“Kar paylaşımına yönelik balans ayarı yaptık”
EPDK, bayiler ile dağıtım şirketleri arasındaki kar dağılımının bayilere yüzde 55, akaryakıt dağıtım şirketlerine yüzde 45 olacağı şekilde bir düzenleme yaptı. EPDK Başkanı Yılmaz, konuya ilişkin AA’ya yaptığı açıklamada “Dağıtım şirketleri ile bayiler arasında kar paylaşımına yönelik adeta bir balans ayarı yaptık. Bu tüketiciye de olumlu yansıyacak” dedi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), özellikle bayilerden gelen şikayetler üzerine dağıtım şirketleri ile bayiler arasındaki kar paylaşımına yönelik çeşitli düzenlemeler yaptı. EPDK’dan konuyla ilgili yapılan açıklamada bu düzenlemelerin, tüketiciye herhangi bir ilave maliyet ya da yük yansıtılmaksızın petrol piyasasının dağıtıcı ve bayi segmentleri arasındaki kar paylaşımına yönelik asgari bir eşik belirlenmesi ve hangi maliyetlere hangi tarafın ne oranda katlanacağının sözleşme imzalanırken açığa kavuşturulması gibi amaçlara yönelik yapıldığı belirtildi. İlgili karar, Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek.
İşte EPDK’nın konuyla ilgili o açıklaması:
“Uzun süredir bayilerden, gerek CİMER, internet sitesi vb. kanallardan yazılı olarak gerekse de sektör ve ilgili sivil toplum kuruluşlarından şifahi olarak dağıtıcıların, sözleşmelerdeki marj paylaşımı ile ilgili koşulları farklı isimler altında kesilen ilave faturalarla değiştirebildiği, marj makasını makul sayılabilecek seviyenin ötesinde açtıkları; dağıtıcıların Kanunen katlanmakla yükümlü oldukları bazı maliyetleri bayilere yansıttıkları ve bu durumların bayilerin finansal sürdürülebilirliklerini ve faaliyetlerinin devamlılığını tehlikeye sokacak boyutta mağduriyetlere sebep olduğu yönünde yoğun şikayet ve talepler Kurumumuza ulaşmıştır.
Bunun üzerine, Kurumumuz tarafından başlatılan detaylı incelemeler neticelendirilerek, tüketiciye herhangi bir ilave maliyet ya da yük yansıtılmaksızın petrol piyasasının dağıtıcı ve bayi segmentleri arasındaki kar paylaşımına yönelik asgari bir eşik belirlenmesi ve hangi maliyetlere hangi tarafın ne oranda katlanacağının sözleşme imzalanırken açığa kavuşturulmasının temin edilmesi gibi sektörde yer alan belirsizliklerin ortadan kaldırılmasına ve şirketlerin finansal sürdürülebilirliklerinin pekiştirilmesine yönelik karar alınmıştır.
Bu düzenlemenin amacı; petrol piyasasında faaliyette bulunan dağıtıcı ve bayilik lisansı sahiplerinin piyasa faaliyetlerini eşitlikçi ve istikrarlı biçimde sürdürebilmelerini teminen toplam marjın şeffaf bir şekilde tespit edilmesine ve tespit edilen bu marjın paylaşımına ilişkin asgari kuralları belirlemek, dağıtıcı ve bayiler arasındaki faturalara ve taraflarca yansıtılan maliyetlere konu hususlarla ilgili belirsizlikleri gidermek, piyasa faaliyetlerinin sürdürülebilirliğini temin etmek ve uzun vadede tüketici faydası da dahil olmak üzere toplam faydayı arttırmaktır. Dolayısıyla, bahse konu düzenleme; fiyatların Kurum tarafından belirlenmemesi ya da kalıcı olarak tavan fiyat uygulanması anlamına gelmemektedir. Fiyatlar, halihazırda olduğu gibi en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa koşullarına göre oluşmaktadır.
Bu düzenleme ile;
– Bayi ve dağıtıcı marjı toplamının nasıl hesaplanacağı ve hesaplanan bu toplam marjın en az %55’inin bayiye bırakılacak şekilde sözleşmelerin imzalanması gerektiği,
– Elektronik sistemler ile yapılan satışlarda toplam marjın indirimli fiyat üzerinden hesaplanacağı,
– Dağıtıcıların yükümlülüğünde olan maliyetlerin ürün fiyatı dışında herhangi bir ad altında kesilen ilave faturalar ile bayilere yansıtılamayacağı,
– Dağıtıcılar tarafından bayilere sunulan hizmetler karşılığında kesilebilecek faturaların kapsamı sözleşmelerde açıkça tanımlanacağı, sözleşmede yer almayan herhangi bir maliyetin bayilere fatura edilemeyeceği,
– Dağıtıcı ile bayi arasındaki ticaretin şeffaf bir şekilde yapılabilmesine ilişkin tarafların gerekli özeni göstermeleri hüküm altına alınmıştır.”
YILMAZ: “BALANS AYARI YAPTIK”
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, Türkiye’nin en büyük piyasalarından akaryakıt piyasasındaki kar paylaşımının düzenlenmesi amacıyla, EPDK’nin son kurul toplantısında görüşülerek onaylanan “Dağıtıcı ve Bayi Marjlarının Paylaşımına İlişkin Kurul Kararı”na ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Alınan kararla taraflar arasında haksızlığın önüne geçileceğini ve adaletin sağlanacağını vurgulayan Yılmaz, hiçbir dağıtım şirketinin artık keyfi olarak bayinin karını azaltamayacağını, sözleşmede olmayan maliyetleri bayilere fatura edemeyeceğini kaydetti.
Söz konusu kararın avantajlarının kısa süre içinde tüketici tarafında da görüleceğine işaret eden Yılmaz, “Dağıtım şirketleri ile bayiler arasında kar paylaşımına yönelik adeta bir balans ayarı yaptık. Bu düzenlememiz sektörün üzerindeki yükleri hafifletecek ve gelişecek rekabet tüketiciye de olumlu yansıyacak.” diye konuştu.
DÜZENLEMENİN GETİRDİKLERİ
Düzenlemeyle bayi ve dağıtıcı marjı toplamının nasıl hesaplanacağı belirlenirken, hesaplanan bu toplam marjın en az yüzde 55’i bayiye bırakılacak şekilde sözleşmeler imzalanacak.
Elektronik sistemlerle yapılan satışlarda toplam marjın, indirimli fiyat üzerinden hesaplanması hüküm altına alınırken, dağıtıcıların yükümlülüğünde olan maliyetler ürün fiyatı dışında herhangi bir ad altında kesilen ilave faturalarla bayilere yansıtılamayacak.
Öte yandan, dağıtıcılar tarafından bayilere sunulan hizmetler karşılığında kesilebilecek faturaların kapsamı, sözleşmelerde açıkça tanımlanacak ve sözleşmede yer almayan herhangi bir maliyet bayilere fatura edilemeyecek.
EPDK ŞİKAYETLER ÜZERİNE HAREKETE GEÇTİ
Kar marjı, bayinin bulunduğu il için ürün bazında dağıtıcı tarafından EPDK’ye bildirilen tavsiye fiyattan ya da tavan fiyattan, ilgili bayiye en yakın rafineri çıkış fiyatının çıkarılmasıyla hesaplanıyor.
Söz konusu marjın bayiler ve dağıtım şirketleri arasında paylaşımında ise, dağıtım şirketlerinin farklı isimler altında kesilen faturalarla, sözleşmelerdeki kay paylaşımı koşullarını değiştirdiği ve marj makasını makul seviyenin üzerine çıkardığına yönelik çok sayıda şikayetin ardından EPDK harekete geçti.
Temmuz ayında konuya ilişkin sıkıntıların giderilmesi adına taslak bir düzenlemeyi hazırlayarak görüşe açan kurum, kamuoyu ve sektörün görüşlerinin de alınması ile düzenlemeye son halini vererek hükme bağladı. İlgili karar Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek.
AA