerine özgü bir çalışma değil. Tüm enerji piyasasında en önemli şey dağıtım sektörü. Dağıtım sektörünü ne kadar iyi işletebilirseniz piyasa da o kadar iyi işler. Bunların işleyebilmesi için dağıtım şebekesine hükmedebilmeniz lazım, şebekeyi yönetebilmeniz, ölçebilmeniz lazım. Bunun için dağıtım sistemini aynı seviyeye getirmeniz gerekecek. Bu yüzden asıl çalışma bundan sonrası için önemli” şeklinde konuştu.

“Pek çok yükümlülük ve sorumluluklar üstleneceğiz”

ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, “Yaklaşık 2 senedir üzerinde detaylı çalışılan, başta EPDK olmak üzere ELDER ve Gaz Dağıtım gruplarıyla birlikte yapılan ve sektörümüz için büyük önem arz eden projemiz, ülkemizde akıllı şebekeler vizyonunu ve temelini oturtmak açısından çok önemli. Bundan sonraki süreçte hem dağıtım şirketleri olarak hem politika belirleyici ve düzenleyici kurum olarak pek çok yükümlülük ve sorumluluklar üstleneceğiz. Tüm bu çalışmalarımızdaki en önemli amaçlarımızdan biri nihai kullanıcı olan vatandaşlarımızın maksimum memnuniyetini sağlayabilmek. Bu tür rasyonel verilerin doğru kullanımı ve bunun sahaya indirgenmesi ile birlikte vatandaşın mümkün olan en üst seviyede memnuniyetini sağlayabileceğiz. Umarım bundan sonraki çalışmaları da en son noktaya kadar başarıyla götürüp sonlandırırız” dedi.

“EPDK’nın geçtiğimiz 10 yıllık süreci çok iyi değerlendirdiğini düşünüyorum”

ELDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve GAZBİR Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Arslan, “EPDK’nın geçtiğimiz 10 yıllık süreci çok iyi değerlendirdiğini düşünüyorum. Teknoloji çok hızlı tüketilen ve kenara atılan bir konu… Bu durumu yaşadığınız zaman çöpe attığınız paralarla birlikte hiç kullanamadığınız teknolojiler de söz konusu oluyor. Türkiye’de yıllarca SCADA projeleri yapıldı ve tamamlanamadan yeni teknolojiler çıktığı için eskiler çöpe atıldı. Bu yaptığımız çalışma ve devamı bu nedenle çok büyük önem arz ediyor. Bizim gibi enerjide dışa bağımlı ülkeler açısından yapacağımız katkılar çok önemli… Bir de biz şu anda sert kışlar yaşamıyoruz; yaşadığımızda bu enerjiyi bulamayacağız. Bu nedenle kuracağımız akıllı sistemlerle, akıllı sayaçlarla bu sorunu çözmemiz gerekecek. Buna uygun teknoloji seçimi ve geliştirilmesi yönünde çalışmalar yürütülüyor” ifadelerini kullandı.

“Maliyetler çok hızlı düştüğü için bize fırsat açıyor”

Toplantı sonrası ICSG 2018 kapsamında düzenlenen Akıllı Şebekelerin Geleceği oturumunda TAŞ 2023 ile ilgili değerlendirmelerde bulunan ELDER Genel Sekreteri Uğur Yüksel, “Bir defa akıllı şebekeler göründüğü gibi korkulacak bir şey değil. Şebeke yönetimi ile ilgili çözümler 1970’ten bu yana hayatta. Varlık Yönetimi, Coğrafi Bilgi Sistemleri Yönetimi, Kesinti Sistemleri Yönetimlerinde gecikmeler yaşandı ancak bu gecikmeler bize daha düşük maliyetli entegre çözümler sunabilme fırsatını verdi. Dağıtım sektörü olarak bizim dünyamız bilişim dünyasına göre biraz farklı. İş yapış süreçleri ve insan kaynakları açısından katlandığımız ilave maliyetler, ABD ve Almanya’nın katlandığı maliyetlerden daha düşük seviyelerde kalıyor. Depolama ve dağıtık üretimde yakalayabileceğimiz bir tren var. Hem dağıtım şirketleri, hem de regülatör olarak bu fırsatı yakalayabiliriz. Çatı tipi ile ilgili düzenlemeler, elektrikli araç rakamları ve yenilebilir sistemlerin bunlara entegrasyonundaki fırsat ve zorluklar bizi çözümleri hayata geçirmek için ileriye doğru itiyor” dedi.

Yüksel sözlerine şöyle devam etti: “Sayaç odaklı çözümler kadar piyasa odaklı çözümlerdeki faydalar da maliyet analizlerini çok ciddi şekilde etkiliyor. Son 5 yılda başta sayaç birim maliyetleri olmak üzere sayacın yaratacağı faydalardan ziyade düşen maliyetlerden dolayı akıllı şebekelere teşvik eden hususlar var. Maliyetler çok hızlı düştüğü için bize fırsat açıyor. Aynı çatı tipi güneşte olduğu gibi. Biz enerjinin yüzde 30’unu ulaşım, yüzde 30’unu ısıtmada kullanıyoruz. Binalarda ve araçlarda kullandığımız bu enerjinin tamamı fosil kaynaklı. Ulaşım ve binaların ısıtma ve soğutmasında yenilenebilir sistemlerden üretilecek elektriği kullanmak birden fazla faydaya yol açabilir. Bunları yaygınlaştırma konusunda adım atmalıyız. Akıllı şebekeler yol haritasının bize çizeceği hedef ülkenin kullandığı enerjinin dışa bağımlılığını ve karbon salımını azaltmak olmalı.”

Yüksel, “Dijitalleşmede 3 husus var. Veri, sayısal veri: bunu olabildiğince çok hızlı üretiyoruz. Sayısal veriden bahsettiğimizde ve bunu elektrik şebekelerine indirgediğimizde karşımıza SCADA sistemi gibi birçok sistem çıkıyor. İkincisi verinin analizi ve üçüncüsü karar vericiler arası aktarımı sağlamaktır. Biz, bu üçü arasında analitiğe odaklanmalıyız. Dağıtım şirketleri özelinde değil, tüm şirketler bazında veri analitiğini birinci öncelik haline getirmeliyiz. Kaynakların önemli kısmını bu analitiği yapmaya ve katma değer yaratmaya ayırmalıyız. Bunun yanında siber güvenlik de geleceğin dünyasında yer alacak en önemli konulardan biri. Siber güvenlik açıklarını ortadan kaldırmak için yerli çözümlerle çalışmalıyız. Adım atmamız gereken konu başlıklarına doğru öncelikler vermeli, kaynakları buralara tahsis etmeliyiz. İçeride üretme yetkinliği kazandığımızda bunu geliştirmenin çok daha kolay olacağına inanıyorum” şeklinde konuştu.

“Olgunluk modeli oluşturduk”

AF Consulting Türkiye Ülke Müdürü Serhat Can, “Şu anda bütün dünya ve bizler bir paradigma değişimle karşı karşıyayız. Çatı tipi güneş enerjisi, tüketicinin piyasaya katılımı gibi bundan 5-10 yıl önce gündemimizde olmayan konuların işin içine gireceği bir sistemin nasıl kurulabileceğini gözlemlemeye çalışıyoruz. Dağıtım şirketlerinin bu durumunu tespit ettik, bir olgunluk modeli oluşturduk. Dağıtım şirketlerine 2020 sonuna kadar da şirketlerin kendi şartlarına uygun özgün birer yol haritası çıkarmalarını öneriyoruz” diye konuştu.