Asya kaynaklı talep küresel gaz piyasasındaki büyümeyi destekleyecek

 

IEA, yıllık piyasa raporu olan Gas 2019’u yayınladı. Raporda, küresel gaz talebinin önümüzdeki 5 yılda artmaya devam edeceği ve Asya kaynaklı talebin küresel gaz piyasasındaki büyümeyi destekleyeceği belirtildi.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayınlanan yıllık piyasa raporu ‘Gas 2019’a göre küresel gaz talebi önümüzdeki 5 yılda artmaya devam edecek. Hızla büyüyen Asya ekonomilerindeki güçlü talep artışı ve uluslararası gaz ticaretinin gelişmeye devam etmesi küresel talep artışının temel destekleyicileri olacak.

Rapora göre gaz talebi 2018 yılında yüzde 4,6 artarak 2010’dan bu yana en hızlı yıllık büyüme oranını yakalarken gaz dünya genelindeki birincil enerji tüketimindeki artışın yüzde 45’ini oluşturdu. ABD ve Çin bu artışa katkı veren 2 ana motor olurken ekonomik büyüme ve kömürden gaza geçiş bu artışta etkili olan faktörler oldu.

GAZ TÜKETİMİ 2024’E KADAR YILDA ORTALAMA YÜZDE 1,6 ARTACAK

Doğal gaz tüketimindeki artışın önümüzdeki yıllarda artmaya devam etmesi beklenirken, 2024 yılına kadar yıllık ortalama tüketim artışının yüzde 1,6 olması ve 2017 öncesi trende dönmesi bekleniyor. Öte yandan 2018 yılında görülen güçlü talep artışının ise global ekonomik büyümedeki yavaşlama, kömürden gaza geçişteki yavaşlama ve kuzey yarım kürede mevsim normalleri ortalamasına dönen hava sıcaklıkları dolayısıyla önümüzdeki yıllarda görülmesi beklenmiyor. 2024’te global gaz tüketiminin yüzde yaklaşık yüzde 10 artarak 4,3 trilyon metreküpe çıkacağı tahmin ediliyor.

Sanayi, gaz talep artışının ana itici gücü olmaya devam ederken hem yakıt hem de hammadde olarak doğal gazın endüstriyel kullanımı yıllık ortalama yüzde 3 artarken 2024’e kadar tüketim artışının yüzde 46’sını oluşturacak. Yenilenebilir enerji ve kömür kaynaklı rekabet nedeniyle elektrik üretiminde gazın daha yavaş bir büyüme göstermesi beklenmekle birlikte 2024 yılına kadar yaklaşık yüzde 40’lık payı ile talebin büyük bölümünü oluşturacak.

Raporda yer alan tahminlere göre 2024’e kadar gaz tüketimi tüm bölgelerde artmaya devam ederken, Çin ve gaz üreticisi ülkeler tüketim artışında başı çeken ülkeler olacak. Çin hükümetinin ülkedeki hava kalitesini iyileştirme hedefinin etkisiyle 2024’e kadar küresel gaz talep büyümesinin yüzde 40’ını Çin’in oluşturması bekleniyor. ABD, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgeleri geri kalan talep artışının büyük bölümünü oluştururken sanayi uygulamaları ile elektrik üretiminde gaz tüketimini teşvik eden bol ve rekabetçi kaynaklara erişimleri buradaki tüketim artışını teşvik eden faktörler olacak.

Kömür ve nükleer santrallerin kapanması Avrupa’da gaz talebine pozitif katkı sağlarken yenilenebilir enerji kaynaklarındaki artış ve binaların ısıtılmasında gaz tüketiminin azalması ise gaz talep artışını sınırlandıran etkenler olacak.

Çin’in 2017’de yüzde 14,5 ve 2018’de yüzde 18,1 artan hızlı doğal gaz talep artışının düşük ekonomik büyümenin de etkisiyle yavaşlaması 2024’e kadar yıllık ortalama büyümenin yüzde 8’e ineceği öngörülüyor.

ABD KÜRESEL GAZ ÜRETİMİ VE İHRACATINA LİDERLİK EDECEK

ABD’nin 2018’de yüzde 11,5 artan doğal gaz üretimi ülkede 1951’den bu yana görülen yüksek artış olurken aynı zamanda ABD’yi küresel gaz üretim artışına en yüksek katkıyı sağlayan ülke haline getirdi. Çin, Avustralya, Rusya ve İran gibi diğer önemli üreticiler de rekor gaz üretimleri gerçekleştirdi. Mısır ve Arjantin 2018’de üretimdeki güçlü toparlanma ile iç talep ile arz arasındaki boşluğu daraltan ülkeler oldu.

ABD’de kaya gazında üretim artışının devam etmesi ve ABD’nin küresel gaz arzındaki büyümeye öncülük etmesi bekleniyor. ABD’nin yıllık gaz üretiminin 2024’e kadar 1 trilyon metreküpe ulaşacağı tahmin ediliyor.

ABD LNG’si uluslararası gaz ticaretine en büyük katkıyı sağlayan kaynak olmaya devam edecek. Çin, İran ve Mısır gibi önemli üreticilerin artan gaz üretiminin asıl amacı artan iç tüketimin karşılanması olacak. ABD, Avustralya ve Rusya 2024’e kadar artacak gaz ihracatının ana ihracat kaynakları olacak.

BÖLGESEL GAZ FİYATLARI BİRBİRİNİ YAKINSAYACAK

Raporda yer alan değerlendirmelere göre ana bölgelerdeki gaz fiyatlarının birbirine yakınsadığı görülüyor. Bölgesel fiyat farklılıklarının 2018’in son çeyreğinden itibaren(özellikle Asya ve Avrupa arasında) iyi tedarik sağlanan pazarlar sayesinde keskin bir şekilde azaldığı görülüyor. Ancak Asya spot piyasası ise güçlü mevsimsel talep değişimleri dolayısıyla fiyat dalgalanmalarıyla karşı karşıya. LNG ticaretindeki büyümenin daha büyük fiyat yakınsamalarına yol açması olası öngörülüyor.

KÜRESEL GAZ TİCARETİNDE BÜYÜME LNG KAYNAKLI OLACAK

Uluslararası gaz ticaret hacmindeki büyümeye en büyük katkıyı ABD LNG İhracatının vermesi bekleniyor. Katar’ın doğrulanan yatırım kararlarının yokluğunda ABD 2024’te 113 milyar metreküp ile dünyanın en büyük LNG ihracatçısı olacak. Avustralya ve Rusya’nın LNG ihracat altyapısındaki büyümeyle birlikte ABD’deki yeni kapasitenin, ilave LNG ihracatının yüzde 90’ını oluşturacağı tahmin ediliyor.

Çin’in 2022’de dünyanın en büyük boru gazı ithalatçısı, 2024’de ise dünyanın en büyük LNG ithalatçısı olması bekleniyor. Güçlü seyreden yatırımlara rağmen Çin’in ülke içi gaz üretimi artan talebi karşılamakta yetersiz kalacak. Rusya ve Orta Asya’dan gelen boru hatlarındaki kapasite artışlarıyla birlikte boru hattı ithalatının 2024’e kadar yıllık 100 milyar metreküpe, LNG ithalatının ise 109 milyar metreküpe ulaşması bekleniyor.

Gelişmekte olan diğer Asya piyasalarındaki tüketim artışı da LNG ticaret hacmindeki büyümeye katkıda bulunacak. Bu ülkelerin LNG ithalatının artmasındaki temel nedenler ise yurtiçi üretimdeki düşük artış ve bölgesel boru hattı ağlarının bulunmaması. Bölgedeki LNG ithalatının 2018-2024 arasındaki dönemde yıllık 81 milyar metreküpten 155 milyar metreküpe yani yaklaşık 2 katına çıkması bekleniyor.

Avrupa’da gaz arzındaki açığın ise düşen kıta içi üretimin etkisiyle artması bekleniyor. Hollanda’nın Groningen sahasının kapanması ve Kuzey Denizi’ndeki rezervlerin tükenmesinin yılda yaklaşık 50 milyar metreküplük ilave gaz açığına yol açacağı tahmin ediliyor. Oluşacak bu açığın ise geleneksel ve yeni kaynaklardan sağlanacak LNG ve boru hattı ithalatı ile kapatılması bekleniyor.

LNG’DE DAHA ÇOK YATIRIMA İHTİYAÇ VAR

LNG ihracat projelerine yapılan yatırımların son birkaç yılda yaşanan düşüşün ardından 2018’de toparlandığı görülüyor. 2020 yılı sonrası kapasite marjlarındaki daralmanın piyasanın sıkıştırması ihtimaline karşı daha fazla sıvılaştırma yatırımına ihtiyaç duyulacak. 2019 yılında, yıllık ihracat 150 milyar metreküp arttırabilecek birçok projenin nihai yatırım kararının açıklanması bekleniyor. Bu projeler, ABD’de ikinci bir proje dalgası, Katar’ın kapasite artışı ile Rusya ve Mozambik’teki yeni projeler olacak.