Elektrikte 2017 yılı piyasa gelişim raporu açıklandı

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik piyasası 2017 yılı piyasa gelişim raporu yayınlandı.

Raporda, 2017 yılında lisanslı kurulu güç geçen yıla oranla yüzde 5,16 artarak 81 bin 563,32 MW oldu. Yenilenebilir enerji kaynaklarının (hidrolik dahil) toplam kurulu güç içerisindeki payı 2016 yılında yüzde 43,32 iken 2017 yılında yüzde 43,26 olduğu görüldü. Toplam termik kurulu gücün oranı ise 2016 yılında yüzde 56,68 iken yüzde 56,74 olarak gerçekleşti. Puant talep ise yüzde 6,54 artarak 47 bin 659,65 MW değerine ulaştı.

2017 yılında lisanslı elektrik üretim miktarı, 2016 yılına göre yüzde 7,34 artarak 292 bin 574,58 GWh oldu.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının (hidrolik dahil) toplam elektrik üretimi içerisindeki payı 2016 yılında yüzde 32,73 iken 2017 yılında yüzde 28,80 dolaylarında seyretti. Toplam termik kurulu gücün oranı ise 2016 yılında yüzde 67,27 iken yüzde 71,20 olarak gerçekleşti. Tüketim miktarı ise 2016 yılına göre yüzde 5,22 artarak 292 bin 3,54 GWh’a ulaştı.

Lisanssız üretim

2017 yılında lisanssız kurulu güç geçen yıla oranla yüzde 202,74 artarak 3 bin 173,32 MW olmuştur. Bu miktarın yüzde 93,87’si güneş (fotovoltaik) enerjisinden elde edildi.

2017 yılında lisanssız üretim miktarı 2016 yılına göre yüzde 166,42 artarak 3 bin 31,50 GWh oldu. Bu miktarın yüzde 93,57’si güneş (fotovoltaik) enerjisinden elde edildi.

Faturalanan tüketim

Raporda, 2017 yılında faturalanan elektrik tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 6,30 artarak 225,71 TWh oldu. Bu miktarın 54,18 TWh’lik kısmı iletim gerilim seviyesinden bağlı tüketicilere, geri kalan 171,53 TWh’lik kısmı ise dağıtım gerilim seviyesinden bağlı tüketicilere satıldı.

Ayrıca, 225,71 TWh’lik tüketimin 125,26 TWh’lik kısmı serbest tüketicilerin, 100,45 TWh’lik kısmı ise serbest tüketici olmayan tüketicilerin tüketimi olarak gerçekleşti.

İthalat ve ihracat

2017 yılında elektrik ithalatı geçen yıla göre yüzde 57,36 azalarak 2,73 TWh olarak gerçekleşti.
Elektrik ihracatı ise geçen yıla göre yüzde 128,84 artarak 3,30 TWh oldu.

GÖP ve DGP

Raporda, 2017 yılında ağırlıklı ortalama Piyasa Takas Fiyatı (PTF) 2016 yılına kıyasla yüzde 13,35 artarak 168,12 TL/MWh seviyelerine yükseldi.

En yüksek PTF değeri 967,15 TL/MWh (11 Eylül 2017 tarihinde saat 14:00) ve en düşük PTF değeri ise 1,04 TL/MWh olarak 1 Ocak 2017 tarihinde gerçekleşti.

2017 yılında ortalama Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) 2016 yılına göre yüzde 17,87 artarak 164,78 TL/MWh oldu.
En yüksek SMF değeri 11 Eylül 2017 tarihinde saat 14:00’te 400,00 TL/MWh olarak, en düşük SMF değeri ise toplam 5 saat için 0 TL/MWh olarak gerçekleşti.

2017 yılında DGP’de verilen talimatlar nedeniyle elektrik piyasasında 884,16 milyon TL ek maliyet oluştu.

YEKDEM

2017 yılında YEK Destekleme Mekanizmasından (YEKDEM) faydalanan lisanslı katılımcı sayısı 647’ya ulaşıp bu katılımcıların kurulu gücü 17 bin 400 MW oldu.

2017 yılında YEKDEM katılımcılarının üretimleri, 2016 yılına kıyasla yüzde 10,18 artarak 50,5 TWh olarak gerçekleşti. Bu miktarın yüzde 48,35’i hidroelektrikten, yüzde 33,20’si rüzgardan elde edildi.

2017 yılında YEKDEM ortalama fiyatı 2016 yılına kıyasla yüzde 16,59 artışla 274,7 TL/MWh oldu.
2017 yılında YEKDEM ek maliyeti, faturalanan birim enerji miktarı başına YEKDEM kullanıcılarına ağırlıklı ortalama PTF’ye ilaveten ödenen tutar, geçen yıla kıyasla yüzde 26,62 artarak 23,84 TL/ MWh olarak gerçekleşti.

Raporda, 2017 yılı için serbest tüketici limiti 2 bin 400 kWh olarak belirlenip, bu limite karşılık gelen talep tarafında teorik piyasa açıklık oranı yüzde 90 olarak hesaplandı. Serbest tüketicilerin 2017 yılı tüketimi 125,26 TWh olarak gerçekleşti. Fiili piyasa açıklığı 2016 yılında yüzde 61,8 iken 2017 yılında bu oran yüzde 55,5’e geriledi. 2017 yılı sonunda serbest tüketici sayısı 4 milyon 579 bine ulaştı. Bu sayı toplam tüketici sayısının yüzde 10,77’sine karşılık geliyor.

İletim

2017 yılı sonu itibariyle iletim sisteminde 1 bin 234 adet trafo merkezi, 193 bin 961 MVA kapasiteli 2 bin 164 adet trafo bulunuyor. 2017 yılı sonu itibariyle iletim hatlarının uzunluğu 66 bin 285 km olduğu belirlendi. 2017 yılında iletim şirketi tarafından 2,6 milyar TL yatırım yapıldı. 2017 yılında iletim sistemi kayıp oranı ise yüzde 2,09 olarak gerçekleşti.

Dağıtım

Raporda, 2017 yılı sonu itibariyle dağıtım sistemini kullanan tüketici sayısı 42,51 milyon oldu. En yüksek tüketici sayısına sahip bölgeler 5.4 milyon ile Boğaziçi, 4.21 milyon ile Başkent dağıtım bölgeleri olduğu kaydedildi.
2017 yılı sonu itibariyle dağıtım şirketlerinin bölgelerindeki toplam faturalanan tüketim miktarı 171,53 TWh olarak gerçekleşti. En yüksek tüketim miktarına sahip bölgeler 24,84 TWh ile Boğaziçi, 15,23 TWh ile Toroslar dağıtım bölgeleri oldu.

En yüksek kayıp oranları yüzde 64,82 ile Dicle, yüzde 53,30 ile Vangölü ve yüzde 24,55 ile Aras bölgelerinde gerçekleşti.

En düşük kayıp oranları yüzde 4,14 ile Uludağ, yüzde 5,09 ile Trakya, yüzde 5,26 ile ADM dağıtım bölgelerinde kaydedildi.

2017 yılı sonu itibariyle elektrik dağıtım sektöründe 55 bin 199 kişi istihdam edildi. Bunlardan 16 bin 100 adedi dağıtım şirketi kadrolu personeli olarak, 39 bin 99 adedi de taşeron firma personeli olarak görev yapıyor.

2017 yılı sonu itibariyle dağıtım sisteminde 154 bin 319 MVA gücünde 450 bin 827 adet trafo bulunuyor.

2017 yılı sonu itibariyle dağıtım hatlarının uzunluğu 1 milyon 128 bin 550 km olduğu belirtildi. Bu rakamın 935 bin 522 km’sini havai hatlar, 193 bin 28 km’sini de yeraltı hatları oluşturuyor.

2017 yılında dağıtım şirketleri tarafından cari fiyatlarla 5,93 milyar TL yatırım yapıldı. En yüksek yatırım harcaması 703,67 milyon TL ile Toroslar ve 606,59 milyon TL ile Başkent bölgelerinde gerçekleşti.