OTSP için PUE’de değişikliğe gidildi
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası Yönetmeliğinin Piyasa İşletim Usul ve Esasları hakkında değişlik yapılması kararlaştırdı. Karar, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı.
1 Eylül 2018’de devreye alınacak olan Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası için PUE’de yapılan son değişiklikler yayımlandı. Böylece doğal gaz borsasının işletimi için tüm hukuki alt yapı hazır hale geldi.
Piyasa işletmecisi, merkezi karşı taraf sıfatıyla alıcıya karşı satıcı satıcıya karşı alıcı olarak, bir gaz gününe yönelik ticaret aralığında yapılan piyasa işlemlerinin söz konusu gaz günü bazında uzlaştırılması, faturaların hazırlanması ile gerekli tahsilat ve ödeme işlemlerinin merkezi uzlaştırma kuruluşu aracılığı ile yapılması faaliyetlerini yürütecek.
Piyasa işletmecisi iletim şirketi adına, Yönetmelik, ŞİD ve bu Usul ve Esaslarda belirtilen koşullar çerçevesinde, taşıtanların iletim sistemindeki dengesizliklerinin uzlaştırılması sonucunda tahakkuk ettirilecek alacak ve borç tutarlarının hesaplanması, ilgili alacak ve borç bildirimlerinin hazırlanması merkezi uzlaştırma kuruluşu aracılığı ile gerekli tahsilat ve ödeme işlemlerinin ve bu işlemlere ait teminat yönetiminin yapılması faaliyetlerini yürütecek.
Tüm taraflarca imzalanmış olan DUP’un bir suretinin piyasa işletmecisine teslim edilecek, merkezi uzlaştırma kuruluşu-katılımcı anlaşmalarının bir suretinin piyasa işletmecisine teslim edilecek.
Her piyasa katılımcısının ödeyeceği Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası yıllık katılım ücreti, başvuru sahiplerinin kayıt işlemlerinin onaylanmasını müteakip piyasa işletmecisinin merkezi uzlaştırma kuruluşunda bulunan hesaplarına yatırılacak. Yatırılan bu tutara piyasa işletmecisi tarafından piyasa katılımcısına kesilecek ilk faturada yer verilecek.
Piyasaya erişimi askıya alınan piyasa katılımcılarının, 30 gün içerisinde yükümlülüklerini yerine getirmemeleri ve piyasa işletmecisine herhangi bir borç tahakkuku söz konusu olamayacak hale geldiğinde herhangi bir ihtarda bulunulmaksızın piyasa katılımcısı statüleri sona erdirilir. Piyasa katılımcısı statüsünün sona ermesi, sistem kullanıcılarının dengesizliklerinin uzlaştırılması işlemleri ve geçmişe dönük düzeltme kalemi hesaplamaları gibi sistem kullanıcısı olmalarından ve özel hukuktan kaynaklanan hak ve yükümlülüklerine halel getirmeyecek.
Piyasa işletmecisi, piyasa katılımcılarının kendi teklifleri ile eşleşmelerini engellemek için gerekli tedbirleri alacak.
İletim şirketinin STP’de noktasal/bölgesel üründe gerçekleşen her bir satış yönlü kesinleşmiş eşleşmesi iletim şirketinin EPİAŞ UDN Çıkış, alış yönlü kesinleşmiş eşleşmesi ise iletim şirketinin EPİAŞ UDN Giriş noktasında anlık olarak TMB/TMDB şeklinde EBT’ye kaydedilecek.
İletim şirketinin STP’de noktasal/bölgesel üründe gerçekleşen her bir satış yönlü kesinleşmiş eşleşmesi ilgili taşıtanın EPİAŞ UDN Giriş, alış yönlü kesinleşmiş eşleşmesi ise ilgili taşıtanın EPİAŞ UDN Çıkış noktasında anlık olarak TMB/TMDB şeklinde EBT’ye kaydedilecek.
İletim şirketi, sistem kullanıcılarının iletim sistemindeki dengesizliklerinin uzlaştırılmasını teminen, ŞİD ve DUP gereğince piyasa işletmecisini aracı olarak atamakla yükümlü olacak.
Piyasa işletmecisi, iletim şirketinin ay içerisinde yapmış olduğu dengeleme gazı alış ve dengeleme gazı satış işlemlerine istinaden ilgili günde oluşan negatif dengesizlik miktarı ile pozitif dengesizlik miktarı arasındaki farkı, ilgili günde sistemin yönüne göre oluşan sistem pozitifse DGSF, negatifse DGAF ile çarparak değerlemesini yapar ve bu tutar iletim şirketinin ilave dengeleyici fatura kalemi olarak ay sonunda iletim şirketi faturasına yansıtılacak. Oluşan tutar pozitifse iletim şirketinin ilave dengeleyici alacağı, oluşan tutar negatifse iletim şirketinin ilave dengeleyici borcu doğmuş olacak.
Taşıtanların dengesizlikleri sebebiyle tahakkuk ettirilen borç tutarları ve alacak tutarları hesaplanacak. Oluşan bakiyenin pozitif olması durumunda, piyasa işletmecisi tarafından söz konusu bakiyenin yüzde 10’u ilave dengeleyici sıfatıyla/dengeleme amaçlı olarak yaptığı işlemler nedeniyle oluşan riskleri yönetebilmesi için iletim şirketine bırakılacak. Kalan tutar bu madde hükümleri çerçevesinde belirlenen yöntemle sistem kullanıcılarına dağıtılacak.
Bir gaz gününe ilişkin BAST, piyasa işletmecisi tarafından günlük bazda hesaplanarak her ay için ilgili aya ilişkin gaz günlerinin net toplamı olarak sistem kullanıcılarına yansıtılacak. Günlük bazda BAST hesaplanırken, iletim sisteminin dengesinin pozitif yönde olması durumunda DGSF, negatif yönde olması durumunda ise DGAF kullanılacak.
Teminat Bildirimine Uyulmama Hali
Fatura işlem ve dengesizlik teminatları tutarı bildirimi sonrası yatırması talep edilen tutarı yatırmayan bir piyasa katılımcısının, STP’de yapmış olduğu işlemlerden doğan alacaklarının eksik teminat tutarı kadar olan kısmı, teminat hesabına aktarılacak. STP’de yapmış olduğu işlemlerden doğan alacaklarının kalan kısmı var ise katılımcıya ödenecek.
Fatura işlem ve dengesizlik teminatlarına ilişkin tutar bildirimleri sonrası yatırması talep edilen tutarı yatırmayan bir piyasa katılımcısı, STP’de işlem yapamayacak. Teminat kontrolü itibari ile varsa eşleşmemiş tüm teklifleri silinecek ve yeni teklif girmesine izin verilmeyecek.
Fatura işlem ve dengesizlik teminatlarına ilişkin tutar bildirimleri sonrası yatırması talep edilen tutarı yatırmayan bir piyasa katılımcısına/sistem kullanıcısına ilişkin, TMB kaydı engellenmesi dahil uygulanacak tedbirlerin kapsamı ve yöntemi ŞİD’de belirlenecek.
Fatura işlem ve dengesizlik teminatları tutarı bildirimlerine 4 iş günü uymayan piyasa katılımcısı/sistem kullanıcısı için iletim şirketi tarafından ŞİD ve ilgili diğer mevzuat hükümleri doğrultusunda işlem yapılacak.
Piyasa katılımcısı olmayan sistem kullanıcılarının dengesizlik teminatı yükümlülüklerini yerine getirmemesine ilişkin hususlar, ilgisine göre ŞİD, DUP ve/veya STS’de düzenlenecek.
Merkezi Uzlaştırma Kuruluşuna Hizmet Komisyonu Ödemelerinin Yapılmaması
Piyasa katılımcıları/sistem kullanıcılarının, söz konusu aylık hizmet komisyonunu, tebliğ tarihini takip eden dört iş günü içerisinde ödememesi durumunda uygulanacak hükümler Piyasa katılımcıları/sistem kullanıcıları ile merkezi uzlaştırma kuruluşu arasında yapılacak olan merkezi uzlaştırma kuruluşu-katılımcı anlaşmasında yer alacak
Bu Usul ve Esasların 6.5.3 maddesinde yer alan esas çerçevesinde bahse konu eşleşmeleri engelleyecek yazılım piyasa işletmecisi tarafından devreye alınana kadar, piyasa katılımcılarının kendi teklifleri ile gerçekleşen eşleşmeler, BAST ve GRF hesaplamalarında dikkate alınmaz. Piyasa işletmecisi, kendi kendine eşleşmeleri engellemek için gerekli yazılımı en geç 1 Ocak 2019 tarihinde devreye alacak.
Piyasa işletmecisi, bu usul ve esasların 16.1 maddesinde yer alan sözleşmeleri organize piyasada faturaya esas işlemlerin başlamasından en geç 40 gün önce Kuruma sunacak ve bu sözleşmelere ilişkin yapılacak değişiklikler ivedilikle Kuruma bildirilecek.