SORUNLAR MASADA

Hazine ve Maliye Bakanlığı Bakan Yardımcıları Dr. Nureddin Nebati ve Osman Dinçbaş ile Gelir İdaresi Başkanı Bekir Bayrakdar petrol piyasası temsilcileriyle bir araya geldi. Toplantıya PETDER, ADER, PÜİS ve TABGİS katıldı.

MALİYETİN ALTINDAKİ SATIŞLAR DENETLENMELİ

Maliyetin altındaki satışların denetlenmesi, kar marjlarının yetersizliği, kredi kartı komisyonları, sorumlu müdür v.b. uygulamaların tek kişiyle yürütülmesi, akaryakıt ürünlerinin vergilendirme sisteminin yeniden düzenlenmesi, kamu ihalelerinde indirimlerin yüzde yerine litre/kuruş bazında yapılması konularındaki öneriler de sektör temsilcileri tarafından gündeme getirildi.

GENEL ÇERÇEVE KAMU TARAFINDAN BELİRLENMELİ

15 Şubat’ta İstanbul’da yapılan toplantıda sektör temsilcileri, sektördeki sorunların çözümüne yönelik önerileri içeren birer rapor sundu. Fiyat değişimlerinin zamanında yansıtılması, kuralsız faaliyetlerde bulunmak isteyenlerin belirlenebileceği genel bir çerçevenin kamu tarafından ortaya koyularak uygulanması, dağıtıcılar arası ticaret ve otomasyonda yeni önlemlerin alınması dile getirilen konulardan bazıları oldu.

Sorunlar masada

Hazine ve Maliye Bakanlığı, tüm sektörlerle düzenli olarak gerçekleştirdiği toplantılar kapsamında petrol piyasası temsilcileriyle bir araya geldi. 15 Şubat’ta yapılan toplantıya Hazine ve Maliye Bakanlığı Bakan Yardımcıları Dr. Nureddin Nebati ve Osman Dinçbaş başkanlık yaptı. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nda gerçekleştirilen toplantıya Gelir İdaresi Başkanı Bekir Bayrakdar, Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı Mehmet Arabacı, Vergi Denetim Kurulu Başkanı Suat Sarıgül, İstanbul Vergi Dairesi Başkan Vekili Rıza Bilgiç, TOOB Petrol Meclisi Başkanı Ahmet Erdem, PETDER Başkanı Selim Şiper, ADER Yönetim Kurulu Üyesi Yasin Kadooğlu, PÜİS Genel Başkanı İmran Okumuş, TABGİS Başkanı Ferruh Temel Zülfikar ile bu dernek ve sendikaların yetkilileri katıldı.

PETDER:

FİYAT DEĞİŞİMLERİ ZAMANINDA YAPILMALI

PETDER, toplantıda yaptığı sunumda, uluslararası piyasalardan ve dövizden kaynaklanan fiyat değişikliklerinin haftada bir kez yalnızca Pazartesi günleri yansıtılmasından kaynaklı sıkıntılar yaşandığını belirterek, fiyatların değişim ihtiyacı olduğu anda piyasaya yansıtılması gerektiğini ifade etti. Yasadışı ve kayıtdışı faaliyetlerin önlenebilmesi amacıyla, iyi niyetli, kurallı, teknik, finansal ve operasyonel anlamda yetkin firmaların sektörde faaliyet göstermesi gerektiği belirtilerek, gerek sektöre girişlerde gerekse dağıtıcılar arası ticaret gibi tüm uygulamalarda, bu tarz firmaların faaliyet göstermesini kolaylaştıracak, farklı amaçlarla sektöre giriş yapmak ve faaliyette bulunmak isteyenleri belirleyebilecek genel bir çerçevenin kamu tarafından ortaya koyularak uygulanması gerektiği ifade edildi.

ZAMANA YAYILMALI

PETDER ayrıca, sorumlu müdür, tehlikeli madde güvenlik danışmanı, iş güvenliği uzmanı gibi yükümlülüklerin tek bir kişiyle yerine getirilmesini, 1 Temmuz’da yürürlüğe girecek E-İrsaliye, E-Fatura konusunda kılavuzun bir an önce yayınlanmasını, kamu ihalelerinde teklif edilen indirimlerin yüzdelik oran yerine litre/kuruş olarak yapılmasını, Benzin ve Naftanın Depolanması ve Dağıtılmasından Kaynaklanan Uçucu Organik Bileşik Emisyonlarının Kontrolü Yönetmeliği’nin sektöre çok büyük maliyetler getireceğini belirterek uygulamanın tekrar değerlendirilmesini ve zamana yayılmasını önerdi.

ADER:

DAĞITICILAR ARASI TİCARET VE OTOMASYON

Öncelikli olarak ele alınması gerektiğini düşündüğümüz iki majör problem bulunmaktadır. Bu iki sorun dağıtıcılar arası ticaret ve otomasyon sistemlerinin suistimali olarak özetlenebilir. Her iki sorun da aslında birbiri ile bağlantılı olup vergi manipülasyonuna yol açmaktadır. Böylelikle hem kamu zararı oluşmakta, hem de sektörümüzde haksız rekabet oluşmaktadır.

DAĞITICI LİSANSI ALMAK İÇİN YETERLİLİK ŞARTLARI

Bu konuda yapılan kanun değişikliği ile kuruma geniş yetkiler verilmiş olup, Kurum tarafından lisans yönetmeliğinde değişiklik yapılarak dağıtıcı olma şartlarına bir takım kriterler getirilmiştir. Ancak getirilen hükümler kanaatimizce yeterli değildir.

DERNEK OLARAK ÖNERİMİZ:

Dağıtıcı lisansının iki aşamada tamamlanması: Önlisans ve Lisans

ÖN LİSANS İÇİN GEREKEN ŞARTLAR:

• 25.000.000 TL BTM verilmesi,
• Bir yıl içerisinde en az 50 bayi yaparak 60.000 ton satış şartı yerine getirilmesi,
• Dağıtıcılar arası ticaret kapsamında sadece bayilerinin ihtiyacını karşılamak üzere alım yapması,
Bu şartlar yerine getirilmez ise ön lisans ikinci bir bildirime gerek kalmaksızın iptal edilerek kuruma vermiş olduğu BTM herhangi bir soruşturma veya cezai işlem yoksa bir yıl içerisinde iade edilecektir.

LİSANS:

• Lisans tescili için ön lisans şartlarını yerine getirmek zorunludur.
• Lisans alan dağıtıcı şirketleri ithalat ve dağıtıcılar arası ticaret alım ve satımı yapabilir.

DAĞITICILAR ARASI TİCARET:

Dağıtıcılar arası ticaret izni ile ilgili Mevcut Kurul Kararında yapılması düşünülen değişiklik taslağı ile getirilen bazı kuralların dağıtıcılar arası ticaretin daha kurallı, daha titiz yapılması ve kayıt dışılığın önlenmesidir.

Ancak uygulama dönem olarak bir yılı kapsamaktadır. Dağıtıcılar arası ticaret kapsamında satılan ürünlerin aylık bildirim yapılması kurul kararında belirtilmekle beraber üçer aylık dönemlerde kontrol ve denetiminin yapılarak, Kurul kararına aykırı davranan satıcı ve alıcılara ciddi yaptırım getirilmesi gerekmektedir. Vergi kaybının önlenmesi açısından banka teminat mektubu caydırıcı olacaktır.

Ancak sektörümüz yoğunluk olarak çok büyüktür. O nedenle dağıtıcı olarak sektöre giriş şartları yeterli olmamaktadır. Kurallı ve düzenli faaliyet gösterilmesi ve kayıp kaçağın hiç olmadığı ve sektöre giriş için belirli mali yapıya sahip girişimciler tarafından yapılması gerekmektedir. Bu nedenle dağıtıcı olma kriterleri önerimizde giriş kriterlerini sağlayan girişimcilere lisans verilerek faaliyetlerini dağıtıcılar arası ticaret dâhil, rahat, kurallı ve düzgün bir şekilde yürütmeleri amaçlanmaktadır.

Eğer yukardaki dağıtıcı olma şartları önerimiz kabul görmediği takdirde, alternatif olarak dağıtıcılar arası ticaret kapsamında satıcı olacak dağıtıcıların ticaret izni alma aşamasında izin şartlarını yerine getirmesine ilave olarak 5.000.000.- TL banka teminat mektubu uygulanabilir.

OTOMASYON SİSTEMİ:

Ülkemizde 5015 sayılı kanun gereği yaklaşık 13 bin adet istasyona otomasyon sistemi kurulmuştur. Antrepolar zaten elektronik olarak izlenmekteyken yakın zamanda milli tankların da otomasyon yolu ile uzaktan izlenmesi mevzuat gereği düzenlenmiştir.
Sonuç olarak ülkemizde şu anda, rafineriden veya ithalat noktasından gelen akaryakıtın uçtan uca izlenmesi teknik olarak mümkündür. Bununla birlikte yaklaşık 400.000.000 USD maliyeti olduğunu düşündüğümüz bu yapıdan yeterince yararlanamamaktayız. Elimizde böyle bir imkan varken tek tek tankerleri takip etmeye uğraşıyoruz. Zahmetli ve zor olan yolu seçiyoruz.

ÖNERİ:

Var olan otomasyon sistemlerinin tamamının bir kamu kuruluşuna bağlanması (TÜBİTAK) bu yolla ülkedeki bütün akaryakıt hareketinin tek elden takip edilmesinin mümkün olmasıdır. Otomasyon sistemleri TÜBİTAK tarafından belirlenen özelliklere haiz hale getirilmeli, yeni kurulumlar da bu standartta yapılmalıdır. Bu sistemlere servis verecek firmalar da TÜBİTAK’tan onay almalıdırlar. Böylece sektördeki eksiklik olan otomasyon firmalarının akredite olması sorunu da ortadan kalkacaktır. Öte yandan bu düzenleme ile bayinin dağıtıcı değiştirmesi durumunda otomasyonun sökülüp atıl hale gelmesi ve milli servetin heba olması da engellenmiş olacaktır. Çünkü bütün otomasyon sistemleri TÜBİTAK tarafından istenen standart verileri verebilecektir.

TABGİS:

İNDİRİMLİ SATIŞLAR DENETLENMELİ

Toplantıda TABGİS Başkanı Ferruh Temel Zülfikar tarafından “Akaryakıt Sektörüne İlişkin Sorunlar, Çözüm ve Öneriler” başlıklı bir rapor sunularak, sektörün özellikle Hazine ve Maliye Bakanlığı nezdinde ele alınması gereken sorunları ve çözüm önerileri üzerine görüş bildirildi.

TABGİS Başkanı, dağıtıcı kriterlerinin ve dağıtıcılar arası ticaretin denetlenmesinin önemine dikkat çekerek özellikle sürekli indirimli yapılan satışların 7 gün 24 saat denetlenmesi gerektiğini söyledi. Akaryakıt ürünlerinden alınan ÖTV’nin ürünlerin birbirleri arasında dengelenmesi suretiyle yapılacak bir düzenleme önerisini yıllardır dile getirdiklerini belirten Zülfikar, bu düzenlemenin yapılması halinde hem dışarıya ödenen döviz miktarının azalacağını hem de ürün fiyatlarının düşeceğini sözlerine ekledi.

Piyasada, kaçakçılığın bertaraf edilmesi için LPG piyasası da dahil olmak üzere otomasyon sisteminin uygulanması gerektiğini belirten Zülfikar, yeni nesil ödeme kaydedici cihazlarla ilgili olarak da vergi indirimi suretiyle teşvik talepleri bulunduğunu söyledi.

TABGİS tarafından ayrıca, LPG otogaz ile dökme gaz arasındaki KDV’nin eşitlenmesinin vergi suistimalini ortadan kaldıracağı ve düzenlemenin bu yönde yapılmasının daha uygun olacağı, ulusal marker enjeksiyonunun kamu gözetiminde yapılması gerektiği, yazarkasa ve otomasyon sistemlerinin manipüle edilmesinin önlenmesi için tedarikçi firmaların akreditasyonu konusunda Maliye Bakanlığı tarafından atılan adımların son derece olumlu bulunduğu, ancak sektörün hazineye sağladığı katkının önemi gereği Kamu Kurumlarının birbirleri arasında daha çok entegrasyon sağlanması gerektiği de vurgulandı.

TABGİS’in sunduğu raporda aşağıdaki konu başlıkları yer aldı;

Denetim Alanına Yönelik Görüş ve Öneriler:

• Etkin denetimin ve özel denetim ekiplerinin arttırılması,
• Lisans kriterlerinin takibi ile dağıtıcılar arası ticaretin kısıtlanması ve denetimi,
• Akaryakıt harici ürünlerin hammadde olarak kullanımı ve denetlenmesi,
• Tüketici mükelleflerin yerinde denetlenmesi,
• Sürekli indirimli olarak yapılan akaryakıt satışlarının denetlenmesi,
• Vergi teşviki sağlanan ürünlerin amacı doğrultusunda kullanımının denetlenmesi.
Mevzuat Alanında Alınacak Tedbirlere Yönelik Öneriler:
• Otomasyon sistemi ile yazarkasa satışı ve satış sonrası hizmet verenlerin akredite edilerek yasal sorumluluklarının belirlenmesi,
• Akaryakıt satışlarında belgelendirmenin düzenlenmesi ve yeni nesil ÖKC’LER için sektörel teşvik sağlanması,
• Akaryakıt ürünlerinin vergilendirme sisteminin düzenlenmesi,
• Kaçak akaryakıt tanımı ile kaçakçılık kriterlerinin düzenlenmesi,
• Deniz yoluyla gelen akaryakıtın antrepolara girişinin düzenlenmesi.

PÜİS:

OTOMASYON HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI İLE PAYLAŞILMALI

Toplantıda PÜİS Genel Başkanı İmran Okumuş, maliyetin altındaki fiyatlarla yapılan satışlar, akaryakıt ürünleri üzerinden yapılan vergi kaçakçılığı, kar marjları, kredi kartı komisyonu, Sorumlu Müdür, İş Güvenliği Uzmanı, Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Uygulamaları, fabrika ve şantiye gibi yerlerdeki lisanssız depolara otomasyon kurulması, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, Tapu Harçları, 2005 yılı öncesinde faaliyette olan ve lisansı bulunan akaryakıt istasyonlarına LPG ünitesi eklenmesi talebi halinde kilometre tahdidinden muaf tutulması, Tarım Kredi Kooperatifleri ve benzeri yapıların kendi üyeleri dışında akaryakıt pazarlamaları konularını gündeme getirerek çözüm önerilerini içeren raporu Hazine ve Maliye Bakan Yardımcılarına iletti.

Genel Başkan Okumuş, Maliyetin altındaki fiyatlarla yapılan satışlar ile akaryakıt üzerinden yapılan vergi kaçakçılığının önlenmesi için yazarkasa, pompa ve otomasyon entegrasyonunun bir an evvel yapılmasını ve otomasyondan alınan bilgilerin Hazine ve Maliye Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı’yla da paylaşılmasını talep etti.

Bayilerin maliyetlerinde ciddi artışlar olduğunu belirten Genel Başkan Okumuş, kar marjlarının her yıl enflasyon oranında arttırılmasını talep etti.

Sorumlu Müdür, Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı, İş Güvenliği Uzmanı gibi benzer işi yapmalarına rağmen farklı mevzuatlarla bayilere zorunlu olarak getirilen istihdam yükünün hafifletilmesi için tek kişinin bu işi üstlenmesi talebini daha önce Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na aktaran Genel Başkan Okumuş, aynı talebi Hazine ve Maliye Bakan Yardımcılarına da aktardı.

Toplantıya şu isimler katıldı:

• TOBB Petrol Meclisi Başkanı ve PETDER Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Erdem
• PETDER Başkanı Selim Şiper
• PETDER Başkan Yardımcısı Yaşar Taşkıran
• PETDER Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Eke
• PETDER Genel Sekreteri Niyazi İlter
• ADER Yönetim Kurulu Üyesi Yasin Kadooğlu
• ADER Üyesi Mustafa Çimen
• ADER Üyesi Serhat Aka
• ADER Genel Sekreteri Mustafa Kumkale
• PÜİS Genel Başkanı İmran Okumuş
• PÜİS Genel Sekreteri Ali Tutuk
• PÜİS İstanbul Şubesi Başkanı Hasan Rüştü Tutuk
• TABGİS Genel Başkanı Ferruh Temel Zülfikar
• TABGİS Başkan Vekili Murat Bilgin
• TABGİS Genel Sekreteri Tuluğ İlem Yeşilbağ