1 YILDA 5 MİLYAR TL

ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, 2017 yılı yatırım yükümlülüklerinin 4 milyar TL olmasına rağmen gerçekleşen yatırım tutarının 5 milyar TL’ye ulaşmasını beklediklerini ve elektrik dağıtım sektörünün en büyük yatırım gerçekleştirilen sektör olma özelliğini devam ettirdiğini söyledi.

3 BİN 500 YENİ ARIZA ONARIM VE BAKIM PERSONELİ İŞE ALINDI

Kesinti sayısı ve sürelerini azaltmak için son bir sene içinde 3 bin 500 yeni arıza onarım ve bakım (AOB) personeli işe aldıklarına dikkat Serhat Çeçen, “Yine arızalardan daha hızlı haberdar olmak, tüketicilerin bize daha kolay ulaşmasını sağlamak için son teknoloji 9 çağrı merkezi kurarken çağrı merkezlerinde çalışan personel sayımızı da yüzde 173 artırdık” dedi.

ÖNCELİĞİMİZ MÜŞTERİ MEMNUNİYETİNİ ARTTIRMAK

Elektrik dağıtım hizmetinden duyulan memnuniyeti artırmanın en öncelikli konularının başında geldiğini söyleyen Çeçen, “Bunun için her anlamda üzerimize düşen görevleri yerine getirmeye hassasiyet gösteriyoruz. Elektrik şebekesi Türkiye’nin sahip olduğu en geniş kapsamlı şebeke durumunda. Şebekemizin ortalama yaşı 30’un üzerinde ve bunların yenilenmesi gerekiyor” diye konuştu.

 

HABERİN TAMAMI 

 

‘Elektrik dağıtımında yatırım ve istihdam hız kesmiyor’

ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, elektrik dağıtım sektörünün 2017 yılını değerlendirirken, 2018 öngörülerini Gas & Power’a anlattı.

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, elektrik dağıtım sektöründeki gelişmeleri ve ELDER’in projelerini Gas & Power’a anlattı. Çeçen, “Amacımız 2020’de elektrik kesintilerinin hiç hissedilmeyeceği bir Türkiye” dedi.

2017 yılı Elektrik dağıtım şirketleri açısından nasıl geçti? Geçtiğimiz yıl şirketlerinin 2017 yatırım yükümlülüklerinin 4 milyar TL olmasına rağmen yatırım planlanmasının 5 milyar TL civarında olduğunu söylemiştiniz. Şirketlerin 2017 yatırım sonuçları nasıl gerçekleşti?

Kasım 2017 itibariyle gerçekleşen yatırımlarımız 4,4 milyar TL’yi geçmişti. Aralık ayı sonu itibariyle bu rakamın öngördüğümüz üzere 5 milyar TL’ye ulaşmasını bekliyoruz. Sektörün doğası gereği gerçekleşen yatırımlarımız yılın son çeyreğinde yoğunlaşıyor. Bu yıl da benzer bir sonuçla yıl sonu yatırım tutarlarımız planladığımız 5 milyar TL’lik rakama gelecektir. Bu rakamlar ile elektrik dağıtım sektörümüz, en büyük yatırım gerçekleştirilen sektörler olma özelliğini devam ettiriyor.

“AMACIMIZ 2020’DE ELEKTRİK KESİNTİLERİNİN HİÇ HİSSEDİLMEYECEĞİ BİR TÜRKİYE”

Dağıtım şirketleri tüketicilerin memnuniyetini yükseltmek amacıyla hizmet kalitesini arttırıcı çalışmalarına devam ediyor. Bu doğrultuda dağıtım sektöründe devam eden önemli çalışmalar ve planlanan projeler hakkında bilgi verebilir misiniz?

Vatandaşımızın elektrik dağıtım hizmetinden duyduğu memnuniyeti artırmak, en öncelikli konularımızın başında geliyor. Bunun için de gerek yatırım gerek eğitim her anlamda üzerimize düşen vazifeleri yerine getirmeye hassasiyet gösteriyoruz.  Müşteri memnuniyetini olumsuz etkileyen unsurların başında elbette elektrik kesintileri geliyor. Bu noktada şunu belirtmekte fayda var; biz her türlü doğa olayına açık olan ancak 24 saat 365 gün hizmet vermesi gereken bir şebeke işletiyoruz.  Elektrik şebekesi Türkiye’nin sahip olduğu en geniş kapsamlı şebeke durumunda. Şebekemizin ortalama yaşı 30’un üzerinde ve bunların yenilenmesi gerekiyor.

Bu nedenle yatırımlarımızı ağırlıklı olarak şebekeyi yenilemek için yapıyoruz ve doğal olarak artan yatırımlar daha fazla planlı kesinti yapma gereğini de ortaya çıkarıyor. Planlı kesintiler olmadan yeni yatırımları gerçekleştirmemiz iş sağlığı ve güvenliği açısından maalesef mümkün değil.

Ek olarak teknolojinin etkin kullanımı, arızalardan hızlı haberdar olmamızı veya kolay tespit etmemizi sağlıyor; ancak arızayı gidermek için yine arıza ekiplerimizin sahada olması şart…  Kesinti sayısı ve sürelerini azaltmak için son bir sene içinde 3 bin 500 yeni arıza onarım ve bakım (AOB) personeli işe aldık. Yine arızalardan daha hızlı haberdar olmak, tüketicilerin bize daha kolay ulaşmasını sağlamak için son teknoloji 9 çağrı merkezi kurarken çağrı merkezlerinde çalışan personel sayımızı yüzde 173 artırdık.

Diğer yandan, vatandaşlarımızı planlı kesintilerden haberdar ederek onların kesintilerden olabildiğince az etkilenmelerini sağlamak istiyoruz. Bu amaçla geliştirdiğimiz kullanıcı dostu mobil uygulamalar bulunuyor.  Planlı kesintilerden önceden haberdar olmak isteyen ya da arıza nedeniyle kesilen elektriğin ne zaman geleceğini öğrenmek isteyen vatandaşlarımız E-kesinti ve benzer uygulamaları telefonlarına, tabletlerine yükleyebiliyorlar ya da cep telefonlarını sisteme kayıt ederek, kendilerine bu bilgileri ulaştırmamızı talep edebiliyorlar. E-Kesinti uygulaması ile kullanıcılarımız planlı kesintilerden 48 saat öncesinde uyarılabiliyoruz.  Ancak elbette esas olan kesintilerin hiç olmamasını sağlamak. Amacımız 2020 yılında elektrik kesintilerinin hiç hissedilmeyeceği bir Türkiye… Bu da ancak ileri teknoloji kullanmakla mümkün…

“AKILLI ŞEBEKELERLE DAHA FAZLA VERİYİ GERÇEK ZAMANLI TOPLUYORUZ”

Enerji sektörünün tüm alanlarında hızla artan bir dijitalleşme gerçeği ile karşı karşıyayız. Dijitalleşme ve buna bağlı olarak siber güvenlik konularında elektrik dağıtım sektöründeki çalışmalar ve hedefler neler?

Bloomberg tarafından yayınlanan rapora göre dünyada enerji sektöründe dijitalleşme pazar büyüklüğünün 2025’e kadar 64 milyar dolar olması bekleniyor. Bu yatırıma karşın, Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, dijital teknolojilerin enerjide kullanımıyla elde edilen faydanın 2016-40 yılları boyunca yılda 80 milyar dolar olacağı öngörülüyor.

Enerjide dijital dönüşüm dediğimizde; meskenlerde enerji yönetimi teknolojileri, 2017’de 1 milyar dolardan 2025’te 11 milyar dolara yükselerek en önemli artışı oluşturacak. 2025’te dijital teknoloji gelirlerinin en büyük payını, şimdi ve 2025 arasında yüzde 44 büyüyerek 26 milyar dolarlık bir pazar büyüklüğüne ulaşması beklenen akıllı sayaçlar oluşturuyor.

Gittikçe yaygınlaşan akıllı şebeke teknolojileri dediğimizde öncelikle akıllı sayaçlar başta olmak üzere şebeke unsurlarından gerçek zamanlı bilgi toplanması ve bu bilgilerin iki yönlü haberleşme donanımları ile karar destek sistemlerine iletilmesi akla geliyor. Böylece yenilenebilir kaynaklar başta olmak üzere üretimden tüketiciye kadar bütün şebekeyi uzaktan izleyebiliyor ve hatta kontrol edebiliyoruz.

Temelde akıllı şebekeler ile daha fazla veriyi, hatasız ve gerçek zamanlı topluyoruz. Bu sayede:

  1. Talep yönetimi
  2. Yenilenebilir kaynakların daha fazla entegrasyonu
  3. Kaynakların verimli kullanımı
  4. Enerji tasarrufu ve fiyat avantajı
  5. Sistem dengesi gibi konularda faydalar elde ediyoruz.

“AR-GE’YE BÜYÜK ÖNEM VERİYORUZ”

Elektrik dağıtım sektörünün son zamanlarda Ar-Ge’ye de büyük önem verdiğini görüyoruz. Ar-Ge yatırımlarının toplam mali büyüklüğü ne kadar? Hangi konularda çalışmalar yapılıyor?

ELDER olarak, üyelerimizle birlikte biz de elektrik dağıtım sektörünü temsilen vatandaşlarımızın sürdürülebilir memnuniyetinden emin olmak adına teknolojinin sunduğu imkanlardan en üst düzeyde faydalanmak için Ar-Ge’ye büyük önem veriyoruz. Aynı zamanda en büyük uluslararası Ar-Ge çalışmalarının fonlandığı Avrupa Birliği’nin Ufuk 2020 programı kapsamında hibe almaya hak kazanmış olan SmarterEMC2 ve PEAKapp projelerinin ortağıyız.

Önceliğimiz elbette kullanıcılarımıza kesintisiz elektrik hizmeti sunmak. Bu nedenle aydınlatma, iletişim ve malzeme teknolojisi, şebeke işletim, izleme ve kontrol, teknik ve teknik olmayan kayıpların azaltılması, dağıtıma gömülü sistemler gibi pek çok başlıkta çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Türkiye Akıllı Şebekeler 2023 Vizyon ve Strateji Belirleme Projesi (T.A.Ş. 2023) kapsamında da faaliyetlerimize devam ediyoruz. Ayrıca elektrik dağıtım sektörünün çok tehlikeli meslekler grubunda yer alması dolaysıyla İş Sağlığı ve Güvenliği alanında da pek çok projeyi hayata geçiriyoruz. Dileyen herkes https://www.argebilgi.info internet adresinden bu alanda hayata geçirilen çalışmalara ilişkin bilgi edinebilir.

“TÜRKİYE AKILLI ŞEBEKELER 2023 YOL HARİTASI PROJESİ’Nİ KISA SÜRE İÇERİSİNDE TAMAMLIYORUZ”

‘Türkiye Akıllı Şebekeler 2023 Yol Haritası’ çalışmanız nasıl gidiyor? Ne gibi sonuçlara ulaşıldı?

Enerji sektörü, Sayın Bakanımızın, “Güçlü Ekonomi” ve “Ulusal Güvenlik” ana kavramları üzerinde yükselen; “Arz Güvenliği”, “Yerlileştirme” ve “Öngörülebilir Piyasa” ilkelerine dayanan Milli Enerji ve Maden Politikası tanıtım toplantısında altını çizdiği hedeflerin gerçekleşmesinde en kritik öneme sahip aktörlerden biri… Biz de bu minvalde ‘Türkiye Akıllı Şebekeler 2023 Yol Haritası Projesi’ni tüketicilerin elektrik piyasasına aktif katılımını sağlamak, yenilenebilir enerjinin üretimdeki payını artırmaya yardımcı olmak ve enerji kalitesini iyileştirmek üzere kısa süre içinde tamamlıyoruz. Türkiye’nin akıllı şebekeye geçişinde yol haritasını oluşturacak bu stratejik projede, yerli ve milli teknolojinin projeye mümkün olan en yüksek seviyede katılımı hedefleniyor. Projenin temel çıktıları arasında fayda maliyet analizinin yapılması da bulunuyor. Sayaç da dahil olmak üzere akıllı şebeke teknolojilerinin önceliklerini ve bu önceliklere ilişkin temel çerçeveyi ve yol haritasını tarif ediyoruz. Dileyen herkes      tüm çalışmalara

www.akillisebekelerturkiye.org web sayfasından ulaşabilir. Projenin sonuç raporu Mart 2018 itibariyle kamuoyu ile de paylaşılacak. Ayrıca 25-26 Nisan’da düzenlenecek olan 6. Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı ICSG’de özel bir oturumla bu raporun detaylarını paylaşacağız.

“TÜKETİCİ MOBİL UYGULAMA İLE ELEKTRİK TÜKETİMİNİ TAKİP EDEBİLECEK”

PEAKapp Projesi’nde son durum ne? Bu proje tüketicilere neler sağlayacak?

Teknolojinin tüketicilere sunduğu sayısız akıllı çözüme örnek olarak tüketicilerin elektrik tüketimlerini anlık olarak görerek kullandıkları enerjiden tasarruf etmelerine imkân veren ve şebeke ile entegre çalışan akıllı uygulamalar gösterilebilir. En büyük uluslararası Ar-Ge çalışmalarının fonlandığı Avrupa Birliği’nin Ufuk 2020 programı kapsamında hibe almaya hak kazanan PEAKapp projesi bunlardan biri… PEAKapp ile tüketicilerin, geliştirilen mobil uygulama üzerinden elektrik tüketimlerini takip etmelerine imkân vererek enerji tasarrufuna teşvik etmiş olacağız. PEAKapp ile kullanıcılarımız telefonlarından elektrik tüketim değerlerini görüp diğer tüketiciler ile kıyaslayabilirken anlık bildirimler ile tasarruf fırsatlarını da görebilecekler. PEAKapp ve benzeri projelerin başarısı ve tüketicilerin elektrik piyasasına aktif katılımı ancak akıllı sayaçların yaygınlaşması ile mümkün olacak. Bu nedenle Projenin saha testleri için Estonya, Letonya ve İsveç gibi mesken düzeyinde de akıllı sayaç kullanılan ülkeler seçildi. Saha testlerinin 2019 yılı sonunda tamamlanması hedefleniyor. Akıllı sayaç uygulamaları ucuz değil. Bu ve benzeri projeler fayda maliyet analizlerinin kapıttan hayata geçmesine imkân sağladıkları içinde çok değerli.

“TÜKETİCİNİN EL KİTABI’YLA ELEKTRİK HİZMETİNE İLİŞKİN TÜM DETAYLARI TÜKETİCİYLE BULUŞTURUYORUZ”

ELDER bünyesinde devam eden projeler ve çalışmalar hakkında bilgi verebilir misiniz?

Elektrik dağıtım sektöründe icra edilen işlerin standartlar doğrultusunda ve belgelendirilmiş kişiler tarafından yürütülmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, EPDK, Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve MYK ile sürekli iş birliği içindeyiz. Yaklaşık 100 bin kişiye doğrudan ve dolaylı olarak istihdam sağlayan ve çok tehlikeli meslekler grubunda yer alan elektrik dağıtım sektöründe, nitelikli ve belgeli işgücünün artmasını tesis etmek için, ELDER olarak TÜRKAK ve MYK tarafından belgelendirme kurumu olarak akredite edildik.

Hayata geçirdiğimiz bir diğer proje ise az önce de bahsettiğimiz, kamuoyunun elektrik kesintilerine karşı önceden önlem alabilmesi, kesinti sırasında bilgi edinebilmesi için oluşturulan E-Kesinti uygulamamız…

Elektrik üretiminden kullanımına, bağlantılardan arızalara ve faturalara kadar tüm detayların yer aldığı ‘Elektrik Piyasasında Tüketici Olarak Haklarımız: Tüketicinin El Kitabı’yla ise A’dan Z’ye elektrik hizmetine ilişkin tüm detayları ve süreçleri, kolay anlaşılabilecek bir dil ile tüketicilerimiz ve paydaşlarımızla buluşturuyoruz.

Bunun yanı sıra içinde bulunduğumuz dönemde dünyada olduğu kadar ülkemizde de önemi gittikçe artan ve EPDK tarafından da yakından takip edilen Enerji Verimliliği konusunda da ELDER olarak çalışmalarda bulunuyoruz. Bildiğiniz üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve bu yılın başında Resmi Gazete’de yayınlanan Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı ile elektrik dağıtım sektörüne de biçilmiş birtakım roller bulunuyor. Biz de ELDER olarak sektörümüze bu konuda kılavuzluk yapmak adına enerji verimliliğinde ileri düzeyde olan ülkelerdeki çözüm ve hizmetleri araştırırken, bunların ülkemizde uygulanabilirliğine dair çalışmalar yürütüyoruz.

Ek olarak ELDER olarak çalışmalarını sürdüğümüz, Elektrik Dağıtım Sektöründe Nitelikli İşgücü Yetiştirme ve İstihdam Etme Projesi NİYET ile elektrik dağıtım hizmetinin daha kaliteli ve müşteri memnuniyeti odaklı sunulmasında temel belirleyici unsur olan iş gücünün eğitimini, yetkinliğinin ölçülmesini ve belgelenmesini, başarının istihdam ile ödüllendirilmesini amaçlıyoruz. Enerji Bakanlığımızın ‘Milli Enerji ve Maden Politikaları’ önceliklerine destek olmayı arzu ettiğimiz projemizle, elektrik dağıtım sektörünün ihtiyacı olan nitelikli yeni istihdamı MEB Meslek Teknik Anadolu Liselerinin ilgili bölümleri mezunları ile tamamlamayı planlıyoruz. Bu vesile ile NİYET projemizle MTAL’ların eğitim altyapısını güçlendirmeyi ve EDAŞ ile MTAL’lar arasındaki iletişim ve iş birliğini artırmayı hedefliyoruz.

“KAMU İLE OLASI VERİMLİLİK ARTTIRICI VE MALİYET DÜŞÜRÜCÜ ÇÖZÜMLERİ ÇALIŞIYORUZ”

Elektrik dağıtım sektörünün 2018 yılından beklentileri neler?

Müşteri memnuniyeti konusundaki iyileştirmelerde yukarıda bahsetmiş olduğum üzere kesintilerin azaltılması, tüketicilerin kesintilerden haberdar edilmesi ve müşterinin ulaşabileceği çağrı merkezi gibi kanalların kapasitesinin arttırılması gibi çalışmaların etki ve sonuçlarını ölçmek ve bu bağlamda müşteri memnuniyeti konusunda yeni aksiyonlar alabilmek için Bakanlığımızın yapmakta olduğu anketleri bu yıl da yakından takip ederek sonuçlar doğrultusunda gerekli ek aksiyonları alacağız.

Enerji verimliliği konusunda ELDER olarak daha önce bahsetmiş olduğum çalışmalara ek olarak kamu ile olası verimlilik artırıcı ve maliyet düşürücü çözümleri çalışıyoruz.

Sektörümüz adına potansiyel kalifiye insan kaynağı olan gençlerimizin girişimci ve yenilikçi fikirlerine de büyük önem veriyoruz. Bu vesileyle tüm üniversitelere ve araştırmacılara da buradan bir kez daha açık davet göndermek istiyorum. Gelin hep birlikte elektrik sektörüne yönelik ortak Ar-Ge projeleri gerçekleştirelim; ülkemiz için, vatandaşlarımız için el birliğiyle değer üretelim. Sonuç itibarıyla başarılı Ar-Ge projesi yerli üretim demek, ithalatın ve dolayısıyla cari açığın azalması demek, yeni istihdam demek ve elbette daha memnun ve mutlu vatandaşlar demek.

‘CİDDİ BİR PİLOT UYGULAMA DÖNEMİ OLACAK’

Akıllı sayaçlar önemli bir konu. Bu konuda maliyetler ise çalışmaların önündeki temel belirsizliklerden birisi. Elektrik dağıtımında akıllı sayaçlar ve IoT uygulamalarıyla ilgili çalışmalarınız neler? Bu konuda dönüşümü sağlamak için nasıl bir model uygulanmalı?

Dünyada uygulanan akıllı şebeke projelerinin ana hedefi; tüketici odaklı bir elektrik piyasasının en uygun maliyetler ile geliştirilmesinde belirleyici olmaktır. Rüzgâr ve güneş gibi yenilenebilir kaynaklardan enerji üretmek, karbon emisyonunu azaltmak, ileri ölçüm altyapısı kurmak, elektrikli araçları ve akıllı binaları sisteme entegre etmek, akıllı yönetim sistemleri kurmak diğer ana hedefleri oluşturuyor. Ülkemizde de yukarıda bahsettiğimiz üzere akıllı şebekeye geçiş konusunda son dönemde sağlam adımlar atılıyor.

Akıllı enerji yönetimi, çift yönlü olarak tüketiciden üreticiye ve üreticiden tüketiciye doğru akıllı uygulamalar, akıllı sayaçlar, akıllı istasyonlar, akıllı dağıtım, akıllı iletim ve akıllı üretim zinciriyle birbirlerine bağlı yüksek hızlı haberleşme ağı ile etkin bir sistem gerektiriyor. Aksiyon planları oluşturulurken, yurt dışında denenmiş yöntemlerin ve mevzuatların incelenerek çıktılarından faydalanılmasının büyük önem taşıdığını düşünüyoruz. Aynı zamanda akıllı şebekeler konusunda yurtdışındaki son yeniliklerin öğrenilmesi ve örnek uygulamaların incelenmesi, ülkemizde akıllı şebekeye yatırım konusundaki stratejilerin belirlenmesinde kritik rol bir oynuyor.

Türkiye’de 42 milyona yakın tüketici bulunuyor. Bunların 37-38 milyonunu meskenler oluşturuyor. Bu 37-38 milyon sayacı, bahsettiğimiz özelliklerle dolu yeni sayaçlarla değiştirmeye kalktığımızda sayaç başına asgari 70-80 avro gibi bir rakam çıkıyor. Yani toplamda da 3-3,5 milyar avroluk bir büyüklük… Bu nedenle de anlık veri iletebilen akıllı sayaçlara geçiş süreci finansal zorluklar ve bütçe gereklilikleri düşünülerek zamana yayılmak durumunda…

Akıllı sayaçları 2020’ye kadar 3 farklı bölgede 10 binden fazla büyük ölçekli pilot uygulamalarla sahada test edip ‘gerçekten arzu edilen faydaları sağlayabiliyor muyuz?’ diye bakacağız. Bu ciddi bir pilot uygulama dönemi olacak. Türkiye’de anlık veri iletebilen akıllı elektrik sayaçlarının yaygın kullanımı,  2020’deki dördüncü uygulama dönemiyle birlikte hayata geçirilmeye başlanacak. 2020’deki 5 yıllık uygulama döneminde tüm Türkiye genelinde, özellikle büyük şehirler İstanbul, İzmir, Ankara ağırlıklı olmak üzere projeyi tamamlayacağımızı umut ediyoruz.