PÜİS’ten kar marjı açıklaması
PÜİS’in uzun zamandır gündeme getirdiği sektörün ve bayilerin sorunlarını içeren konularda EPDK’nın iki kurul kararı taslağı hazırlayarak görüşe açması üzerine PÜİS Genel Başkanı İmran Okumuş bir açıklama yaptı.
PÜİS Genel Başkanı İmran Okumuş’un açıklaması şöyle:
“EPDK’nın hazırladığı ve sektörün görüşlerine sunduğu kurul kararı taslakları Sendikamızın uzun zamandır gündeme getirdiği ve sonuçlanması için büyük bir mücadele verdiği bayilerin sorunlarından bazılarının çözümünü içeriyor. Finansal promosyonların kaldırılması, bayilerden alınan otomasyon bedellerine son verilmesi, toplam kar payının en az yüzde 55’inin bayilere verilmesi gibi bayiler için hayati öneme sahip sorunların çözümünü içeren kurul kararı taslakları için başta EPDK Başkanı Sayın Mustafa Yılmaz olmak üzere, emeği geçen tüm EPDK yetkililerine şükranlarımızı sunuyorum.
Bayilerimiz için önemli bir maliyet kalemi olan finansal promosyonların kaldırılması konusunda Sendikamız uzun zamandır EPDK nezdinde yoğun girişim ve çalışmalarda bulundu. EPDK’nın bu talebimizi de olumlu karşılaması ve bayilerin üzerindeki önemli mali yüklerden biri olan finansal promosyonların kaldırılmasını öngörmesi de bayilerimiz açısından çok önemli bir adımdır.”
“OTOMOSYON BEDELLERİNİ YARGIYA TAŞIMIŞTIK”
En önemli gündem maddelerinden birinin dağıtım şirketleri tarafından her ay bayilerden alınan otomasyon bedeli olduğunu söyleyen Okumuş; “Bayilerimizin mağduriyetine neden olan bu bedellerin bayilerden alınmaması için yıllardır mücadele veriyoruz. Yargıya da taşıdığımız otomosyon bedelleri konusunda bir düzenleme öngörülmesi büyük bir haksızlığın son bulmasını sağlayacaktır. Taslağa göre mevzuata göre dağıtım şirketlerinin sorumluluğunda olan otomasyon konusunda bayilerden herhangi bir ücret alınamayacak. Taslak uyarınca otomasyon bedelinin yanı sıra, mevzuatta dağıtıcı sorumluluğunda olan veya bayiye teslimden önceki aşamalarda gerçekleştirilen iş ve işlemlere ilişkin maliyetlerin herhangi bir ad altında bayilere yansıtılamayacağı da öngörülüyor.
Öte yandan, Sendikamızın uzun bir süredir dile getirdiği dağıtım kesimine tanınan toplam kar payının yüzde 50’sinden fazlasının bayilere verilmesi talebinin de kurul kararı taslağı ile düzenlenmesi bayilerimiz açısından önemli bir kazanımdır.
Taslağa göre toplam kar payının en az yüzde 55’inin bayilere verilmesi öngörülüyor. Burada şunun altını özellikle çizmek istiyorum. Taslakla bayilere verilecek kar payının alt limiti belirlenmiştir. Dileyen dağıtım şirketi toplam karın yüzde 99’unu da bayilerine verebilir. Ancak yüzde 55’inden azını veremez” dedi.
“TEMENNİM TASLAĞIN BAYİ-DAĞITICI İLİŞKİSİNİ OLUMSUZ ETKİLEMEMESİ”
Okumuş; “Ancak şunun da altını özellikle çizmek istiyorum. Bilindiği gibi EPDK benzer bir kurul kararı taslağını 2015 yılında hazırlayarak sektörün tüm paydaşlarının görüşlerine açmıştı. Kar payının dağıtım şirketleri ve bayiler arasındaki bölüşümü ile finansal promosyonların yasaklanmasını da içeren 4 maddelik o kurul kararı taslağı intifa dönemine denk geldiği için dağıtım şirketleri yeni sözleşmeleri taslağın kuruldan geçeceği öngörüsüyle hazırladılar ve bayiler de bu sözleşmeleri imzaladı. Ancak söz konusu taslak o dönem kuruldan geçmedi ve bayiler ekonomik olarak kayba uğradı.
Önümüzde yine bir intifa dönemi var. Hazırlanan yeni taslakların en kısa sürede kuruldan geçmesi en büyük temennimiz. Ama bir temennimiz daha var. O da bu taslakların dağıtım şirketleri ile bayiler arasındaki ilişkilere herhangi bir olumsuz yansımasının olmamasıdır.
Sektörün en önemli iki kesimi olan dağıtıcı ve bayilerin temsilcilerinin en kısa sürede bir araya gelerek kurul kararı taslaklarını masaya yatırarak görüşmelerinin ve ortak akılla görüş oluşturmalarının sektörümüz için çok önemli olduğunu ve sağlıklı bir yapının bu şekilde oluşturulabileceğini düşünüyoruz.
Sektörün en önemli sorunlarından biri olan maliyetin altındaki fiyatlarla yapılan satışlar da en kısa sürede çözüme kavuşturulmalı. Maliyetin altındaki fiyatlarla yapılan satışlar sektörümüzde haksız rekabet yaratırken, devletimizin de önemli oranda vergi kaybına neden olmaktadır. Sektörümüzün bayisi ve dağıtıcısı ile dağıtım kesiminin tümünü olumsuz etkileyen, devletimizi vergi kaybına uğratan bu sorunun EPDK’dan çok Maliye Bakanlığı’nın atacağı adımlarla çözüme kavuşturulabileceğine inanıyorum” ifadelerini kullandı.
EPDK’nın hazırladığı kurul kararı taslakları şu hususları içeriyor;
TOPLAM KAR PAYININ EN AZ YÜZDE 55’İ BAYİNİN OLACAK
Dağıtıcı ve Bayi marjlarının paylaşımına ilişkin Kurul Kararı Taslağına göre toplam kar payı, ilgili bayinin bulunduğu il için ürün bazında dağıtıcı tarafından Kuruma bildirilen tavsiye/tavan fiyattan ilgili bayiye en yakın rafineri ikmal noktasındaki rafineri satış fiyatı düşülerek bulunacak. Bu şekilde bulunan toplam marjın en az yüzde 55’i bayinin, yüzde 45’i ise dağıtım şirketinin olacak.
Yine taslağa göre, bayi faaliyetleri kapsamında dağıtıcıdan hizmet alınması sonucu ortaya çıkan maliyetlere (kıyafet gideri, dağıtıcı tarafından sunulan nakliye hizmeti kapsamındaki giderler, tank temizliği giderleri, eğitim/kalite/pazarlama mahiyetli giderler, kalibrasyon giderleri, demontaj giderleri, uydu haberleşme giderleri vb.) hangi tarafın ne oranda katlanacağı hususu sözleşmelerle belirlenecek.
Taslağın en önemli maddelerinden biri de ulusal stok maliyeti, ulusal marker maliyetleri, ithalat veya dağıtıcılar arası ticaret yoluyla temin gibi kaynaklardan alım ile rafineri çıkış fiyatları arasındaki farklılardan kaynaklanabilecek ilave maliyetler, farklılaştırılmış ürünlere ilişkin katkı maliyetleri, harmanlama maliyetleri, otomasyon kurulum ve işletim maliyetleri gibi ilgili mevzuata göre dağıtıcı sorumluluğunda olan veya bayiye teslimden önceki aşamalarda gerçekleştirilen iş ve işlemlere ilişkin maliyetlerin herhangi bir ad altında bayilere yansıtılamayacağının öngörülmesi.
Taslağa göre, rafineri ve/veya depo ikmal noktasından ilgili akaryakıt istasyonuna kadar olan mesafe için oluşan nakliye giderleri, bayi marjı kapsamında olacak. Dağıtıcı, akaryakıt sevkiyatı için bayiyi en yakın rafineri ve/veya depo ikmal noktasından daha uzak bir noktaya yönlendirmesi halinde ilave nakliye giderine kendisi katlanacak.
Kurul kararı taslağı çerçevesinde taraflar, düzenledikleri faturaların kapsamına ve fatura bedeline yönelik detaylı bilgilendirme yapacak.
Kurul kararı taslağına göre karar dağıtıcı ile bayi arasında yapılacak yeni sözleşmelerde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Kurul Kararı Taslağına göre dağıtıcılar ve bayiler,akaryakıt ve/veya otogaz LPG satışına bağlı olsun veya olmasın herhangi bir adla ayni promosyon düzenleyemeyecek.
Ancak, belli bir miktar akaryakıt ve/veya otogaz LPG alımı şartı koşulmaksızın reklam amaçlı olarak dağıtılan ve araçlarda bulunmasına ihtiyaç duyulabilecek kâğıt mendil, ıslak mendil, cam silme bezi, araç kokusu gibi ürünlerin tüketiciye hediye edilmesi serbest olacak.
Kurul kararı taslağına göre, akaryakıt ve/veya otogaz istasyonlarında verilen hizmetlerin, akaryakıt ve/veya otogaz LPG alımına bağlı olsun veya olmasın hizmet promosyonu kapsamında indirimli veya ücretsiz olarak sunulması serbest olacak.
Öte yandan bayiler, bankalarla veya diğer finans kuruluşları ile gerçekleştirdikleri üye işyeri anlaşmalarında, ödül kazandırma uygulaması, mil kazandırma uygulaması veya diğer benzeri uygulamalarla katılamayacak ve bu kapsamda sözleşme imzalayamayacak.
Kurul kararı uyarınca, dağıtıcılar sadakat kart uygulaması dahil olmak üzere diğer finansal araçlarla sadece ücretsiz veya indirimli akaryakıt ve/veya otogaz LPG verilmesine ilişkin promosyon faaliyeti yürütebilecek.
Dağıtıcılar, bankaların veya diğer finansal kuruluşların post makinelerinin kullanımı ile gerçekleştirilen finansal promosyonlar düzenleyemeyecek.
PROMOSYONLARA KATILIM KONUSUNDA BAYİLERİN YAZILI ONAYININ ALINMASI ZORUNLU OLACAK
Bir finansal promosyon düzenlenmeden önce dağıtıcılar, promosyonun şartları, süresi ve tahmini maliyeti ile bu maliyetin dağılımı konusunda bayilerini bilgilendirecek. Bayiler promosyonlara katılım konusunda hiçbir şekilde zorlanamayacak. Promosyonlara katılım konusunda bayilerin yazılı onayının alınması zorunlu olacak.
Promosyonunun maliyet dağılımına ilişkin detaylı bilgi azami aylık olarak bir sonraki ay sonuna kadar dağıtıcılar tarafından bayilerine bildirilecek. Bu bilgilendirmede asgari olarak; promosyon kapsamında bayi tarafından yapılan satış miktarı, promosyonunun maliyeti ve maliyetin dağıtıcı-bayi-üçüncü taraf arasındaki dağılımı hususları yer alacak.
(3) Finansal promosyonlar kapsamında tüketicilere sunulan ancak kullanılmayan puan, indirim ve benzeri maliyetler bayilere yansıtılamayacak ve varsa bu amaçla alınmış bedeller iade edilecek.
Kararın yayımı tarihinden önce bayi ile dağıtıcı ve dağıtıcı ile üçüncü taraflar arasında bu Kararın konusu kapsamındaki sözleşmeler,mümkün olan hallerde bu Karara uygun hale getirilecek diğer durumlarda ise 31.12.2019 tarihini geçmemek üzere süresi sonuna kadar geçerliliğini koruyacak.