‘İmar Barışı ile istasyonların sorunlarının çoğu çözülebilir’
İmar Barışı yasasıyla birlikte bu haktan yararlanacak olan akaryakıt istasyonlarına yönelik danışmanlık hizmeti veren Yüksek Mimar Mustafa Dambasan, konuyla ilgili gazetemize özel açıklamalarda bulundu.
Türkiye genelinde mevzuattan dolayı bazı eksiklikleri olan akaryakıt istasyonları İmar Barışı’yla bu konudaki sorunlarını çözebilme imkânına kavuştu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehir Planlama Danışmanlığı, daha sonra Beyoğlu Belediyesi’nde Teknik Başkan Yardımcılığı ve İmar Komisyon Başkanlığı görevlerinde bulunan Yüksek Mimar Mustafa Dambasan, imar mevzuatı açısından İmar Barışı’nın akaryakıt istasyonları için nasıl bir fırsat olduğunu ve izlenmesi gereken yöntemleri gazetemize anlattı.
‘İmar Barışı yasal statüye kavuşma imkânı sunuyor’
Faaliyette olan istasyonlar için İmar Barışı’nın kaçırılmaması gereken bir fırsat olduğunu söylüyorsunuz. Bu durumu biraz açıklar mısınız? Geçmişte ruhsat alıp çalışmakta olan istasyonlar nasıl etkilenebilir?
Birincisi; istasyon ruhsata başvurduğu zamanın imar mevzuatına uygun ruhsat almış olabilir. Eskiden belde belediyesinden, alt kademe belediyesinden ruhsat almıştır. Ancak daha sonra büyükşehir belediyesi kapsamına girmiş olabilir. Havza koruma bandında, SİT alanında, kıyı koruma bandında kalmış olabilir. Sayamayacağım kadar çok çeşitte problemden biriyle karşı karşıyadır ancak farkında değildir. Mesela eskiden 1/5000 nazım imar planı şartı yoktu. Sadece 1/1000 uygulama imar planına dayanarak akaryakıt ruhsatı almış olanlar var. 1/5000 Nazım imar planını de çeşitli sebeplerden yaptıramadılar. Bugüne kadar ilgili kurumlar mağduriyet yaşanmaması için bu durumdakilere iyi niyetle göz yumuyordu. Ancak İmar Barışı’yla dahi bu eksikliklerini çözmeyenlere gelecekte taviz verilmeyecektir. Bugün imar barışı bunlara da yasal statüye kavuşma imkanı sunuyor.
İkincisi; zamanında bilerek veya bilmeyerek hatalı alınmış istasyon ruhsatları mevcut. Çünkü dediğim gibi akaryakıt çalışma ruhsatı (GSM) almak çok sayıda farklı kurumdan alınan onaylar gerektiriyor. Her kurum projenin kendine uygunluğunu inceliyor. Oysa her kurum mevzuata yeterince hâkim olmayabiliyor. Örneğin bazı belediyelere onlarca yıl akaryakıt istasyonu ruhsat talebi gelmiyor bu yüzden görevliler de değişen mevzuattan haberdar olmuyor ve kendince yorumlayarak bir karar veriyor. Ya da üst amirlerinden biri proje hakkında fikir belirtince üzerine tekrar yorum yapamıyor. Ayrıca zamanında Kaymakamlıklardan, Bayındırlık İl Müdürlüğü’nden alınan ruhsatların birçoğu güncel mevzuata uygun değil. Bu yüzden ülkemizde hatalı alınmış o kadar çok ruhsat var ki, tüm istasyonlar denetime girse yüzde 50’sinde mevzuat sorunu çıkar, bunların da yüzde 20’si kapatılır.
Bu sebeplerden dolayı şu an çalışmakta olan istasyonlar da zamanını kaçırmadan imar barışına müracaat etmelidir. Aksi halde ileride denetim, şikâyet, ruhsat yenileme, devir işlemi, satış işlemi gibi herhangi bir vesileyle sorunlu olduğu ortaya çıkarsa akaryakıt istasyonu kapatılır. İmar Barış’ı asılında imar ile ilgili sorunların zannedilenden daha fazlasını kapsıyor ve çözüm imkânı sunuyor.
“İmar Barışı’nın kapsamı iyi anlaşılmalı”
İmar barışı akaryakıt istasyonları için neden çok önemlidir, açıklar mısınız?
İmar Barışı, devam eden veya kesinleşmiş on binlerce imar davasını çözüme kavuşturacak ve ülkemizde imara dair sorunların çoğunu çözebilecek bir fırsattır. Ancak işlevinin ve kapsamının çok iyi anlaşılması gerekir. Ülkemizde akaryakıt mevzuatı denince akla sadece belediyenin imar müdürlüğü gelir. Oysa bir akaryakıt istasyonunun kurulması için yaklaşık 6 bakanlığa bağlı 24 farklı müdürlükten izin alınması gerekir. Dolayısıyla karmaşık bir süreçtir. İmar barışı da bu süreçteki imar ile ilgili sorunların çözülmesi için bir fırsattır. İmar problemi olduğunu bilen akaryakıt istasyonları, akaryakıt depolama tesisleri, akaryakıt dağıtım tesisleri zaten bu fırsatı uzun süredir beklemekteydi ve uygulamaya geçer geçmez imar barışına müracaatlarını yaptılar. Ancak asıl uyarılması gereken imar problemi olduğunu bilmeyenlerdir. Faaliyette oldukları için imar mevzuatına her açıdan uygun olduğunu zanneden çok sayıda akaryakıt istasyon var. Bu istasyonlar bir denetlenme, devir işlemi veya ruhsat yenileme aşamasına girdiklerinde bilmedikleri imar problemleriyle yüz yüze kalacaktır. Bu yüzden fark etmeseler de imar barışı onlar için hayati öneme sahiptir.
“Problem doğru analiz edilip, ona göre hareket edilmeli”
Yoruma gerek duymayacak şekilde açık olan mevzuatı söylüyorum. Ayrıca çeşitli problemlerin çözümünde mevzuatı yorumlayarak çıkardığım görüşleri ilgi bakanlıklardan teyit ettirerek çözüm üretiyorum. Örneğin; bir akaryakıt istasyonunun 1/5000 nazım imar planı ve 1/1000 uygulama imar planı mahkeme kararıyla iptal edildiği için belediye akaryakıt istasyonunu kapatmıştı. Bunun üzerine İmar Barışı kapsamında bu durumdaki akaryakıt istasyonlarının yeniden açılabileceğine ilgili idareye dilekçe ile söyledik, Bakanlık görüşü istediler. Biz de Çevre ve Şehircilik Bakanlığından benim görüşümü teyit eden görüş aldık. İlgili belediyesine sunduk ve akaryakıt istasyonumuz faal olarak çalışmaya başladı.
Yapmanız gereken problemi ve nasıl çözülebileceğini doğru analiz etmek ve ona göre hareket etmek. Ben danışmanlık yaptığım insanlara da şuraya, şunu, şu şekilde müracaat etmelisin diyorum. Çoğu zaman dilekçelerde kendi ismim dahi geçmiyor. Doğru soruyu, doğru kuruma ve oradaki doğru yetkiliye iletmeniz gerekiyor ki derdinizi çözebilsin.
“Mesafe konusunda birçok dava çözüme kavuştu”
Başka bir örnek daha verelim. Bir yıl öncesine kadar Türkiye çapında akaryakıt istasyonları arasında mesafenin ölçülmesiyle ilgili uygulamada çelişkiler vardı. Bu konuyu teferruatlı bir şekilde EPDK’ya anlattık. EPDK da ciddi şikayetler aldığını, çözmek istediğini söyledi ve önerilerimizi alarak konuyu çözdü. Bu sayede aslında hiç tanımadığım birçok insanın da mahkemelerdeki mesafe konusundaki davası çözülmüş oldu.
“Bütün istasyon sahiplerine imar barışına müracaat etmelerini tavsiye ediyorum”
Akaryakıt istasyonu sahiplerine İmar Barış’ı fırsatından yararlanmak için neler yapmalarını öneriyorsunuz?
Kendisinde imar problemi olduğunu bilen veya bilmeyen tüm akaryakıt istasyonu sahiplerine İmar Barışı’na müracaat etmelerini tavsiye ediyorum. Başvuru tarihlerini kaçırmasınlar. Hemen bir para ödemelerine gerek yok, yıl sonuna kadar vakitleri var. Zaten bir sorunları çıkmazsa ödeme yapmalarına da gerek kalmayacak ve müracaatları da iptal edilmiş olacak. Belediyelere giderek evveliyat dosyalarını incelesinler veya bir uzmana inceletsinler. Problemleri yoksa hiçbir kayıpları olmayacak zaten, sadece garantiye almış olacaklar. Konuyla ilgili sormak istedikleri olursa mustafadambasan@gmail.com adresine mail atarak bana ulaşabilirler. Vaktim olduğu kadarı ile cevap vermeye çalışırım.
“TSE bir daha değişime gerek kalmayacak şekilde düzeltilmeli”
Türk Standartları Enstitüsü (TSE) 12820 detaylı, kapsamlı ve bir daha değişmesine gerek kalmayacak şekilde düzeltilmelidir. İsmi Türk standardı olmasına rağmen bu kanun Avrupa’dan yapılan bir çeviriden öteye geçememektedir ve bize uygun değildir.