Depolara yakın markaj

İstasyonlardaki yakıt kalitesini ölçen AKİS’ten sonra DAKİS de uygulamaya giriyor.

EPDK’nın ‘Depolardaki Akaryakıt Kalitesinin İzlenmesi Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Kurul Kararı’ Resmi Gazete’de yayımlandı. Karar, 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek.

BİRÇOK YENİ UYGULAMAYI BERABERİNDE GETİRİYOR

Karara göre, piyasaya arz edilmek üzere stok izleme sistemi kapsamındaki tanklarda bekletilen akaryakıtların kalite ve miktarına ilişkin aykırılıkların belirlenebilmesi amacıyla ulusal marker ölçümü yapılacak, akaryakıtların teknik düzenlemelere uygunluğu izlenecek, ulusal marker stok kontrolü gerçekleştirilecek ve ölçüm sistemleri kontrol edilecek.

TANKLAR BASİT TESADÜFİ ÖRNEKLEME İLE SEÇİLECEK

Karara göre; ölçüm yapılacak ve numune alınacak tanklar, Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığınca tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenecek. Uygulama kapsamındaki tesislere bir defadan fazla gidilebilecek. Bu durumda olan tesisler ve bu tesislerde numune alınacak ve tank ölçümü yapılacak tanklar basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilecek.

Piyasaya arz edilmek üzere tanklarda bekletilen akaryakıtların kalitesi izlenecek.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) “Depolardaki Akaryakıt Kalitesinin İzlenmesi Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Kurul Kararı” Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, piyasaya arz edilmek üzere stok izleme sistemi kapsamındaki tanklarda bekletilen akaryakıtların kalite ve miktarına ilişkin aykırılıkların belirlenebilmesi amacıyla ulusal marker ölçümü yapılacak, akaryakıtların teknik düzenlemelere uygunluğu izlenecek, ulusal marker stok kontrolü gerçekleştirilecek ve stok izleme sistemi kapsamında ölçüm sistemleri kontrol edilecek. Aynı tesiste farklı lisans sahiplerine ait ulusal marker bulunması durumunda ise stok tespit işlemleri her lisans sahibi için ayrı ayrı yapılacak. Karar,  1 Ocak’ta yürürlüğe girecek.

İşte kararın detayları:

NUMUNE ALMA İŞLEMLERİ

Söz konusu kurul kararına göre numune alım işlemleri şu şekilde gerçekleştirilecek:

DAKİS uygulamasında numuneler, Kurum adına denetim yapmakla yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları vasıtasıyla Denetim Dairesi Başkanlığı koordinasyonunda alınacak.

DAKİS kapsamında, ulusal marker eklenmiş tanklarda seyyar kontrol cihazı ile ulusal marker kontrolü yapılacak. Ulusal marker sonucuna bakılmaksızın numune alınarak laboratuvara sevk edilecek. Numune alınmasının ardından, 06/01/2005 tarihli ve 25692 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde gerekli işlemler yapılıp tutanaklar tanzim edilecek. Numune Alma Tutanağının “Numune Alma Gerekçesi” bölümüne “DAKİS” ibaresi yazılacak.

DAKİS kapsamında numuneler ilgili standartlara uygun olarak alınacak.

Alınan numunelerin analizi, akreditasyon kuruluşları tarafından akredite edilmiş laboratuvarlar vasıtasıyla yapılacak. Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelik kapsamında ilgili standartlarda belirtilen tüm özellikler için öngörülen analizler yapılacak. Laboratuvar, yapılması istenilen analizleri numune özellikleri değişime uğramadan yapıp sonucunu bir raporla tespit edecek. Muayene raporunda görünecek şekilde “DAKİS” ibaresi yer alacak. Laboratuvar, raporun bir nüshasını muhafaza edecek ve bir nüshasını da gereği yapılmak üzere Kuruma gönderecek.

Laboratuvar, DAKİS kapsamında yapılan analizleri ayrı olarak raporlayacack ve yapılan analizler neticesinde ortaya çıkan sonuçları karşılaştırılabilir tablolar halinde takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar düzenleyerek özet rapor haline getirecek.

TESİSLERİN VE TANKLARIN BELİRLENMESİ

Karara göre ölçüm yapılacak ve numune alınacak tanklar, Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığınca tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenecek. Belirlenen tankları, bu tankların numune alımına veya tank ölçümüne elverişli olmamaları durumunda yedeklerini ve tankların bulundukları tesisleri içeren “Uygulama Listesi” Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığınca hazırlanarak Başkanın onayına sunulacak. Uygulama listesi, Başkan onayının ardından Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı tarafından Denetim Dairesi Başkanlığına bildirilecek.

Uygulama kapsamında örneklem büyüklüğü yığının yüzde 5’inden az olmamak üzere Petrol Piyasası Dairesi tarafından belirlenecek. İlgili uygulama dönemine ilişkin yığındaki kırılımları gösteren tabakalar da yine Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı tarafından belirlenecek.

Her tesiste uygulamaya dahil edilecek tank sayısı hesaplanırken bulunan sayı en yakın bir üst tam sayıya iblağ edilecek.

Uygulama kapsamındaki tesislere bir defadan fazla gidilebilecek. Bu durumda olan tesisler ve bu tesislerde numune alınacak ve tank ölçümü yapılacak tanklar basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilecek.

Uygulama listesinin hazırlanmasının ardından lisansı yürürlükten kaldırılan veya faaliyeti geçici durdurulan tesislerin yerine listenin hazırlanmasından sonra lisans alan tesisler uygulama planına dahil edilebilecek. Bu durumda, uygulama listesine dahil edilen tesisler ve tanklar Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı tarafından Denetim Dairesi Başkanlığına bildirilecek.

Kurum adına denetim yapmakla yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları tarafından mühürlenmiş tanklarda ölçüm ve numune alım işlemi yapılamayacak. Bu tankların yerine öncelikle uygulama listesinde yer alan yedek tanktan ve yedek tanklar uygun değil ise en yüksek miktarda akaryakıt bulunan tanktan başlamak üzere ölçüm ve numune alım işlemi yapılacak.

Her bir tesis için belirlenen ölçüm ve numune alma sayısına, hem asil hem de yedek tankların numune almaya ve ölçüm yapmaya uygun olmadığının tespiti halinde, denetim esnasında tesis yetkilisinin beyanı doğrultusunda, en yüksek miktarda akaryakıt bulunan tanktan başlamak üzere sayı tamamlanacak.

Uygulama listesinde belirtilen sayıda olmak üzere uygulama listesinde yer alan tanklarda numune alım ve tank ölçüm işlemi yapıldıktan sonra DAKİS uygulaması gerçekleştiren denetçinin gerekli gördüğü hallerde ilave olarak numune alımına ve miktar tespitine elverişli diğer tanklardan da numune alımı ve miktar tespiti yapılabilecek. Bu şekilde numune alınacak ve miktar tespiti yapılacak tank sayısı, birden az olmamak üzere, ilgili tesis için uygulama listesinde bulunan asil tank sayısının üçte birini geçemeyecek.

Uygulama listesinde bulunan tankların uygulama esnasında boş olduğu, numune alınamayacak seviyede ürün içerdiği, ürün hazırlığının tamamlanmadığı ve akaryakıtın yurtiçi satışa hazır hale gelmediği durumlarda tanklardan numune alınmayacak. Bu tankların yerine öncelikle uygulama listesinde yer alan yedek tanktan ve yedek tanklar uygun değil ise en yüksek miktarda akaryakıt bulunan tanktan başlamak üzere ölçüm ve numune alım işlemi yapılacak.

DAKİS kapsamındaki işlemler ulusal marker eklenmiş tanklarda yapılacak.

İlgili uygulama döneminde DAKİS kapsamında yer alacak akaryakıt türleri en az; motorin, biodizel ve benzin türlerini içerecek şekilde ilgili yıl uygulama listesi ile birlikte Başkan onayına sunulacak.

ULUSAL MARKERE İLİŞKİN İŞLEMLER

Karara göre uygulama kapsamında bulunan tesiste ulusal marker bulunuyorsa ulusal marker stok tespiti de yapılacak. Ulusal marker stok tespiti, bağımsız gözetim firmasının nezaretinde ilgili dağıtıcı veya rafinerici lisansı sahibi yetkilisi tarafından tesis yetkilisi ve denetim personeli eşliğinde yapılacak.

Stok tespit işlemlerine ilişkin “Ulusal Marker Stok Tespit Tutanağı” doldurulacak. Stok tespit işlemleri söz konusu tutanakta yer alan talimatlara uygun olarak gerçekleştirilecek. Düzenlenen “Ulusal Marker Stok Tespit Tutanağı” Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığına gönderilecek.

Aynı tesiste farklı lisans sahiplerine ait ulusal marker bulunması durumunda, stok tespit işlemleri her lisans sahibi için ayrı ayrı yapılarak ayrı tutanak düzenlenecek.

Ulusal Marker ağırlık ölçümü tesiste yer alan hassas tartı ile yapılarak fiili ölçüm sonucu tespit edilecek. Kapların mühürleri TÜBİTAK’tan teslim alınmasının ardından bozulmadıysa miktar bilgisi sertifikada yer alan değer üzerinden tutanağa işlenecek.

Ulusal Marker Stok Tespit Tutanağında ağırlık birimleri kilogram, hacim birimleri ise litre cinsinden ve virgülden sonra üç hane olacak şekilde kayıt altına alınacak. Ulusal marker yoğunluk bilgisi sertifikasından alınacak.

Ulusal marker kaplarının darası tutanağa işlenirken ulusal markerin teslimi sırasında TÜBİTAK tarafından tartılarak tutanağa geçirilen dara alınacak. Ulusal markerin, TÜBİTAK’tan ulusal marker alımlarında kullanılmayan kaplarda bulunduğu durumlarda Bağımsız Gözetim Firmasınca tespit edilmiş dara ağırlıkları kullanılacak. Kabın üzerinde mühür varsa kabın darasına mühür ağırlıklarının da dahil edilmesi gerekecek.

Tesiste boş ulusal marker kabı bulunması halinde söz konusu kapların içerisinde ulusal marker bulunup bulunmadığı kontrol edilerek durum tutanakta belirtilecek.

TANK ÖLÇÜMÜNE İLİŞKİN İŞLEMLER

EPDK’nın söz konusu kararı kapsamında tank ölçümüne ilişkin işlemlerin de şu şekilde gerçekleştirileceği bildirildi:

DAKİS numunesi alınan tanklarda bulunan ürün miktarı tespit edilecek. Tespit edilen ürün miktar/hacim bilgisi çizelgeye işlenecek. Söz konusu çizelge Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı’na gönderilecek.

Tank ölçüm işlemi; depolama, rafinerici veya dağıtıcı lisansı sahibi yetkilisi tarafından, bağımsız gözetim firması nezaretinde ve denetim personeli eşliğinde gerçekleştirilecek.

Uygulama listesinde “Asil” olarak bulunan tankların yerine “Yedek” veya “En Yüksek Miktarda Akaryakıt Bulunan” veya “Denetçi Tarafından Seçilen” tanklarda ölçüm yapılması durumunda söz konusu işlemin sebebi tutanağın “Açıklama” kısmında açıklanacak.

Tanklarda bulunan ürün hacim bilgisi 15 santigrat dereceye göre düzeltilerek çizelgeye aktarılacak.