“Ar-Ge faaliyetleri amaç değil araç olarak görülmeli”
Sibel ACAR/ANKARA
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez, 3. Enerjide Ar-Ge Çalıştayında yaptığı konuşmasında, “Devlet destek veriyorsa Ar-Ge yapılır mantığı artık değişmeli. Ar-Ge’yi bir amaç olarak değil kurumların hizmet kalitesini arttıracak bir araç olarak görürsek ilerleyebiliriz. Kamu olarak Ar-Ge yapanları daima destekleyeceğiz” dedi.
ELDER ve GAZBİR tarafından düzenlenen“3. Enerjide Ar-Ge Çalıştayı” Türkiye’deki üniversiteleri, teknokentleri ve Ar-Ge şirketlerini elektrik ve doğalgaz dağıtım şirketleriyle buluşturdu.
Açılış konuşmalarıyla başlayan çalıştaya Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez, EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, GAZBİR Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Arslan’ın yanı sıra kamu ve özel sektör temsilcileri katıldı.
“TEŞVİKLERİN YENİDEN İNCELENMESİ GEREKİYOR”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez açılış konuşmasında her sektörün yapabileceği bir Ar-Ge çalışması olduğunun vurgusunu yaparak, Ar-Ge faaliyetlerinin araç olarak görülmesini istedi. Dönmez; “Türkiye’de Ar-Ge teşviklerinin yeniden incelenmesi gerekiyor. İşin başında o işi ticaretleştirebilecek ürün ve hizmetle yola çıkmak gerekiyor. Bu açıdan gaz ve elektrik dağıtım sektörleri her vatandaşımıza dokunacak hizmet sunuyor. Burada yapılacak Ar-Ge faaliyetlerinin müşteriye direkt temas edebilmesi oldukça önemli. Devlet destek veriyorsa Ar-Ge yapılır mantığı artık değişmeli. Ar-Ge’yi bir amaç olarak değil kurumların hizmet kalitesini arttıracak bir araç olarak görürsek ilerleyebiliriz. Kamu olarak Ar-Ge yapanları daima destekleyeceğiz” diye konuştu.
AR-GE ÇALIŞMALARINDA ÜNİVERSİTE İŞ BİRLİĞİ
Ar-Ge çalışmalarında üniversitelerin önemli bir yeri olduğunun altını çizen Dönmez konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: “Ar-Ge büyük bir ekosistem ve üniversiteler önemli bir ayağı. Bu sebeple bizler de üniversitelerde Ar-Ge alanında neler yapıldığı ile ilgili çalışmalar gerçekleştirdik. Ankara üniversitelerinin devlet yardımları anlamında başta Kalkınma Bakanlığı olmak üzere büyük destekler aldıklarını gördük. İzmir ve İstanbul üniversitelerinin de en fazla proje sayısına sahip üniversiteler arasında yer aldığını öğrendik. Üniversitelerde en çok odaklanılan konunun güneş ve rüzgar olduğuna şahit olduk. Bu kaynakların ardından verimlilik alanında da birçok üniversitenin çalıştığını, daha sonra pil ve elektrikli araçlar ile ilgili konulara önem verildiğini gözlemledik. Yani üniversitelerimiz sıfır emisyonlu Ar-Ge’ler yapıyor. Bizim yaptığımız ankette 244 milyon TL’lik bir harcama incelenmiş durumda. Üniversiteler özelinde tam olarak ayrıştırılamasa da en çok harcama 80 milyon TL üzerinde bir Ar-Ge harcaması ile güneşte yapılmış. Güneşte teknik, fizik alanında da hatırı sayılır bir Ar-Ge tecrübesi oluşmuş. Rüzgarda 40 milyon TL civarında Ar-Ge yapılmış. Pil teknolojilerinde de elektrikli araçları da dahil edersek, 30 milyon TL civarında bir harcama gözüküyor.”
“AR-GE ALANINDA YAPILAN HER HARCAMAYI TÜRKİYE’NİN GELECEĞİNE YAPILAN YATIRIM OLARAK GÖRÜYORUZ “
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz artık hiçbir ulusal ekonomi ve ticari işletmenin; gelişmesini tesadüflere bırakamayacak durumda olmadığını söyleyerek konuşmasına başladı. Yılmaz; “Bu yüzden ülkeler ve işletmeler mali olanakları ölçüsünde araştırma ve geliştirme fonksiyonuna gereken önemi vermek zorundadır” dedi.
Kriz dönemlerinde bile gelişmiş ülkelerin Ar-Ge alanında yapılan yatırımlarını korumaya çalıştığını ifade eden Yılmaz ; “Çünkü teknolojinin transfer yoluyla temin edilmesi kısa vadede teknolojik ilerlemeye katkıda bulunsa da, uzun vadede etkileri oldukça düşüktür. Uzun vadede teknolojik olarak ilerlemenin en etkili yolu, teknolojinin üretilmesidir. Ar -Ge çalışmaları, oldukça kapsamlı ve maliyetli olmasının yanı sıra, getirisinin uzun vadede olması nedeniyle, işletmeler açısından riskler içermektedir. Bu riskleri en aza indirerek Ar-Ge’den etkili bir şekilde faydalanmak, faaliyetlerin sistematik bir çerçevede yürütülmesine ve Ar – Ge performans ölçümlerinin yapılmasına bağlıdır. Ar- Ge çalışmalarından ödün vermeyen ülkelerin refah seviyesinde yaşanan artış da; bu alanda yapılan yatırımların israf değil, ülke ekonomilerine değer katan faaliyetler olduğunu ispatlıyor. Bu yüzden Ar-Ge faaliyetlerinden taviz vermek özellikle de enerji sektörümüz için gerçekçi bir yaklaşım değildir. Kurum olarak Ar-Ge alanında atılan her adımı, yapılan her harcamayı Türkiye’nin geleceğine yapılan yatırım olarak görüyoruz. Özellikle elektrik ve doğal gaz sektörlerimizdeki mevcut sorunların çözümü, yeni teknolojilerin kullanılmasını ve tabi üretilmesini gerektiriyor. Bu yüzden EPDK olarak enerji sektöründe faaliyet gösteren şirketlerimiz bünyesinde Ar-Ge kültürünün oluşmasına büyük önem veriyoruz” ifadelerini kullandı.
“TAVİZ VERİLMESİN”
“Biz EPDK olarak Ar-Ge alanında üzerimize düşen ne varsa yapmaya devam edeceğiz. Yeter ki sektörümüz de bu konuda gerekli adımları atsın” diyerek katılımcılara seslenen Başkan Yılmaz, tüketici memnuniyetini hedefleyen, kaliteli hizmet arayışının vazgeçilmezi olan Ar-Ge faaliyetlerinden taviz verilmemesini istedi.
“TOPLAM AR-GE HARCAMASI 120 MİLYON TL’Yİ BULDU”
ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen; “Hızla değişen teknoloji, sosyo-ekonomik yapının da tetiklediği nedenler ile vatandaşın ihtiyaç ve beklentileri her geçen gün farklılaşıyor. Biz, insanımız için çok büyük önem arz eden bir sektörde hizmet sunuyoruz. İstisnasız her hanede kullanılan, kısa süreli kesintisine dahi tahammül edilemeyen, yokluğunda günlük hayatın adeta sekteye uğrayacağı bu hizmet ile toplumsal bir fayda sağlıyoruz. Ülkemizde yaşayan herkes bizim kullanıcımız ve sunduğumuz hizmetin onlar için öneminin farkındayız” dedi.
Bu sebeple Ar-Ge faaliyetlerinin önemli olduğunun altını çizen Çeçen konuyla ilgili şunları söyledi: “Elektrik dağıtım sektöründe 2011 yılından bugüne kadar 369 Ar-Ge projesi başvurusu yapılmış, 137 proje kabul edilmiş ve 32 proje de tamamlanmıştır. Toplam Ar-Ge harcaması 120 Milyon TL’yi bulmuştur. Ayrıca, bu dönem teknoloji yatırımlarına yaklaşık 2 Milyar TL’lik bir kaynak ayırdık. Coğrafi bilgi sistemi, scada sistemleri, bütün bu kurulan sistemlerin güvenlik sistemleri, akıllı şebeke yatırımlarımızın hepsi teknoloji yatırımlarımız arasında yer alıyor. 2016 – 2020 yıllarını kapsayan 3. tarife döneminde elektrik dağıtım sektörü olarak 20 Milyar TL’ ye yakın yatırım yapmaktayız. Bunun 203 Milyon TL’ sini Ar-Ge yatırımları oluşturmaktadır. Bugün geldiğimiz noktada iki yılda bu yatırımların yüzde 50’sini gerçekleştirdiğimizi söylemek isterim. Tüm bu yatırımlarımızı ülkemize sunduğumuz ekonomik faydalar arasında sayabiliriz.”
ARSLAN’DAN AR-GE ÇALIŞMALARINDA BÜTÜNLÜK VURGUSU
GAZBİR Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Arslan doğal gazdaki Ar-Ge bütçelerinin düşük olduğunu ifade eden bir konuşma gerçekleştirdi. Arslan; “2018 yılı için 12 Milyon TL’lik bir bütçe söz konusu. Bunu 72 adet dağıtım şirketine böldüğünüzde bütçe olarak düşük bir rakam ortaya çıkıyor. Bu rakamlar Ar-Ge çalışmalarında sıkıntı yaratıyor. Bu yüzden bu bütçeleri birleştirip aktifleştirmemiz gerekiyor. Bu projeleri bütün olarak yapmak sektöre de fayda sağlayacaktır. İnovasyonu da bir Ar-Ge faaliyeti olarak almamız ve algılamamız gerekiyor. Yenilenebilir Enerjide 2023 hedeflerinde tasarruf hedeflerini yakalayabilmemiz için inovasyona ihtiyaç var” dedi.