Nükleer Tesislerde Radyasyondan Korunma Yönetmeliği yürürlükte
Türkiye’de kurulacak nükleer tesislerin güvenli şekilde çalışmasında, çalışan, halk ve çevrenin radyasyondan korunmasında sorumluluk, tesisi kuran şirkete ait olacak. Bu sorumluluk hiçbir koşulda devredilemeyecek.
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun (TAEK) Nükleer Tesislerde Radyasyondan Korunma Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, nükleer tesislerin ömrü boyunca radyasyona maruz kalma riskini artırabilecek faaliyetlerin güvenli bir şekilde yerine getirilmesi ile çalışan, halk ve çevrenin radyasyondan korunmasında asıl sorumluluk, TAEK tarafından yetkilendirilerek tesisi kuran şirkete ait olacak ve bu sorumluluk hiçbir koşulda devredilemeyecek.
Söz konusu şirketlerin, işletmeden çıkarma da dahil olmak üzere nükleer tesisin ömrü boyunca mevcut ve gelecek nesillerin radyasyondan korunmasının sağlanması, buna ilişkin sorumlulukların yerine getirilmesi ve gerekli önlemlerin alınması için idari, mali ve teknik yapılanmayı oluşturması gerekecek.
Ayrıca, tesise verilen lisansın iptali, askıya alınması veya geçerlilik süresinin dolması, şirketlerin sorumluluklarını ortadan kaldırmayacak.
Radyolojik izleme programı hazırlanacak
Nükleer tesisten kaynaklanabilecek tüm ışınlanmaların neden olabileceği kişisel dozların büyüklüğü ve radyasyona maruz kalabilecek kişilerin sayısı ile ekonomik ve sosyal faktörleri göz önünde bulundurmakla sorumlu olacak şirketler, mümkün olan en düşük doz alınacak şekilde, çalışan, stajyer ve halk için mümkün ve makul olan en iyi yöntemleri kullanarak optimum korunmayı sağlayacak.
İşletme koşulları ve kazalar sırasında halkın alabileceği dozu yeterli seviyede ve hızlı bir şekilde değerlendirmek için çevresel radyolojik izleme programını hazırlayacak ve inşaat lisansı başvurusu sırasında TAEK’e sunacak.
TAEK tarafından uygunluğu değerlendirilecek program, nükleer tesisin işletmeye alınmasından yaklaşık 2 yıl önce uygulanmaya başlanacak.
Kaza analizleri yapılacak
Nükleer tesislerin lisanslama ve periyodik güvenlik değerlendirmeleri sırasında şirket tarafından tasarıma esas kazalar ile tasarım ötesi kaza durumlarının radyolojik analizleri yapılacak.
Acil durumlara hazırlık açısından, şirket tarafından kullanılmak üzere, ısıl gücü 2 megavat-termalden büyük olan reaktörlerde ve tesis dışına yayılarak koruyucu eylemlerin gerçekleştirilmesini gerektiren dozlara yol açabilecek diğer nükleer tesislerde gerçekleşebilecek kazaların radyolojik sonuçlarını tahmin eden karar destek sistemi model ve yazılımları tesislerde bulunacak.
Bu model ve yazılımların nükleer tesis işletmeye alınmadan önce, gerçekleşebilecek ve çevreye radyasyon salımına neden olabilecek kaza senaryoları için denenmiş olacak. Acil durum tatbikatlarıyla model ve yazılımların sonuçlarının kullanılabilirliği test edilecek.
AA